Konferenca ndërkombëtare me titull "Alfabet, gjuhë, identitet", e cila mbahet me iniciativën e nënpresidentes Ilijana Jotova, është vazhdimësi e forumit "Dhe ne i dhamë diçka botës" që u mbajt në vitin 2022 dhe që përcolli mesazhe kundër përpjekjeve për ndryshimin e historisë dhe mohimit të kontributit të shtetit të hershëm bullgar.

“Ndër vite, fuqia e fjalëve na ka mësuar të mirën dhe të keqen, ka formuar busullën tonë personale dhe kolektive”, tha presidenti Rumen Radev në hapje të konferencës. Sipas fjalëve të tij, shkrim-leximi është ai që ruan mençurinë e brezave, ruan identitetin dhe shpreh diversitetin e njerëzve dhe kombeve.

“Bullgaria e ndërtoi veten si një vend i shpirtit, i cili u bë një nga qendrat kulturore dhe shpirtërore të Evropës një mijëvjeçar më parë – vazhdoi kreu i shtetit. - Ishte pikërisht shkrimi, iluminizmi dhe ana jonë shpirtërore që e ruajti popullin tonë dhe e bëri të përballojë sprovat më të vështira në dimrin e gjatë të shtypjes shekullore. Si trashëgimtarë të drejtpërdrejtë të veprës së shenjtë të vëllezërve Kirill dhe Metodij, është detyra jonë ta ruajmë dhe zhvillojmë këtë pasuri dhe kjo është një përgjegjësi e madhe, sepse alfabeti cirilik nuk është vetëm i popullit bullgar. Shkronjat që nisën nga trojet tona sot formojnë një hapësirë shumë më të gjerë shpirtërore dhe bashkojnë qindra miliona njerëz”.

Sipas Ilijana Jotovës, konferenca është pjesë e fushatës kundër unifikimit, kundër tendencës në botën globale për të harruar rrënjët tona.

"Mbrojtja e identitetit të dikujt nuk është kundër globalizimit," vuri në dukje nënpresidentja. - Përkundrazi, është një faktor i pandryshueshëm i diversitetit të madh kulturor të botës.

Megjithatë, në asnjë rast nuk dua që ne të kthehemi në drejtimin tjetër – drejt patriotizmit të rremë dhe parullave të zjarrta që nuk kanë të bëjnë fare me shkencën dhe janë në dëmin tonë.”

Ministri zyrtar i arsimit Galin Cokov theksoi se vendi ynë po zhvillohet si qendër kërkimore për studimet e gjuhës bullgare dhe përhapjen e saj në botën moderne të qytetëruar. Ai shpjegoi se ky synim realizohet përmes instrumenteve të ndryshme, ndër të cilat më kryesoret janë lektoratet e mbështetura nga Ministria e Arsimit dhe Shkencës.

“Gjatë këtij viti akademik ka 29 lektorate në universitetet e huaja, tre prej tyre në Azi dhe të tjerat në Evropë”, tha ministri. - Numri më i madh i lektorateve është në Itali - 4, dhe në Greqi dhe Gjermani - nga tre në secilin shtet. Një fakt interesant është se vitet e fundit shumë të rinj dëshirojnë të studiojnë bullgarisht në Japoni. Ky interes i shtuar i të rinjve duhet të zhvillohet më tej. Dhe jo vetëm kaq – të ndizet interesin për kulturën dhe traditat bullgare”.

Fjalët optimiste të Galin Cokovit, megjithatë, nuk përputhen me statistikat, sipas të cilave 30 vjet më parë kishte mbi 240 lektorate të gjuhës dhe kulturës bullgare jashtë vendit, ndërsa në vitin 2022 ishin vetëm 39 – dhjetë më shumë se sot.

“Me keqardhje më duhet të vë në dukje nihilizmin e disa institucioneve bullgare në lidhje me zvogëlimin e numrit të lektorateve - komentoi Ilijana Jotova. - I nderuar zoti Ministër i Arsimit, nuk mund të mjaftohemi me faktin se ato janë vetëm 29 vjeç. Nuk mund të mbyllim sytë para faktit se ndoshta ndonjë lloj tjetër lobimi apo argumenti po bën që disa universitete të zëvendësojnë mësimin e gjuhës bullgare, kulturës dhe historisë me mësimin e gjuhëve të tjera. Ia vlen të reflektohet mbi këtë fakt, sepse këtu tërheqja është më se e dukshme. Dhe dua të falënderoj mysafirët tanë - profesorë të shquar në universitete të njohura jo vetëm në Evropë, që vazhdojnë të jenë lobi ynë që leksionet të kthehen atje ku i takon, por jo formalisht, jo thjesht për studimin e gjuhës moderne bullgare, por themelet e këtij qytetërimi”.

Një nga këta profesorë është Prof. Asoc. Marko Skarpa nga Universiteti në qytetin italian të Mesinës, interesat shkencore të të cilit e çojnë në dorëshkrimet e vjetra bullgare të shekullit të XIV-të.

“Është shumë e rëndësishme të theksohet roli i alfabetit, në të cilin shkruajnë qindra miliona njerëz në mbarë botën, roli i kulturës, i gjithçkaje që prodhohet në Bullgari, sepse sot përdoret nga popuj të ndryshëm dhe është pjesë e Evropës sonë- thotë studiuesi.

Pjesëmarrës në konferencë është edhe shkencëtari i madh Prof. Krasimir Stançev, i cili sot do të moderoj prezantimin me temë "Projeksionet moderne të alfabetit dhe identitetit".

“Fjala “forum” do të thotë një mbledhje, një takim njerëzish, ndaj rezultati i parë i madh është se këtu janë mbledhur kolegë nga vende të ndryshme – deklaroi ai. – Arritjet shkencore duhet të arrijnë tek publiku jo-specialist në një gjuhë të kuptueshme, mundësisht për të gjithë Evropën e kulturuar, në mënyrë që të shmangen spekulimet”.

Përgatiti në shqip dhe publikoi: Kostandina Bello