Lui Ajer është një zviceran, i cili mbërriti në Sofje në vitin e largët 1894 me ftesë të Ministrit bullgar të Arsimit, që të vërë themelet e kulturës fizike në atdheun tonë të çliruar nga zgjedha turke. Ai ishte shoqëruar nga dhjetëra bashkatdhetarë të tij - gjimnastikë dhe pedagogë sportivë. U përhapën disa sporte të panjohura deri tani në Bullgari, si qitja, atletika e lehtë, futbolli, boksi. Lui Ajer bleu me mjete të veta disa pajisje sportive nga Zvicra. Duhet shënuar se përveç dashurisë ndaj sportit, zvicerani i mësonte bullgarët për të qenë patriotë. Kur në vitin 1912 shpërtheu Lufta Ballkanike, ai personalisht filloi të mobilizonte vullnetarë në qytetin Ruse. “I njoh të gjitha zakonet dhe qëllimet e këtij vendi” – thonte ai. Prandaj për të ishte detyrë për ta mbrojtur atdheun e tij të dytë, siç vetë ai e quante Bullgarinë. Gjatë Luftës Ballkanike nga viti 1912 Lui Ajer ishte komandant. Për heroizmin e tij në beteja ai mori gradën “oficer-nëntoger” dhe dy herë mori kryqin “Për Trimëri”. Pas përfundimit të luftës, duke përdorur autoritetin e vet të veprimtarit të njohur sportiv në mbarë Evropën, ai botoi në frëngjisht librin “Pro Bulgaria” (nga latinishtja “Për Bullgarinë”), ku kritikon fushatën antibullgare nga ana e shtypit dhe diplomacisë perëndimore. Autori ia dhuroi të gjitha të ardhurat e ekzemplareve të shitura veteranëve bullgarë nga luftërat. Kur vendi ynë u përfshi në Luftën e Parë Botërore, megjithëse ishte në moshën 50 vjeçe, zvicerani i guximshëm mori pjesë si oficer-vullnetar krahas bullgarëve të tjerë. Kjo ishte prova e fundit e devotshmërisë së madhe të Lui Ajerit ndaj Bullgarisë. Gjatë luftërave afër Dojrant ai u vra.

Para pak kohe në Ministrinë e Punëve të Jashtme u zhvillua një ceremoni e dorëzimit të sendeve personale të zviceranit të madh Lui Ajer. Si u arrit në këtë ceremoni tronditëse, le të dëgjojmë Shkëlqesinë e saj Meglena Pllugçieva – Ambasadoren e Republikës së Bullgarisë në Konfederatën “Zvicra dhe Principata e Lihtenshtajnit”.

“Ndoshta e keni parë dokumentarin kushtuar këtij heroi të paharrueshëm: “Zvicerani me zemrën bullgare”. Autorët e tij janë Mario Mishev dhe Ivajllo Kënçev. Para një viti ky film u paraqit në Ambasadën Bullgare në Bern para dy bashkësive. Atëherë vendosëm kontakt me nipin 78 vjeçar të Lui Ajerit, i cili e mban emrin e gjyshit. Ai mori vendim për t’i bërë një dhuratë shtetit bullgar dhe kështu një vit më vonë unë e kam nderin për t’ia dorëzuar këto eksponate Muzeut Historiko-Ushtarak Kombëtar dhe Muzeut të Sportit në Sofje.”

Në ngjarje ishte i pranishëm ambasadori i Konfederatës së Zvicrës te ne Shkëlqesia e tij Denis Knobel. Ja se çfarë tha ai posaçërisht për Radio Bullgarinë:

“Kjo është një provë si nga ana e familjes së Lui Ajerit, ashtu edhe nga ana e Zvicrës se ky personalitet është simbol dhe shembull i lidhjeve dhe marrëdhënieve tona të vlershme, pavarësisht nga vitet. Momente të tilla historike kontribuojnë për zhvillimin e marrëdhënieve ekonomike dhe kulturore midis Bullgarisë dhe Zvicrës.”

Le të mësohemi nga ky patriot. Po ta bëjmë këtë, atëherë sakrifica e tij nuk do të ishte e kotë!

Përgatiti në shqip: Vesella Mançeva