Κάθε χρόνο η Ημέρα της Ευρώπης, που σημειώνουμε στις 9 Μαΐου, μας υπενθυμίζει τη Διακήρυξη, με την οποία το 1950 ο γάλλος υπουργός Εξωτερικών Ρομπέρ Σουμάν έθεσε τα θεμέλια της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Θεμελιώδης αρχή στη Διακήρυξη είναι η πεποίθησή του, ότι είναι απαραίτητες νέο είδος σχέσεων στην Ευρώπη, που να μην επιτρέψουν την εμπλοκή της ηπείρου σε νέο πόλεμο.

72 χρόνια μετά το έγγραφο αυτό και 77 χρόνια μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, είμαστε εκ νέου μάρτυρες επιθετικότητας και πολεμικών ενεργειών μεταξύ δύο γειτονικών κρατών στην ήπειρό μας. Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου και ο πόλεμος, που συνεχίζεται ήδη 75 ημέρες, άλλαξε μόνιμα τις προτεραιότητες των θιγμένων χωρών, αλλά και της ενωμένης Ευρώπης. Το θέμα για μεταρρύθμιση και αλλαγή στη μέχρι τώρα κατεύθυνση της ΕΕ θα ακούγεται όλο και πιο καθαρά την περίοδο μέχρι και μετά το τέλος του πολέμου στην Ουκρανία.

Σε προσπάθεια να συλλογιζόμαστε για τις προκλήσεις της αλλαγής και τη σημασία της ΕΕ στη ζωή των νέων σήμερα, ζητήσαμε τη γνώμη ανθρώπων, τα παιδικά και τα εφηβικά χρόνια των οποίων έχουν περάσει μετά το 1990. Η Βουλγαρία έγινε μέλος της ευρωπαϊκής οικογένειας το 2007, όταν το μεγαλύτερο μέρος εξ αυτών είναι ακόμη στο σχολείο.

«Έστω και να ήμουν ακόμη μαθητής, θυμάμαι σαφώς την ευφορία, όταν συνειδητοποιήσαμε ότι ο μακροχρόνιος στόχος της χώρα μας ήδη επιτεύχθηκε. Βλέπουμε πόσο σημαντικό είναι να είμαστε μέρος μιας τέτοιας ένωσης, επειδή οι κίνδυνοι που αντιμετωπίζει ο κόσμος δεν είναι καθόλου λίγοι», λέει ο πολιτειολόγος Ιβάν-Ασέν Ιβανόφ.

Σύμφωνα με τα λόγια του, η εμπλοκή της ΕΕ στην παρούσα σύρραξη μεταξύ της Ρωσίας και της Ουκρανίας είναι λογική, διότι θίγει λαό, που σχετίζεται με την ευρωπαϊκή ταυτότητα.

Ο πόλεμος στην Ουκρανία έδειξε πολλές «τρύπες» στο μονολιθικό μπλόκο κρατών μελών που αποτελεί η ΕΕ. Βιάζομαι να καθησυχάσω, ότι εδώ δεν πρόκειται για νέο exit, αλλά μάλλον για την ενεργειακή εξάρτηση και  την εξάρτηση από τις πρώτες ύλες τρίτων χωρών, που συνεχίστηκε πάρα πολύ – επισημαίνει ο πολιτικός αναλυτής Ντιμίταρ Στογιάνοφ, «Ο βασικός στόχος για την ΕΕ στην παρούσα γεωπολιτική κατάσταση είναι να εξασφαλίσει τις αλυσίδες προμηθειών πρώτων υλών»:

«Όταν η πολιτική πραγματικότητα θέσει οικονομικούς όρους, πρέπει να στρέψεις το βλέμμα σου προς αυτούς και να βρεις τον μηχανισμό εναλλακτικών προμηθειών της οικονομίας σου, για να έχει πόρους, με τους οποίους να λειτουργεί – είναι πεπεισμένος ο Στογιάνοφ. – Τα μέτρα που μπορεί να λάβει η ΕΕ, για να εξασφαλίσει την ανεξαρτησία της από τους ενεργειακούς πόρους και τις πρώτες ύλες της Ρωσίας, είναι πολύ πιο εφικτά από την επίλυση πολιτικών ζητημάτων. Γι’ αυτό, κατά τη γνώμη μου, οι ενέργειες και οι μεταρρυθμίσεις, που η ΕΕ πρέπει να προωθήσει μετά το τέλος του πολέμου στην Ουκρανία, πρέπει να κατευθυνθούν στους κλάδους της οικονομίας, της ενέργειας, της πρόνοιας, καθώς και στην κατεύθυνση της δημιουργίας όσο το δυνατό πιο γρήγορου και κατάλληλου μηχανισμού λήψης αποφάσεων στο πλαίσιο της Ένωσης.»

Ο πολιτειολόγος Γιουσέφ Ντακάκ εκλαμβάνει την ΕΕ όχι ως «τεχνητά συναρμολογημένη ένωση κρατών», αλλά ως φυσική συνέχιση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας:

«Πιθανόν τώρα η ΕΕ δε φαίνεται πολύ ελκυστικά και δυστυχώς έχει μετατραπεί σε κάτι υπερβολικά γραφειοκρατικό, αλλά το γεγονός που δε μας αρέσει κάτι στην ΕΕ με κανέναν τρόπο δεν πρέπει να μας κάνει ευρωσκεπτικιστές. Είμαι αισιόδοξος και θεωρώ ότι οι κρίσεις που βίωσε η ΕΕ τα τελευταία χρόνια, πρέπει να μας χρησιμεύσουν ως μάθημα, για να αναζητούμε τον δρόμο προς εκείνη την ΕΕ, που ιδρύθηκε στα μέσα του 20ού αιώνα.»

Η προσπάθεια για καλύτερη ενημέρωση για τα άμεσα οφέλη από τη συμμετοχή της Βουλγαρίας στην ΕΕ πρέπει να έχει κυρίαρχο ρόλο, για να μειωθεί η επιρροή του ευρωσκεπτικισμού στην κοινωνία – είναι κατηγορητική η νομικός και πολιτειολόγος Λίντια Ντασκαλόβα.

Για μένα η θέση της Βουλγαρίας είναι ακριβώς στην ΕΕ και οι αξίες που υπερασπιζόμαστε πρέπει να είναι αλληλέγγυες με τις ευρωπαϊκές και αυτός είναι ο δρόμος που πρέπει να συνεχίσουμε να ακολουθούμε. Καθήκον μας είναι να αρχίσουμε να τις καλλιεργούμε πρώτα ανάμεσα στους φίλους και τους γνωστούς μας, και μια μέρα και ανάμεσα στα παιδιά μας. Για τη Βουλγαρία δεν υπάρχει τίποτε καλύτερο από το να είναι ισότιμο μέλος της ΕΕ και να μην είναι ανάμεσα στους τελευταίους στις κατατάξεις ανάλογα με όλους τους δείκτες, που θεωρούνται από τους υπόλοιπους ως κακό παράδειγμα. Η χώρα μας έχει δυναμικό ανάπτυξης που πρέπει να αξιοποιήσουμε.»

Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα

Φωτογραφίες: BGNES, πρ. αρχείο, αρχείο