Πολύχρωμα αναμνηστικά, λεπτά κοσμήματα, καλαίσθητα κεντήματα, χειροποίητα πλεκτά, πάνινες κούκλες, μοναδικά ξυλόγλυπτα... Αυτά τα όμορφα προϊόντα βγαίνουν από τα επιδέξια χέρια των πολυάριθμων κατ'οίκον εργαζομένων στη χώρα, που έφθασαν περίπου 450.000 άτομα.

"Σχεδόν το 78% από αυτούς είναι γυναίκες και είναι απασχολημένες στη ελαφρά βιομηχανία", είπε για τη Βουλγαρική Ραδιοφωνία η Βιολέτα Ζλάτεβα, πρόεδρος του Συλλόγου των κατ 'οίκον εργαζομένων και πρόεδρος του Συνδικάτου των αυτοαπασχολουμένων και άτυπων εργαζομένων.

Αν πριν χρόνια με κατ 'οίκον εργασία απασχολούνταν κυρίως οι συνταξιούχοι για να προσθέσουν λίγα χρήματα στις μικρές συντάξεις, τα τελευταία χρόνια μειώνονται τα όρια ηλικίας και αυξάνεται ο αριθμός των νέων και των πτυχιούχων, που μετατρέπουν το χόμπι τους σε μέσο βιοπορισμού. Ανάμεσά τους υπάρχουν δικηγόροι, οικονομολόγοι, εκπαιδευτικοί οι οποίοι είναι άνεργοι, ανακοινώνουν από τον σύλλογο. Σύμφωνα με την κα Ζλάτεβα ο αριθμός των άτυπων εργαζομένων όλο και περισσότερα αυξάνεται.

"Εκτός από τους εργαζόμενους στο σπίτι, αυξάνεται και ο αριθμός των άτυπων αγροτών, επίσης των πλανόδιων πωλητών", εξηγεί η ίδια. - Στη Σόφια υπάρχει σοβαρό πρόβλημα με τους μουσικούς, που παίζουν στον δρόμο και επίσης αποτελούν μέρος των άτυπων εργαζομένων. Πρέπει να δώσουμε προσοχή σ’ αυτούς, που δεν έχουν με τι άλλο να βγάζουν τα λεφτά τους. Ας μην αναφέρουμε και τους εργαζόμενους αναπήρους, η πλειοψηφία των οποίων τελείως είναι στον τομέα της παραοικονομίας και εργάζονται σπίτια τους".

Σύμφωνα με τους εκπροσώπους του συλλόγου, που αυτές τις μέρες σημειώνει τα 15 χρόνια από την ίδρυσή του, οι κατ 'οίκον εργαζόμενοι συνεχίζουν να είναι "αόρατοι" και "σιωπηλοί" εργαζόμενοι και στερούνται εργασιακά δικαιώματα. Οι περισσότεροι άνθρωποι εισέρχονται στην παραοικονομία όχι λόγω δικής τους επιλογής, αλλά από ανάγκη να επιβιώσουν, γιατί αλλιώς μένουν χωρίς δουλειά και χρήματα.



"Αυτοί που εργάζονται με παραγγελία στο σπίτι, συνήθως αμειβόμενοι κατά μονάδα εκτελούμενης εργασίας ή ανά κομμάτι, λαμβάνουν κάποιο εισόδημα, αλλά δεν έχουν συμβάσεις εργασίας", εξηγεί η κα Ζλάτεβα. Γι' αυτό από τον σύλλογο επιμένουν οι εκπρόσωποί τους να συμμετάσχουν στον έλεγχο μαζί με το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας.

Για να βγουν οι κατ 'οίκον αυτοαπασχολούμενοι από την παραοικονομία πρέπει να μειωθούν τα όριο κοινωνικής ασφάλισής τους, που να είναι ίσο με τον ελάχιστο μισθό, θεωρούν ακόμα από τον σύλλογο.

Η Σβέτλα Ηλίεβα από το Πλέβεν είναι λογιστής στο επάγγελμα. Πριν από 15 χρόνια, η γυναίκα έμεινε άνεργη και εντάχθηκε στους κατ' οίκον εργαζομένους. Λόγω των χαμηλών και ακανόνιστων εισοδημάτων δεν έχει ασφαλιστεί και δεν έχει τα απαραίτητα χρόνια εργασίας για συνταξιοδότηση. Η Σβέτλα είναι συντονιστής του Συλλόγου των κατ 'οίκον εργαζομένων στο Πλέβεν εδώ και 12 χρόνια.

"Ήμουν άνεργη και άρχισα να ασχολούμαι στο σπίτι με το χόμπι μου: κεντώ, φτιάχνω κούκλες, πλέκω με δύο βελόνες. Μαζευτήκαμε μερικές φίλες, ήρθαν και άλλες και κάναμε και η σχετική οργάνωση. Στο Πλέβεν δεν υπάρχει καμία επιχείρηση, εκτός από εταιρείες στον κλάδο της ραπτικής βιομηχανίας, όπου δουλεύουν σχεδόν 10 χιλιάδες άτομα, άλλοι βρίσκονται στο εξωτερικό. Δεν έχει δουλεία. Γι' αυτό φτιάχνουμε σουβενίρ και κάνουμε εκθέσεις – αγορές στο Πλέβεν, Σόφια, εποχιακά στις παραθαλάσσιες περιοχές όπου τα πουλάμε".

Οι χώροι όπου να πωλούν τα προϊόντα τους είναι ένα άλλο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι κατ 'οίκον αυτοαπασχολούμενοι. Συνήθως τα ενοίκια είναι υψηλά και δεν μπορούν να αντέξουν οικονομικά. Μέχρι τώρα υποστηρίζονται μόνο από τους δημάρχους της Σόφιας, Μπουργκάς, Βελίκο Τίρνοβο και Πλέβεν, που τους εξασφαλίζουν δημόσιους χώρους με ένα λογικό ενοίκιο. Τα άτομα αυτά επίσης δεν έχουν πρόσβαση στη χρηματοδότηση και εκπαίδευση.

"Θέλουμε οι κατ 'οίκον εργαζόμενοι να συμπεριληφθούν σε ειδικά προγράμματα για την ανάπτυξη δικών τους μικρών επιχειρήσεων, αλλά όχι σύμφωνα με τις ισχύουσες απαιτήσεις", λέει η κα Ζλάτεβα. "Τώρα τα προγράμματα αυτά περιέχουν την απαίτηση κατά τα τρία προηγούμενα έτη ο τζίρος να είναι τουλάχιστον 300 χιλιάδες λέβα. Ποιος αυτοαπασχολούμενος εργαζόμενος έχει τέτοιο τζίρο; Ποιος έχει καταγραφτεί επίσημα και μπορεί να αποδείξει τα χρηματοοικονομικά έγγραφα για να υποβάλει αίτηση για το πρόγραμμα αυτό; Έχουμε ειδικά προγράμματα για την ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας. Οι άνθρωποι χρειάζονται 5-6000 €, για να ξεκινήσουν και να αγοράζουν τα υλικά".

Μετάφραση: Πένκα Βέλεβα
Φωτογραφία: Σύλλογος των κατ 'οίκον εργαζομένων