İş söz konusu olduğunda Bulgarlar, kendilerine uygun iş ücreti önerilirse ancak çalışmaya kararlıdır. Bunu kalıcı olarak istihdam edilmeyen Bulgaristan vatandaşlarının tutumları üzerinde yeni bir araştırmanın verileri gösteriyor. Araştırma, TREND araştırma merkezi tarafından yapıldı. Sosyologlara göre Bulgaristan’da bu insan grubu hiçbir zaman araştırılmadı, çünkü hiçbir listede yer almıyor. Araştırma yenilikçi metotlar çerçevesinde yapıldı, girişim ise eski başbakan yardımcısı ve çalışma ve sosyal politika bakanı İvaylo Kalfin’e aittir.

Araştırma, “Friedrich Ebert” vakfının mali desteği ile gerçekleşti. İvaylo Kalfin, “Araştırmanın en önemli sonucu, şimdiye kadar iş gücünü teşvik politikalarının bu insanlara yönelik olmamış olduğudur” diye belirtti ve sözlerine şöyle devam etti: “Çok zamandan beri farklı yazılarda Bulgaristan’da iş aramayan, istihdam ajanslarının şubelerinde kayıtlı olmayan ve çalışmayan yaklaşık 150 bin kişi olduğundan bahsediliyor. Her zaman bu sorunun abartıldığını düşünmüşüm. O zaman çabalar, işsizliğin azaltılmasına yönelik idi, ancak şimdi iş gücü arayışı daha büyüktür ve dikkatin kaynakların olduğu yere yönelmesi normaldir. İş çevreleri, yabancı işçilerin ithalatının açılması ve liberalleşmesinde ısrar ediyor, ancak bu, ekonomimizin gereksinimlerini karşılamayacak. Çalışmayan ve iş aramayan insanlar grubu çok özeldir. Onların sayısı iki kat daha büyüktür. İş aramayanların sayısı yaklaşık 300 bin veya üzerindedir. Bir de Bulgaristan’daki iş gücü piyasasındaki politikalar işsizlerin tahmin edilen aktivitesi üzerinde kurulmuştur, öyle ki onlar iş ve yeni kalifiye imkanları, gelir kaynağı ve iş yerleri aktif bir şekilde arasınlar. Ancak motivasyon sahibi olmayan insanlar, aktif değildir. Onların çoğu, istihdam ajanslarının şubeleri veya internet aracılığıyla değil, yakınlar ve tanıdıkların yardımıyla iş bulmaya bel bağladığını söylüyor. Araştırma ile bu grubun profilini ve motivasyonunu analiz etmeye çalıştık.”

Bu, bir yılı aşkın bir süre içinde işsiz kalan insanların tutumlarındaki nüansları inceleyen ilk araştırmadır. Veriler, Milli İstatistik Enstitüsü’nün verilerine çok yakındır. Milli İstatistik Enstitüsü’nün verilerine göre 15 ile 64 yaş arasında işsiz olan ve iş aramayan Bulgarların sayısı yaklaşık 163 bindir. TREND merkezinin araştırmasına göre yaklaşık 155 bin kişi işsiz olduğu için aktif değildir.

“Demotive Olmuş Bulgarlar” sosyolojik projesi, diğer çok önemli sonuçlara da varıyor. Bu sonuçları TREND merkezinden Evelina Slavkova şöyle genelleştiriyor: “Demotive olmuş vatandaşlarda en büyük payın 18 ile 29 yaş arasındakilerde olduğunu görüyoruz. Bu kişilerin iş gücü piyasasında olmamalarının nedenlerden biri, bu insanların ne gibi imkanlar araması konusunda eğilimli olmamasıdır. Demotive olan Bulgarların en büyük oranı, istihdam imkanlarının bulunmasının kadar kolay olmadığı köylerde yaşıyor. Bu yüzden bizi ilgilendiren konu hareketliliktir. Acaba küçük yerleşim yerlerinden genç insanlar, 50 kilometreye kadar uzaklıkta bir yerde işe gider miydi? Gençlerin yüzde 40’ının böyle bir adıma eğimli olduğunu görüyoruz. Maalesef daha yaşlı insanlarda hareketlilik için motivasyon çok küçüktür. Sonucumuz, bütün ayrı amaç gruplarına yönelik net politikalar gerekli olduğudur. Demotive olmanın başlıca nedenlerinden biri de, hanelerin diğer üyelerinin gelir aldığı ve bu yüzden işsiz insanların iş yapmak zorunda kalmadığıdır. Bu 330 bin kişinin yüzde 72’si, çoğunlukla yakınlarına, akrabalarına veya hanenin diğer üyelerine bağlıdır. Onlar, başkalarının gelirleri ile yaşadığını ve kendi gelirleri olmadığını bildiriyor. Araştırmada kaydedilen hanelerin ancak yüzde 2’si, büyük yoksulluk içine yaşadığını ve hiçbir geliri olmadığını iddia ediyor. İş çevrelerinin yapabildiği, Bulgarların iş gücü piyasasına katılacağı şartlar konusundaki beklentileri hakkında gerçekçi bir bakışı olmasıdır. Küçük köylerde insanlar 500 levanın altında bile bir gelir alıyor, ancak bazı diğer yerlerde insanlar eğer kendilerine 500 ile 1000 leva arasında bir ücret sağlanırsa çalışırdı. Ülkemizde iş için en objektif kriterler, gelirlerdir.”

Çeviri: Rayna İvanova