Στην πόλη Πέρνικ, κοντά στη Σόφια, ξεκινάει σήμερα το πιο πολύχρωμο φεστιβάλ μεταμφιέσεων στη Βουλγαρία. Ονομάζεται «Σούρβα», που είναι και το όνομα αυτού του αρχαίου εθίμου, που διατηρείται στα χωριά και τις πόλεις της Δυτικής Βουλγαρίας. Σε αυτό συμμετέχουν μόνο άντρες, κινούνται με συγκεκριμένο βήμα, φορούν εντυπωσιακές μάσκες και πρωτότυπες φορεσιές.

Στην περιοχή του Πέρνικ, οι συμμετέχοντες σε αυτές τις αποκριάτικες πομπές ονομάζονται σουρβακάρι, και από εκεί προέρχεται το όνομα της τοπικής παράδοσης - «Σούρβα». Σε άλλες περιοχές της Βουλγαρίας είναι γνωστοί ως κούκερι. Η γιορτή έχει ως στόχο να διώξει τις κακές δυνάμεις και να προετοιμάσει για μια νέα αρχή με το ξύπνημα της φύσης.

Το αρχαίο ειδωλολατρικό έθιμο της μεταμφίεσης έχει πολλούς οπαδούς και μεταξύ των νεότερων γενεών – απόδειξη είναι το ενδιαφέρον για το ετήσιο φεστιβάλ στο Πέρνικ όταν έρχεται κόσμος από όλες τις γωνιές της χώρας. Σε μόλις τρεις ημέρες το 2023, το Πέρνικ επισκέφτηκαν περισσότεροι από 50 000 θαυμαστές των παραδόσεων του Σούρβα.

Φέτος, η πόλη ετοιμάζεται να υποδεχθεί πάνω από 10 000 σουρβακάρι για την 30η διοργάνωση του φεστιβάλ, από τις 26 έως τις 28 Ιανουαρίου. Η εκδήλωση θα είναι ακόμη πιο μεγάλη, υπόσχονται οι διοργανωτές από τον Δήμο Πέρνικ.

«Πρόκειται για το μεγαλύτερο φεστιβάλ μεταμφιέσεων στην Ευρώπη. Εκτός από τους Βούλγαρους συμμετέχοντες, 18 ξένες ομάδες έρχονται να συμμετάσχουν στην παρέλαση. Γι' αυτό η παρέλαση ξεκινάει ήδη από την Παρασκευή 26 Ιανουαρίου με μια πολύ όμορφη εκδήλωση – την παρέλαση νεολαίας «Σουρβακαριάδα» - εξηγεί σε συνέντευξή του στο Ράδιο Βουλγαρία ο Αντριάν Σκρίμοφ, ειδικός στις «Δημόσιες Σχέσεις» του Δήμου:

«Φέτος, 1100 παιδιά από όλα τα σχολεία του Πέρνικ συμμετέχουν στην παρέλαση. Ξεκινά στις 10 π.μ. στις 26 Ιανουαρίου. Οι πομπές μεταμφιέσεων στο Πέρνικ θα συνεχίσουν το Σάββατο και την Κυριακή από τις 10 π.μ. και θα τελειώσουν αργά το απόγευμα – θέλουμε ο καθένας να δείξει τις παραδόσεις μεταμφιέσεων της γενέτειράς του. Εδώ έρχονται ομάδες από όλες τις εθνογραφικές περιοχές της Βουλγαρίας και συμμετέχοντες από το εξωτερικό, οι περισσότεροι από τους οποίους είναι φίλοι μας από τις βαλκανικές χώρες.»

Πάντα γύρω από το φεστιβάλ «Σούρβα» η πόλη γεμίζει κόσμο και το συναίσθημα είναι πολύ διαφορετικό, υπάρχουν χαμόγελα και καλή διάθεση. Ούτε η πανδημία δεν μπόρεσε να σταματήσει την παράδοση. Αν και το μεγάλο φεστιβάλ στο Πέρνικ ακυρώθηκε για τρία συνεχόμενα χρόνια, το «Σούρβα» γινόταν σε κάθε ένα από τα πολλά χωριά της περιοχής.

«Αν επισκεφτούμε οποιοδήποτε από τα χωριό γύρω από το Πέρνικ τώρα, θα δούμε πόσα παιδιά συμμετέχουν σε ομάδες σουρβακάρι. Είναι ντυμένα με λαϊκές φορεσιές ή με αποκριάτικες μάσκες και τα πρόσωπά τους λάμπουν από χαρά. Αυτό δείχνει ότι η παράδοση είναι ζωντανή και αναπτύσσεται. Όχι μόνο το φεστιβάλ, αλλά και οι εκδηλώσεις που γίνονται κάθε χρόνο στις 13 και 14 Ιανουαρίου σε κάθε ένα από τα μικρά χωριά μαζεύουν πολύς κόσμος - ντόπιοι και επισκέπτες. Όλοι οι συμμετέχοντες κατά τη διάρκεια του χρόνου φροντίζουν τις φορεσιές τους, ράβουν και προσθέτουν νέα κουδούνια, φτιάχνουν νέες μάσκες και γενικά ζουν με τη σκέψη για το επόμενο φεστιβάλ. Το 1966, στην πρώτη έκδοση του Εθνικού Φεστιβάλ των Κούκερι και Σουρβακάρι, υπήρχαν μεταξύ 700 και 800 συμμετέχοντες από την περιοχή του Πέρνικ, μετά – το 1985 – το φεστιβάλ έγινε διεθνές. 10 χρόνια αργότερα, το Πέρνικ έγινε δεκτό στην Ομοσπονδία Ευρωπαϊκών Καρναβαλικών Πόλεων, και στις 26 Ιουνίου 2009, η πόλη ανακηρύχθηκε η Ευρωπαϊκή πρωτεύουσα καρναβαλιών. Γι' αυτό ακόμα και τώρα - 15 χρόνια μετά, προσπαθούμε να αναπτύξουμε το φεστιβάλ και να προσκαλούμε όλο και περισσότερο κόσμο, γιατί είναι μια ευκαιρία να αγγίξουν την παράδοση και εδώ όλα είναι αυθεντικά και αληθινά» καταλήγει ο Αντριάν Σκρίμοφ.

Κείμενο: Γκεργκάνα Μάντσεβα

Μετάφραση: Άιλιν Τόπλεβα