Την πεντηκοστή ημέρα μετά το Πάσχα, και πάντοτε την Κυριακή, γιορτάζουµε το γεγονός της Εκκλησίας. Μετά την Ανάστασή του ο Κύριος Ιησούς Χριστός εμφανίστηκε αναστημένος στους Αποστόλους του και την Παναγία Μητέρα του και τους έδωσε τις τελευταίες του οδηγίες και εντολές.

Με πολλά και αδιαμφισβήτητα τεκμήρια τους βεβαίωσε ότι ήταν πραγματικά ζωντανός. Επί σαράντα ημέρες εμφανιζόταν σ’ αυτούς και τους εξηγούσε τα μυστήρια της Βασιλείας του Θεού. Τους παρήγγειλε να μην απομακρυνθούν από τα Ιεροσόλυμα, αλλά να περιμένουν την πραγματοποίηση της υποσχέσεως που τους έδωσε: ότι ο Θεός Πατήρ θα τους έστελνε το Άγιο Πνεύμα, που θα τους ενίσχυε στο έργο τους και στη ζωή τους. Πράγματι οι δώδεκα Aπόστολοι έμειναν στα Ιεροσόλυμα. Μαζί τους ήταν η Παναγία, οι μυροφόρες γυναίκες και οι εβδομήκοντα μαθητές, συνολικά 120 ψυχές.

"Όταν έφτασε η μέρα της Πεντηκοστής, ήταν όλοι μαζί συγκεντρωμένοι σε ένα μέρος, με ομοψυχία. Ξαφνικά ήρθε από τον ουρανό μια βουή σαν να φυσούσε δυνατός άνεμος, και γέμισε όλο το σπίτι που έμεναν. Επίσης τους παρουσιάστηκαν γλώσσες σαν φλόγες φωτιάς, που μοιράστηκαν και κάθισαν από μία στον καθένα από αυτούς. Όλοι τότε πλημμύρισαν από Πνεύμα Άγιο και άρχισαν να μιλούν σε άλλες γλώσσες, ανάλογα με την ικανότητα που τους έδινε το Άγιο Πνεύμα", διαβάζουμε στο βιβλίο Πράξεις των Αποστόλων, κεφάλαιο 2. Έτσι οι μαθητές έλαβαν και τον καρπό του Πνεύματος: αγάπη, χαρά, ειρήνη, μακροθυμία, χρηστότητα, αγαθοσύνη, πίστη, πραότητα, εγκράτεια.

"Η Πεντηκοστή, μαζί με τα Πάσχα και τα Θεοφάνια, είναι μια από τις τρεις μεγαλύτερες χριστιανικές γιορτές του έτους", λέει ο π. Κλήμης Χαριζάνοφ, εφημέριος στον ενοριακό ναό Μεταμόρφωσης του Σωτήρος στη Σόφια και συμπληρώνει: "Δεν είναι τυχαίο ότι την εβδομάδα, η οποία έπεται την Πεντηκοστή, δεν νηστεύουμε την Τετάρτη και την Παρασκευή, όπως δεν νηστεύουμε μετά τα Χριστούγεννα και το Πάσχα. Η Πεντηκοστή ονομάζεται επίσης και γιορτή της Παναγίας Τριάδος, διότι η επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος είναι καρπός της πρόνοιας του Θεού για τον κόσμο τούτο. Γι’ αυτό την γιορτάζουμε με τόση μεγαλοπρέπεια στην Εκκλησία μας".

Οι απλοί, φοβισμένοι ψαράδες-μαθητές του Χριστού μεταμορφώθηκαν μετά την έλευση του Αγίου Πνεύματος σε θαρραλέους κήρυκες του Ευαγγελίου. Μπήκαν έτσι τα θεμέλια της ιστορικής πορείας της Εκκλησίας, που με το έργο της άρχισε σταδιακά να αγιάζει και να μεταμορφώνει τους ανθρώπους και την ιστορία του κόσμου. Βλέπουμε τον απόστολο Πέτρο, ο οποίος προηγουμένως είχε αρνηθεί τρεις φορές τον Κύριο, να κηρύσσει με θάρρος και έμπνευση το λόγο του Κυρίου, παρουσία πλήθους ανθρώπων. Μετά το τέλος της ομιλίας του, τρεις χιλιάδες ατόμων δέχθηκαν την πίστη στον Ιησού Χριστό και βαπτίστηκαν.

"Η σωτηρία του ανθρώπου επιτελείται όταν η χάρις του Θεού συναντήσει την ελεύθερη βούληση του ανθρώπου, δηλαδή τόσο με τα έργα μας, όσο και με τη θεία Χάρη", λέει ο π. Κλήμης. "Ένας από τους μεγαλύτερους θεολόγους του 20ου αιώνα, ο Ρώσος αρχιεπίσκοπος Σεραφείμ Σομπόλεφ, ισχυρίζεται ότι αν ο σκοπός της ανθρώπινης ζωής είναι η σωτηρία, τότε η σημασία της ζωής του είναι η απόκτηση της θείας Χάριτος. Αν δεν είχαμε τη Χάρη του Θεού, δεν θα είχαμε τη δύναμη να εφαρμόζουμε τον νόμο του Χριστού, διότι για να τηρήσουμε τις εντολές του, έχουμε ανάγκη από τη βοήθεια του Θεού".

Την ημέρα της Πεντηκοστής, η σύγχυση των γλωσσών του Πύργου της Βαβέλ ξεπεράστηκε με την ενότητα μέσα από την αποδοχή της ποικιλίας γλωσσών και πολιτισμών που χάρισε ο Παράκλητος.

"Με την έννοια αυτή θα μπορούσαμε να πούμε ότι ο Χριστός είναι ο πρώτος, ο οποίος όχι μόνο μίλησε, αλλά εμπράκτως μας έδειξε ποια είναι η αληθινή σημασία της παγκοσμιοποίησης", επισημαίνει ο π. Κλήμης. "Καλεί όλους τους ανθρώπους και τους ενώνει στην Εκκλησία. Ο απόστολος Παύλος γράφει ότι "Ουκ ένι Έλλην και Ιουδαίος, άρσεν και θήλυ, άπαντες γαρ υμείς είς εστε εν Χριστώ Ιησού", δηλαδή "Δεν υπάρχει ούτε Έλληνας, ούτε Ιουδαίος, ούτε άνδρας, ούτε γυναίκα", το οποίο σημαίνει την απόρριψη των διακρίσεων λόγω του έθνους ή του φύλου. Είναι η ένωση, την οποία πρέπει να επιδιώκουμε και στην οποία ο καθένας μας βλέπει τον συνάνθρωπό του ως αγαπημένο αδελφό του". 

Την Δευτέρα μετά την Πεντηκοστή είναι η εορτή, αφιερωμένη στο Άγιο Πνεύμα, που στην εικονογραφία απεικονίζεται ως περιστέρι. Στις λαϊκές παραδόσεις η γιορτή συνδέεται με την λατρεία των νεκρών. Την γιορτή αυτή οι ψυχές, που αφέθηκαν το Πάσχα, επιστρέφουν πίσω. Νωρίς το πρωί οι γυναίκες φέρουν στα νεκροταφεία φύλλα καρυδιάς και τα βάζουν στους τάφους, για να κάνουν σκιά στους νεκρούς στον άλλο κόσμο. Στην εκκλησία επίσης βάζουν στο πάτωμα φύλλα καρυδιάς, γονατίζουν σ αυτά και με κλειστά τα μάτια βλέπουν τους αγαπημένους τους νεκρούς.

Μετάφραση: Αλεξέι Σταμπολώβ