Bulgaristan’daki emek karşılığı ücreti ile ilgili sorun, nüfusun büyük bir kısmı için en ciddi ve dramatik sorunlardan biridir. Ülkemiz, vatandaşlarının emeği karşılığında aldığı ücretler açısından son sırada bulunuyor. Bu, sadece Bulgarların bir iç hissi değil, Bulgaristan ve Eurostat’ın istatistik verilerinden çok kere ispatlanan bir gerçektir.

Ve gerçekten de Bulgaristan’da işte bir saat başına ortalama 3.7 avro ödenirken İsveç’te mesela işte bir saat başına ortalama 40.1 avro ödeniyor. Aralarındaki fark on kattan çok. Bu durum, ülkemizdeki tüketici ürünlerinin fiyatlarının ortalama seviyeden yarı yarıya daha düşük olmasına rağmen Bulgaristan’daki reel kişisel tüketimin, AB’deki ortalama tüketimin ancak yüzde 49 oranında olduğunu açıklıyor. Yaşam standardındaki fark öyle ya da böyle çok göze çarpıyor. Bulgar çalışanlarının bu hiç de iç açıcı olmayan durumunun başlıca sebebi çok basittir – Bulgaristanlıların emek üretkenliği düşüktür, yani vatandaşlarımız çalışıyor ama az katma değer üretiyor. Uluslararası araştırmalara göre bir Avrupalı, 2012 yılında bir saatte 32.2 avro üretirken, aynı yılda bir Bulgar çalışanı yaklaşık yedi kat daha az, yani saatte 4.8 avro katma değer üretmiştir. Bu durumda Bulgaristan’daki emek karşılığı ücretlerinin de emek etkinliğine uyması gayet normal görünüyor.

Yakınlarda Bulgar istatistikçileri, Bulgaristan’daki emek karşılığı ücretleri için harcamaların yılın ilk üç aylığında yüzde 2.9 arttığını bildirdi. Ve bu, yılın başından bu yana deflasyon olduğu durumunda gerçekleşti. Bundan başka ülkemiz, ücretlerin artışı açısından Avrupa’da altıncı sırada yer alıyor. Ülkemizde bir yılda ücretler yüzde 2.8 artmıştır, AB ülkelerindeki ortalama artış, bu yılın ilk üç aylığı için geçen senenin aynı dönemine kıyasla yarı yarıya daha düşüktür. Sonuçta diyebiliriz ki Bulgaristanlılar düşük ücretler alıyor, ama yine de ücretleri artıyor. Bu, pek iç açıcı bir şey.

Ülkemizdeki ortalama iş ücretinin arttığını gösteren rakamlar biraz tuhaf görünüyor. Milli İstatistik Enstitüsü’nün verilerine göre bu yılın ilk üç aylığında ülkemizdeki ortalama brüt maaş, geçen üç aylığına nazaran yüzde 3.9 düşmüştür ve 400 avronun üzerine varmıştır. Bu olayın aslında açıklanması vardır. Bu da sezon faktörleridir. Kışın inşaat sektörü neredeyse işlemiyor, turizm sektörü ise tamamen kış beldelerine bel bağlıyor. Tarım, ilkbaharı bekliyor, ticaret ise Noel ve Yıl Başı bayramlarındaki alış verişlerden sonra yavaşlıyor. Burada geçici bir durum söz konusu olduğu, son beş yılda kaydedilen daimi eğilimden de belli oluyor. Bulgaristan’daki emek karşılığı ücreti son beş yılda yüzde 44.1 arttı, ki bu bütün AB’de en iyi başarılardan biri. Tüm bunlar, Bulgarların gelirleri açısından iyimserliğe yol açıyor.

Çeviri: Rayna İvanova