Kthimi drejt fshatit asnjëherë nuk ka qenë kaq gjë e lehtë tek ne, si në kohën e krizës dhe të pandemisë, si ajo e tanishme. Njeriu kështu është i strukturuar, përveç komoditetit të teknologjive moderne, ai ka nevojë prej një qetësie dhe afërsie me tokën dhe natyrën.
Pasuria e Stoletovos me siguri që janë njerëzit, këtu çdo gjë bëhet në emër të fëmijëve dhe të rinjve. Për ta është ndërtuar një kënd fëmijësh, një park i bukur, mirëmbahen dhe sallat në Shtëpinë e Kulturës.
Në një godinë të madhe në shesh gjenden që të gjitha institucionet - këtu është selia e kryetarit të bashkisë, ka dhe një sallon të madh me skenë dhe 238 vende, bibliotekë dhe disa vende me përmasa më të vogla për klubet amatore dhe të kënduarit. Çdo gjë është rinovuar, e renditur me vëmendje dhe e mirëmbajtur me paratë e dhurimit gjatë tre vjetëve të fundit.
“Kur punojmë dorë pas dore me institucionet, çdo gjë ecën shpejt dhe mirë” - sqaron kryetari i ri i bashkisë Mirosllav Kolev. Vetë ai është kthyer nga qyteti në fshatin e tij të lindjes Stoletovo gjatë vitit 2018, që të marrë postin dhe të punojë në dobi të njerëzve. Dhe sukseset janë të dukshme, kurse tani - pas një viti ndërprerjeje -njerëzit me padurim presin që më 26 dhe 27 qershor të mirëpresin miqtë, të ardhur për festivalin folklorik:
“Le të ruajmë traditat tona bullgare dhe folklorin” - kjo është motoja e festivalit, të cilin e organizojmë prej 13 vjetëve. “Stoletovo këndon dhe vallëzon”. Këtu vijnë adhurues të shumtë të muzikës folklorike, të këngëve dhe valleve nga regjioni dhe vendi. Në vitet e mëparshme kanë ardhur mbi 60 grupe, si dhe akoma shumë këngëtarë individualë - numri i pjesëmarrësve i ka tejkaluar 1000 vetat.Mbase tani do të vijnë më pak njerëz, sepse akoma ka një frikë nga grumbullimi i njerëzve dhe nga udhëtimet, por të jenë dhe më pak, festival përsëri do të ketë.”
Një shkollë vepruese në Stoletovo nuk ka, por këtu vjen roli i vatrës vendase të kulturës, e cila dhe në vitin e vështirë, siç qe viti 2020, ka vazhduar të bashkojë dhe të motivojë komunitetin lokal:
“E mira është se ka shumë njerëz të rinj, por ka dhe shumë fëmijë, për të cilët organizojmë festa të posaçme në sheshin e fëmijëve në fshat. Të rinjtë marrin pjesë me një punë vullnetare në punishten tonë, të quajtur “Peshqesh për ty”. Dua që në këtë mënyrë të mund të përfshijmë çdo një në ndonjë farë veprimtarie, por dhe të zgjojmë një interes ndaj grupeve amatore, që të mund të transmetojmë disi traditën. Zanatet tona të vjetra por kështu janë duke u zhdukur, kemi një mjeshtër të punimit të fuçive, i cili është shumë i kërkuar për pjesëmarrje në ekspozitat e artizanatit, ka dhe një mjeshtër rrobaqepës, i cili gjithmonë është gati të tregojë sesi ka ngjarë atelieja e rrobaqepësisë përpara dekadave të tëra.”
Mënyra moderne e jetës padyshim që hyn dhe në fshat, por në Stletovo duket respekti ndaj së kaluarës dhe traditës.
Foto: Gergana Mançeva dhe arkiv
Përgatiti në shqip: Nataniela Vasileva
Nuk ka statistika që përmbledhin numrin e saktë të grupeve bullgare të vallëzimit jashtë vendit. Por një gjë është e sigurt - këto grupe të krijuara vetë, të shpërndara në të gjitha kontinentet, janë një urë lidhëse e gjallë midis Bullgarisë dhe pjesës..
Herët në mëngjes djemtë dhe vajzat mblidhen nëpër livadhe që të luajnë me diellin. “Besohet se atëherë dielli luan sepse është solstici më i gjatë i vitit” – kjo është gjëja më e rëndësishme që duhet ditur për Ditën e Enjos, sipas tetëvjeçarit Ivo..
Një Muze Etnografik Rajonal në Plovdiv hap dyert për edicionin e 16-të të Javës së Artizanateve Tradicionale, raportojnë organizatorët e muzeut. Hapja është në Ditën e Enjos (24 Qershor), e nderuar në traditën tonë popullore si dita e barërave dhe fuqisë..