İskır nehrinde kayalık bir tepe üzerine yerleşmiş Mezdra Kalesi arkeolojik tesisi binlerce yıllık tarihi içinde saklıyor. Mezdra yakınındaki kale, Tuna Ovasını Sofya vadisi, Doğu ve Batı Bulgaristan ile bağlayan önemli kavşakta bulunmaktaymış.

Balkanlara geçişleri asırlarca savunan kale, önemli ve stratejik bir yapıymış. Kale etrafında kazılarda bulunan arkeolojik bulgular , taş devrinden başlayarak yeni tarihe ışık tutuyor. Köyün önemli bir zanaat merkezi olduğu anlaşılmakta.

2. asırda Roma döneminde burada savunma merkezi varmış. Roma kalesi üzerine Bizans Savunma tesisi kurulmuş, asırlar boyunca kale farklı evrelerden geçmiş. Şimdi ayak basılmayan kayalıkların üzerinde Roma, Bizans ve Ortaçağda kurulmuş kalın duvarlar görülebilir. Kalenin asırlık tabakaları altında birer, birer Mezdra’nın tarihi dokunmuştur. Eski şehirde bulunan arkeolojik eserler, şehrin zengin geçmişe sahip olduğunu kanıtlıyor.

2013 yılında kale tamamen restore edildi ve bölgenin ana turistik mekanına dönüştü. Kale içinde özel bir bölüm de arkeolojik eserlere ve bulgulara ayrılan bir müze olarak hazırlandı.

Zanaatçılar atölyeleri, eski el sanatları ve hediyelik dükkanlar turistlere bu kaleyi ziyarette hatırlayacakları eserler sunuyor. Kale “tarih avcıları” açısından nasıl bir fırsat sunuyor? Bölgede turistik yerlerin popülarize edilmesiyle ilgilenen sivil toplum örgütünden Georgi Andonov anlatıyor.

“Kaleto- Arkeolojik kompleksi, altında nehrin aktığı kayalıklar üzerine yerleşmiş bir yapı. 2 500 yıl önce burada Traklar yaşamış. Daha sonra topraklar Roma İmperatorluğuna geçer. Bu dönemden birçok sikke ve takı bulundu.

Müzede yer alan en enteresan eser ikibin yıllık bir bronz anahtar. “Kuzeybatının anahtarı” olarak adlandırılan anahtar, arkeologların ilgisini çekiyor. Kent defalarca istilaya, akıncıların bozgunlarına uğramış. Protobulgarların Asparuh Kağan ile gelmesinden sonra eski Bulgar yerleşim merkezine dönüşür Mezdra. 11. asırda bu toprakları Bizanslılar istila eder. Kale 14. asra kadar halkı Osmanlıdan da korumuş. Asırlar içinde bir sanal gezi yapabileceğiniz modern bir sergi de açıldı.

Arkeoloji ve tarih meraklıları için Mezdra’daki “Kaleto” kalesi enteresan tarihi ipuçları veriyor.

Bu aydan itibaren kale “Yüz milli turistik yer” listesine girdi.

Türkçesi. Sevda Dükkanci

Fotoğraflar:www.kaleto-mezdra.bg