Pesticidet – kërcënim për shëndetin e njeriut

botuar më 10-06-11 8.11.PD

“Në 92% prej ushqimeve të analizuara u zbuluan mbeturina të pesticideve”, tregon ekspertja nga Organizatës ndërkombëtare “Pesticide action network” Valentina Llukova

Foto: Darina Grigorova

Pesticidet janë një lloj i veçantë substanca kimike, të cilët i përkasin grupit të ashtuquajturave ndotës të qëndrueshëm organikë. I quajnë të qëndrueshëm, sepse shpërbëhen vështirë dhe janë krijuar të dëmtojnë sistemin e riprodhimit të sëmundjesjellësve tek bimët. Pesticidet janë shumë toksike dhe kur ata hyjnë në organizmin njerëzor përmes ushqimeve bimore, atëherë mund të dëmtojnë seriozisht shëndetin e njeriut. Toksikologët paralajmërojnë se ata mund të jenë kancerogjen, të shkaktojnë mutacione në gjenet dhe të dëmtojnë aftësitë e riprodhimit. Pesticidet ndikojnë edhe mbi sistemin imun duke e bërë superaktiv ose duke e dobësuar. Me gjithë dëshmitë për helmueshmërinë e tyre, gjatë dekadave të fundit shitjet e gjashtë prodhuesve më të mëdhenj të këtyre substancave kimike tejkalojnë miliarda euro, ndërsa 80% prej prodhimit të tyre shitet në Evropë. Për të kufizuar përdorimin e rrëmujshëm të pesticideve, u vendosën ndryshime të rëndësishme në legjislacionin evropian të bujqësisë. U miratuan masa të forta për kontrollimin e ushqimeve për pesticide. Sipas fjalëve të Valentina Llukovës, eksperte e Organizatës ndërkombëtare Pesticide action network, rrezikshmëria e pesticideve sikur sistematikisht nënçmohet në Bullgari. Zonja Llukova është udhëheqëse e projektit “Kontributi civil në krijimin e sistemit efektiv dhe transparent për monitorimin e ushqimeve”. Projekti është mbështetur nga Trusti për shoqërinë civile në Evropën Qendrore e Lindore dhe tek ne realizohet nga Lëvizja kombëtare “Miqtë e tokës” dhe Fondacioni “E drejta të dimë”.

“Një prej veprimtarive ishte që të merren prova për analizimin e tepricave të pesticideve në ushqime – tha Valentina Llukova. – Iu dërguam laboratorit holandez ushqime të blera prej nesh për t’i studiuar. Brenda disa muajve dërguam produkte ushqimore nga dyqanet e Bullgarisë. Rezultatet e para u publikuan në muajin dhjetor të vitit të kaluar. Për fat të keq në 92% prej ushqimeve të analizuara u zbuluan mbeturina të pesticideve. Në disa prej këtyre ushqimeve normat ishin tejkaluar, ndërsa në të tjerat kishte gjurmë preparatesh të ndaluara në BE. Nëse kishte realisht kontroll mbi këto ushqime, Ministria e Shëndetësisë do të kishte ndaluar shitjen dhe përhapjen e tyre. Çfarë do të bëhet këtej e tutje? Do të vazhdojmë t’iu dërgojmë laboratorit holandez produkte ushqimore dhe në dallim nga Ministria e Shëndetësisë do të publikojmë të gjitha të dhënat në sajtin e fondacionit “E drejta të dimë” – partneri ynë në projekt. Kështu duam t’i tregojmë Ministrisë së Shëndetësisë si mund të punojë sistemi bullgar për kontroll të ushqimeve.”

Nga Ministria e Shëndetësisë pohojnë se tek ne kontrollimi i tepricave të pesticideve në ushqimet iu përgjigjet kërkesave evropiane. Sipas ekspertëve shëndetësorë ka një program të detyrueshëm të BE-së, në të cilin janë shënuar si ushqimet, ashtu dhe të gjitha pesticidet që me siguri duhet të analizohen. Sipas Valentina Llukovës, një prej problemeve të mëdha në Bullgari është se Ministria e Shëndetësisë nuk publikon të dhënat e analizave të veta.

“Nuk ka nevojë që njerëzit të shqetësohen dhe të mendojnë çfarë të vënë në trapezën e vet – shpjegoi ajo. – Iu kemi dërguar Ministrisë së Shëndetësisë dhe Ministrisë së Bujqësisë disa letra, gjithashtu edhe kryeministrit një kopje. Erdhi koha që të merret një vendim politik dhe të dilet jashtë efektit të sensacionit. Duhet të kontrollohen të dhënat e analizave dhe hapur të informohet shoqëria për këtë a ka arsye për shqetësim dhe çfarë masa do të ndërmerren në lidhje me kontrollimin e ushqimeve. Ne kemi propozime konkrete për këtë si të përmirësohet sistemi sipas modelit të vendeve të BE-së. Analizat e pesticideve kërkojnë mjete dhe njohje të mira në këtë fushë. Megjithatë, për të pajisur laboratorët e duhur, dikush me zë të lartë duhet të thotë se pesticidet janë substanca shumë të rrezikshme kimike, të cilat dallohen nga të gjithë ndotësit e tjerë të ushqimeve. Prandaj qeveria bullgare duhet t’ia kushtojë çështjes vëmendjen e duhur dhe të përkrahë të gjitha veprimtaritë, të cilat pakësojnë riskun.”

Përgatiti në shqip: Anna Kapitanova

По публикацията работи: Darina Grigorova

Последвайте ни и в Google News Showcase, за да научите най-важното от деня!

Ndaje

Pesticidet – kërcënim për shëndetin e njeriut

Më shumë nga rubrika

Ekspozitat në Muzeun Kombëtar Historiko-Ushtarak gjallërohen për festën e Ushtrisë Bullgare

Një fondacion nga Koçani i Maqedonisë së Veriut kërkon rritje të pranimeve të studentëve maqedonas në Bullgari

Rruga drejt shëndetit – fushata “Lëviz dhe fito” nis me një shëtitje deri te shtëpia e pushimit “Bozhur”

Një fondacion nga Koçani i Maqedonisë së Veriut kërkon rritje të pranimeve të studentëve maqedonas në Bullgari

Ekspozitat në Muzeun Kombëtar Historiko-Ushtarak gjallërohen për festën e Ushtrisë Bullgare