Bugün “nestinari” geleneği, Karadenizin bir zamanlar ulaşılması zor olan kıyıları ile Güneydoğu Bulgaristan’ın Istranca Dağının ormanlık tepeleri arasında gizli birkaç köyünde yaygındır. Bir zamanlar, “nestinari” geleneğinin sadece birkaç aile arasında gizli kaldığı ve bu aileler, aralarında evlilik yaptığı da bilinen bir gerçek. Çünkü “nestinari” geleneği nesilden nesile aktarılıyor. Kor üzerinde dans, aslında geleneğin doruk noktasıdır. Bu gelenek, yılda iki kez olmak üzere üç gün boyunca yerine getiriliyor. Bundan önce gizli ritüellerle dolu uzun bir hazırlık dönemi var. Yaz aylarında “Aziz aziz Konstantin ve Elena” Yortusunda “nestinari” geleneği dışarda açık havada gerçekleştiriliyor. 18 ile 20 Ocak günlerinde, yani kış aylarında ise “konak” olarak adlandırılan tapınağın kutsal ocağında oynanıyor. 

Nestinariler, Aziz Konstantin’in Tanrının yeryüzündeki Vekili olduğuna inanıyor. Geçmişte kilise, nestinarilerin putpereste tapındıklarından dolayı onları yasaklıyormuş. Uzun bir dönem nestinarilere karşı saldırılardan dolayı, bu gelenek unutulmuş. Onlar ise özellikle aralarına yabancıların girmesine izin vermiyormuş. 20. asrın 30’lu yıllarında Akademisyen Mihail Arnavudov, “nestinari” geleneğinin gizemini araştirip, kor üzerinde dans eden bazı efsanevi dansçılarla konuşma fırsatına sahip oluyor. Bilim adamları, bu geleneğin Dionis’e olan kült ile yakından bağlantısı olduğunu savunuyor.

Çeviri: Şevkiye Çakır