Η Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία (3η Δεκεμβρίου) θεσπίστηκε και τηρείται παγκόσμια από τα Ηνωμένα Έθνη το 1992. Ο σκοπός είναι η ευαισθητοποίηση της κοινωνίας σχετικά με το θέμα για τα δικαιώματα αξιοπρέπειας και ευημερίας των ατόμων με ειδικές ανάγκες.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας ο αριθμός τους ξεπερνά το 1 δισεκατομμύριο άτομα. Τα στοιχεία του οργανισμού δείχνουν ότι από 110 έως 190 εκατομμύρια άτομα με αναπηρίες αντιμετωπίζουν σοβαρές δυσκολίες και εμπόδια στην καθημερινότητά τους.

Στη Βουλγαρία λείπουν ακριβή στατιστικά στοιχεία για τον αριθμό των ατόμων με αναπηρίες. Αν όμως στρέψουμε το βλέμμα στην ευρωπαϊκή στατιστική, σύμφωνα με την οποία 15-16% κατά μέσον όρο του πληθυσμού κάθε χώρας μέλους της ΕΕ έχει προβλήματα αναπηρίας, στη χώρα μας ο αντίστοιχος αριθμός θα ήταν από 800 χιλιάδες έως 1 εκατομμύρια άτομα.

Τα συχνότερα εμπόδια που αντιμετωπίζουν καθημερινά τα άτομα με ειδικές ανάγκες είναι οι διακρίσεις, τα απρόσβατα μεταφορικά μέσα, πολυκατοικίες και δημόσια κτήρια, η έλλειψη πληροφοριών.

Σύμφωνα με τον Βασίλ Ντολαπτσίεφ, πρόεδρο της Ένωσης Τυφλών Βουλγαρίας: "Τα προβλήματά μας δε διαφέρουν πολύ από τα προβλήματα των υπόλοιπων ατόμων με ειδικές ανάγκες. Πρόκειται για τα χαμηλά εισοδήματα, τα προβλήματα στον τομέα της υγείας, της παιδείας, το απρόσβατο αρχιτεκτονικό, μεταφορικό και επικοινωνιακό περιβάλλον. Και το σημαντικότερο - η έλλειψη απασχόλησης για τα άτομα με προβλήματα όρασης. Για πολλά χρόνια στη Βουλγαρία εφαρμοζόταν αποτελεσματικά το μοντέλο των εξειδικευμένων επιχειρήσεων, που υποστήριζε το κράτος, στις οποίες προσλαμβάνονταν άτομα με ειδικές ανάγκες. Πρόκειται για την περίοδο μέχρι το 1990. Στις επιχειρήσεις αυτές εργάζονταν και άτομα με προβλήματα όρασης. Μετά τις πολιτικές και οικονομικές αλλαγές στη Βουλγαρία, το κράτος απέσυρε την υποστήριξή του από αυτό το είδος επιχειρήσεων. Σήμερα στις επιχειρήσεις αυτές δουλεύουν 350 άτομα περίπου, εκ των οποίων 100 είναι με προβλήματα όρασης, ενώ έως το 1990 σε τέτοιες επιχειρήσεις εργάζονταν 10 χιλιάδες άτομα περίπου, εκ των οποίων 6 χιλιάδες με προβλήματα όρασης".

Η έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας συνιστά οι κυβερνήσεις ο’ όλο τον κόσμο να συγκεντρώσουν τις προσπάθειές τους σε μερικές βασικές κατευθύνσεις: να παρέχουν στα άτομα με ειδικές ανάγκες πρόσβαση σε κάθε λογής συστήματα και υπηρεσίες, να επενδύουν πόρους σε ειδικά προγράμματα και υπηρεσίες για τους αναπήρους, να εγκρίνουν εθνικές στρατηγικές και σχέδιο δράσης για τα άτομα με ειδικές ανάγκες, να εξασφαλίζουν απασχόληση στους αναπήρους και την απαραίτητη χρηματοδότηση για τον σκοπό, να βελτιώσουν την ενημερωτική στρατηγική τους για τον αριθμό των ατόμων με εδικές ανάγκες καθώς και να ενημερώσουν καλύτερα την κοινωνία για τα προβλήματά τους.

Στη Βουλγαρία πρόκειται να δημιουργηθεί ενιαία συγκεντρωμένη εθνική βάση δεδομένων για τα άτομα με ειδικές ανάγκες και για τους υπεύθυνους για την εξυπηρέτησή τους θεσμούς. Η βάση δεδομένων θα βοηθήσει τον σχεδιασμό και τον έλεγχο της κρατικής πολιτικής για εργασία με τα άτομα με ειδικές ανάγκες.
 
"Τα τελευταία δύο χρόνια καταβλήθηκαν πολλές προσπάθειες για την προετοιμασία των απαραίτητων νομοθετικών συνθηκών", λέει ο Βασίλ Ντολαπτσίεφ. "Το 2011 με τη συμμετοχή μας εκπονήθηκε και στη συνέχεια εγκρίθηκε μακροπρόθεσμη στρατηγική απασχόλησης των ατόμων με ειδικές ανάγκες, η οποία, κατά τη γνώμη μου, είναι πολύ καλό έγγραφο. Πάνω στη στρατηγική εργαζόταν ομάδα υπό τη διεύθυνση της Υπηρεσίας για τα Άτομα με Ειδικές Ανάγκες. Λήφθηκαν υπόψη οι εθνικές ιδιαιτερότητες και η ευρωπαϊκή πρακτική στον τομέα αυτό και δημιουργήθηκε ευρύ φάσμα εργαλείων για την επίλυση του προβλήματος. Στις αρχές του 2012, χάρη στην επιμονή της οργάνωσής μας και σε συνεργασία με άλλες οργανώσεις των ατόμων με ειδικές ανάγκες, η βουλγαρική κυβέρνηση ενέκρινε και αργότερα η Bουλή επικύρωσε τη Σύμβαση του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες. Η Σύμβαση αποτελεί θεμελιώδη διεθνή συμφωνία, η οποία με νέο τρόπο καθιερώνει στάνταρ προστασίας των δικαιωμάτων των ατόμων με ειδικές ανάγκες. Εγκρίθηκε και διετές σχέδιο για την προσαρμογή της εθνικής νομοθεσίας μας στη Σύμβαση. Η διαδικασία ήδη ξεκίνησε και ελπίζω του χρόνου να επιταχυνθεί".

Mετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα