Në Ditën e Shën Varvarës më 4 dhjetor fillon një sërë festash, të cilat në traditën bullgare shoqërohen me shumë besime dhe zakone. Sipas legjendës, Shën Varvara ka lindur në trojet e sotme bullgare, në fshatin Eleshnica, i quajtur në atë kohë Iliopolis. Shenjtorja nderohet si mbrojtëse e fëmijëve nga sëmundjet, më së shpeshti nga fruthi. Ekziston një besim se fëmijët duhet të kërcejnë gjithë ditën, kështu që Varvara të mos i gjejë. Në Bullgarinë Perëndimore kjo ditë quhet Krishtlindjet Femërore –këtë ditë vajza të maskuara, me çanta të varura mbi supe, shkojnë nëpër shtëpi dhe, si kolendarët, këndojnë këngë me urime për shëndet dhe pjellori.

• 4 dhjetori – dita e Martires së Madhe Varvara

Në përfytyrimet e bullgarëve shpesh Shën Sava duket si një grua dhe ritualet këtë ditë kanë të bëjnë me martesën e vajzave dhe lindjen e fëmijës së dëshiruar. Kulmi i këtij rituali para festave të Vitit të Ri është më 6 dhjetor, kur kremtojmë Shën Nikollën e Mirës - shenjtori mbrojtës i marinarëve, peshkatarëve, bankierëve dhe tregtarëve.

Në besimet popullore, Varvara është motra e Savës dhe Nikollës, prandaj festat popullore kanë mbledhur elemente pagane dhe të krishtera. Kjo triadë ka lindur proverbin bullgar “Shën Varvara vlon, Sava pjek, Nikolla i pret mysafirët”.

Më shumë hollësi për traditat dhe çfarë duhet vënë në tryezë gjatë festave mund të lexoni në botimin nga koleksioni i Radio Bullgarisë “Nga Varvara deri në ditën e Shën Nikollës – zakone, rite dhe ushqime rituale”.

Përpiloi: Elena Karkallanova

Përgatiti në shqip: Vesella Mançeva