Geçtiğimiz günlerde Ulusal İstatistik Enstitüsü, Bulgaristan Kalkınma Bankası, Raiffeisenbank-Bulgaristan gibi birkaç saygın kurumun Bulgaristan ekonomisinin durumu ve yil sonuna kadar gelişmesi hakkinda tahminleriyle ilgili analizleri yayınlandı. Bu analizlere, Uluslararasi Para Fonu (IMF) Başkani Christine Lagarde da katildi. Kendisi Bulgaristan'ın ismini telaffuz etmese de, dünya ekonomisinin yüzde 3 oranina kadar duraklaması ve büyüme oranının düşmesine ilişkin endişelerini paylaştı. Bu tahminler, tabii ki Bulgar ekonomisi için de geçerli, çünkü yerli ekonomimiz uluslararası pazarlara bağlıdır.

Tüm analizcilerin ortak noktası, Bulgaristan'da mevcut ekonomik ve siyasi güvensizliğinin aylar boyunca iktisadi ortamı, iş iklimini ve ekonomik sonuçları olumsuz etkilemesidir. İşte bundan dolayi resmi tahminlerde GSYIH'nin yüzde 1.8 gibi son derece mütevazi büyümesi gerçekleşmeyecek. Büyük bir olasılıkla büyüme en iyi durumda yüzde 1.6 oranında olacak. Çünkü ekonomik büyümeyi hızalandıracak gerekli nedenler mevcut değil, tam tersine tüm gözlemciler, devletin bulunduğu mali zorlukları, artan bütçe açığını, devlet hazinesine girmeyen ve geç kalan gelirleri, hizla artan idari masraflari ve eksik olan yabanci yatırımları, hatırlatıyor. Yetersiz ekonomik büyüme ve kemer sikma zorunluğu, kuşkusuz yetkilileri bütçeyi revize etmeye zorlayacak.

Bulgaristan Kalkınma Bankası uzmanları, ülkenin idari durumda bir endişe verici noktaya daha dikkat çekiyorlar. Ülkenin kötü ekonomik durumu, özel sektörde son 12 ay zarfında maaşların durdurulmasına neden olmuştur. Bu endişe verici gerçeğin karşısında banka, maaşlarin dondurulmasının devam edeceği konusunda uyarıyorlar, ki bu durum tüketimi de olumsuz etkileyecektir. Kamu finansmanı alanında da durum endişe verici. Ekonomi uzmanları, Korporatif Ticaret Bankasındaki problemler ve denetim altında olmasının, ülkenin banka sistemini tehdit ettiğine dair uyarıda bulunuyorlar. Bu anlamda, Korporatif Ticaret Bankasındaki kriz, neredeyse 500 milyon avroyu bulan bütçe açığının birkaç misli artmasına neden olabilir, hatta Avrupa Birliğinin GSYIH'in izin verdiği yüzde 3 oranını da aşabilir. Raiffeisenbank-Bulgaristan uzmanlari, bu fikri paylaşırken yıl ortasinda bütçe açığının yüzde 2.8 oranına ulaştığını ve kırmızışeridi aştığını söylüyorlar.

Analizciler, işsizlik gibi, Bulgaristan açısından önemli olan bu konuyu da gözardı edemiyorlar. Yaz aylarında mevsimlik istihdamın başta turizmde olmak izere artması, Avrupa Bölgesi oranına çok yaklaşan yüzde 10 oranını buldu. Ancak bu olay geçici olurken ekonomik durumu pek etkileyemecektir, çünkü yaz mevsimi öncesi işsizlik oranı yüzde 12 oranını aşıyordu. Ciddi parasal sorunu ve problemler yaşayan, arti borç batağında bulunan enerji sektörü, ciddi para yetersizliği çeken sağlık sektörü, Brüksel'in usülsüzlükler nedeniyle durdurduğu ve finansmanın bütçeden sağlanması gereken bazı Avrupa projeleri, ekonomideki güvensizliğin artmasına neden olacaktir. Ülkenin yönetimi, şu anda yetkisi 2-3 gibi kısa bir ömrü olan, geçici hükümetin elinde. İşte bundan dolayı sağlıklı kararların ve reformların alınması için en ciddi şart eksiktir - istikrarlı ve güvenilir devlet idaresi. Şimdilik geçici hükümetin çabaları, en acil sorunlara bir an önce çözüm getirilmesiyle sınırlıdır. Hükümetin 150 milyon avro değerinde iç borcu, bu yolda bir örnektir.

Çeviri: Şevkiye Çakır