Mbushen 145 vjet nga Çlirimi i Bullgarisë. Më 3 mars 1878 u nënshkrua Traktati i Paqes i San Stefanit midis Rusisë dhe Perandorisë Osmane, i cili i dha fund një tjetër lufte ruso-turke, e cila u kthye në një luftë çlirimtare për ne, bullgarët. Shteti ynë, edhe pse ende i ndarë nga territoret e tij të mëdha të banuara nga bullgarët (Maqedonia dhe Rumelia Lindore mbeten zotërime të Perandorisë Osmane), rishfaqet në hartën politike të Evropës si Principata Bullgare, duke përfshirë pjesën veriore të vendit dhe rajonin e Sofjes.

• 3 marsi – Dita e Çlirimit

Edhe pse kjo është një nga datat më të shumëpritura në historinë tonë pas pesë shekujsh shtypjeje të huaja dhe shënoi arritjen e një prej idealeve tona kombëtare - lirisë, ajo sot nuk pranohet pa mëdyshje nga bullgarët dhe shkakton polemika.

“Kam menduar shumë për 3 Marsin. Por kjo datë sa bashkuese është për ne si popull dhe si vend që rikthehet në hartën politike të Evropës, është edhe aq përçarëse. Deri më sot, ky bashkim kombëtar, për të cilin luftuan të gjithë revolucionarët dhe njerëzit që punuan për kauzën bullgare, nuk ka ndodhur kurrë në formën që ata e imagjinonin” – tha muzikanti Hristijan Ivanov para gazetarit Ioan Kolev nga Radio Bulgaria. Interesi i tij për historinë bullgare u nxit nga folklori dhe vallet tona vendase vite më parë, përderisa sa ai jetonte dhe studionte muzikë dhe psikologji në Skoci.

• Prof. Andrej Pantev: Ideja për rimëkëmbjen e shtetit bullgar është shfaqja e patriotizmit të vërtetë

Sipas Hristijanit, ndarja në “-fil” dhe “-fob”, që është një fakt në shoqërinë tonë jo vetëm mbi çështje historike, mund të kapërcehet. Për këtë qëllim, është veçanërisht e rëndësishme që secili prej nesh të zhvillojë aftësinë për të menduar në mënyrë kritike dhe për të shoshitur informacionin e besueshëm nga dezinformata.

Në botën digjitale, kjo është një detyrë e vështirë, por ende jo e pamundur. Dhe Hristijan e ka misionin e tij në këtë drejtim - së bashku me njerëz të mendimit të tij, ai krijon video projektin “Abetare” (“БукварЬ”) përmes të cilit interpretojnë ngjarje, fakte dhe teori të ndryshme që lidhen me historinë dhe stereotipat bullgare.

I krijua nga bullgarë të kthyer nga jashtë dhe i frymëzuar nga libri i parë i ri shkollor bullgar, vepër e doktorit dhe iluminist bullgar Peter Beron, videot nuk kanë ende një numër të caktuar episodesh. Prapëseprapë qëllimi është i qartë - të zhbëjë nocionet që mbizotëruan me kalimin e kohës, se bullgarët janë një projeksion i heroit të famshëm të shkrimtarit Aleko Konstantinov - Xha Ganjo, te i cili nëpërmjet mjeteve të satirës autori përmbledh ​​disa tipare karakteristike të psikologjisë bullgare.

“Mund të ketë njerëz që janë të prirë të bien dakord se thelbi i tyre është si ai i personazhit të Aleko Konstantinov, por ka edhe të huaj që kaluan vendin tonë rrugës për në Stamboll, të cilët përshkruan një realitet krejt tjetër. Gjatë udhëtimit në vendin tonë, ata u mbështetën mbi të gjitha në mikpritjen dhe ndihmën e njerëzve të fshatrave. Ata shkruajnë në ditarët e tyre se bullgarët janë jashtëzakonisht të pastër, punëtorë dhe të gatshëm t’i mirëpresin, t’i ushqejnë, shtëpitë e tyre shkëlqejnë nga pastërtia. Synimi ynë është të tregojmë një pjesë të këtyre dokumenteve dhe të dy këndvështrimet, dhe gjykimin t’ia lëmë secilit prej shikuesve tanë”- pohojnë patriotët e rinj dhe shpresojnë që dokumentet dhe librat historikë të zënë një vend më serioz në jetën e të rinjve bullgarë, tashmë të pushtuar nga ekranet e pajisjeve celulare.

Është gjithashtu e rëndësishme që ekipi t’i njohë shikuesit me fakte të mjaftueshme për t’i bërë ata të shohin me sy të ndryshëm vendin ku kanë lindur, vlerat dhe kujtesën që kombi bullgar ka ruajtur gjatë mijëvjeçarëve deri më sot.

• Ikona fotografike nga Lufta Ruso-Turke e 1877-78

Përgatiti në shqip: Svetllana Dimitrova

Foto: Facebook / Hristijan Ivanov