Programi i ditës
Madhësia e tekstit
Radioja Kombëtare Bullgare © 2025 Të gjitha të drejtat janë të rezervuara

U nda nga jeta krijuesi i pilulës anti-bebe

Foto: EPA/BGNES
Më 30 janar në spitalin në San Francisko u nda nga jeta prof. Karl Xherasi i njohur në gjithë botën. Krijuesi i pilulës anti-bebe vdiq në moshë 91 vjeç nga kanceri.

Prof. Karl Xherasi ka lindur më 29 tetor të 1923 në Vjenë. Babai i tij Sameul Xherasi është me origjinë bullgare dhe ka qenë mjek i njohur dermatolog në Sofje. Kur prindërit e krijuesit të pilulës anti bebe u ndanë, Xherasi i vogël u nis me të ëmën për në Vjenë. Por më vonë, në 1938 ai u kthye përsëri në Bullgari për të shpëtuar nga nazistët. Karl Xherasi ka mësuar në Kolegjin Amerikan në  Sofje, në moshë 16 vjeç u nis për në SHBA për të bërë shkencëtar kimist.

Përveç pilulës, për të cilën profesori thoshte: “Ishim ekip, kjo pilulë nuk është kundër bebes, por kundër aborteve”, ai ka zbuluar edhe kortizonin. Botimi “London tajms” e shpalli prof. Xherasi si një prej 30 personaliteteve më të mëdhenj të mijëvjeçarit të kaluar krahas emrave të mëdhenj Njuton, Shekspir, Darvin, Kopernik dhe Ajnshtajn.

Në vitin 1968 për shkak të Vatikanit nominimi i tij për Çmimin Nobel për pilulën e tij revolucionare u hodh poshtë. Ne vendin tonë shkencëtari me famë botërore është dalluar me urdhrin “Kalorësi i Madarës” dhe iu dorëzua atij nga Presidenti Petër Sotjanov (1997-2002). Përveç kësaj është anëtar i Akademisë Bullgare të Shkencave dhe është dekoruar me titullin e nderit “Doktor honoris kauza ” të akademisë.

Në vitin 2013 prof. Karl Xherasi erdhi për herë të fundit në vendin tonë. Atëherë  mori titullin “Doktor honoris kauza ”të Universitetit Amerikan në Blagoevgrad. Ardhja e tij në Bullgari u realizua me ndihmën e Institutit izraelit-bullgar, në Bordin e Drejtorëve të të cilit merrte pjesë edhe prof. Xherasi.

Përgatiti në shqip: Sofia Popova




Последвайте ни и в Google News Showcase, за да научите най-важното от деня!

Më shumë nga rubrika

Për herën e njëqindtë – ngjitje festive në majën më të lartë të Ballkanit

Këtë vit shënohet pikërisht një shekull nga kremtimi i parë i Festës së Malit Rilla. Prej saj burojnë disa nga lumenjtë më të gjatë dhe me më shumë ujë të Gadishullit Ballkanik – Marica, Iskër dhe Mesta. Në territorin e saj ndodhen mbi 120 liqene..

botuar më 25-08-02 8.00.PD

Nxënësit bullgarë arritën një nga paraqitjet më të mira të vendit në iGeo

Nxënësit më të mirë bullgarë të gjeografisë fituan 4 medalje në garën më prestigjioze botërore të gjeografisë. Në Olimpiadën e 21-të Ndërkombëtare të Gjeografisë iGeo, nxënësit e shkollave të mesme fituan 3 medalje argjendi dhe 1 bronzi, duke e bërë..

botuar më 25-08-01 1.18.MD
Vesella Rajçinova

Një bashkim i ri i shoqatave kulturore bullgare në mbarë botën do të promovojë aktivitetet e tyre

Asociacioni i Organizatave Kulturore Bullgare Jashtë Vendit është organizata më e re që bashkon bullgarët në mbarë botën. Ndër themeluesit janë 26 shoqata dhe 6 anëtarë individualë. "Në Sofje vendosëm një rregull në strukturën dhe punën e shoqatave..

botuar më 25-07-31 2.45.MD