Gençlerde işsizlik oranının büyük olması, iş sektörü ve eğitim sistemi arasındaki bağın yeterince sağlam olmaması ve eğitim süresince pratik yapma imkanlarının hiç denecek kadar az olması... Bütün bunlar, sadece Bulgaristan'ın değil, çoğu Avrupa devletinin karşı karşıya oldukları zorluklardır.

Avrupa Ticaret ve Sanayi Odaları Birliği tarafından açıklanan son verilere göre her 4 üniversite öğrencisinden ancak biri, staj yapma imkanını buluyor. Birliğin Başkan Yardımcısı Marta Schultz, AB genelinde stajların niteliği ile niceliğinin iyileştirilmesi, gençelerdeki işsizliğin giderilmesi açısından kilit önem taşıyor. Deneyim şunu gösteriyor, ki staj programlarına katılmış bulunan gençlerin yüzde 80'lik bölümü daha hazırlıklı olup daha kolay bir şekilde iş buluyorlar. Bundan dolayı Avrupa Ticaret ve Sanayi Odaları Birliği, profesyonel eğitim programlarının yarısının staj şeklinde düzenlenmesi fikrini sundu. Birliğin verilerine göre her yıl 1 milyon 800 bin kişiye, odalar tarafından profesyonel kalifiye edindiriliyor.

Ülkemizdeki durum nedir? Bundan sayılı günler önce Bulgaristan Ticaret ve Sanayi Odası, diğer işveren örgütleri ve sosyal ortaklarla, devlet yetkilileri ve gençlik örgütlerinin temsilcileri ile birlikte 2014-2020 Avrupa Gençlik Garantisi'nin uygulanmasına ilişkin Ulusal Çerçeve Anlaşmasını imzaladılar. Güdülen amaç, yaşı 15 ila 24 arasında değişen her gencin eğitim sisteminden çıktıktan veya işsiz kaldıktan sonra 4 ay içinde iyi iş teklifi alması, eğitimini sürdürme, çıraklık veya staj yapma imkanını bulmasıdır.

Ard arda 7. yıldır Bulgaristan Ticaret ve Sanayi Odası, Ulusal Finans ve İktisad Lisesi ve Ulusal Ticaret ve Bankacılık Lisesi öğrencilerine staj yapma imkanını sağlıyor. Bu staj süresince öğrenciler, Oda'nın iş sektörünü destekleyen çalışmalarını yakından izleyebiliyorlar:

"Her yıl öğrencilerin çalışmaları sayesinde 6000 kadar muhasebe raporu tek veri tabanına ekleniyor, diyor Oda Başkanı Tsvetan Simeonov ve şunu da ekliyor: Fakat daha önemlisi, böylece onlar pratik beceriler ediniyorlar."

Ulusal Ticaret ve Bankacılık Lisesi öğrencisi olan 18 yaşındaki Velislav İvanov, elektronik ticaret bölümünde okuyor. Yaz tatilinden 1,5 ayını Oda'nın staj programlarına katılmak için ayıran Velislav, motivasyonunu şöyle anlatıyor:

"Bence, sağlanan her imkanı değerlendirmek lazım. Büyük ve güçlü bir kuruluşta staj yapma fırsatını buldum. Belirli iş amaçları için bilgisayardan yararlanma yeteneğimi pekiştirdim, ayrıca ekip içinden çalışmayı öğrendim. Ayrıca Bulgaristan Ticaret ve Sanayi Odası'ndan alacağım sertifikayı CV'me dahil edeceğim ve bu kuruluş hem yurtta hem yurt dışında rağbet gördüğü için böylece iş bulma şansımın daha büyük olacağını düşünüyorum" ve eğitimini Hollanda'da sürdüreceğini de ekliyor. Gencin Bulgar üniversitelerine Hollanda'nın yüksek olullarını tercih etmesinin nedeni, oradaki stajyer programlarıdır. Eğitimin son iki yılında üniversitelilerin, şirketlerde çalışmaya başlamalarında çok büyük yarar var. Oysa bizde üniversiteyi bitiren gençler, nasıl çalışıldığını bilmiyorlar.

Bu durumdan dolayı iş sektörü temsilcileri de yıllardır alarm veriyorlar. Bulgaristan Ticaret ve Sanayi Odası tarafından yapılan araştırmalardan alınan sonuçlara göre şirketlerin yüzde 80'i kadarı, üniversitede edinilen bilgilerin iş yapmak açısından yetersişz kaldığı görüşünü paylaşıyorlar.

Bu konuda Oda Başkanı Tsvetan Simeonov şunları öne sürüyor: "Tarafımızca yapılan tespitlere göre önümüzdeki 5-10 yıllık dönemde iş sektörü ekonomi profilli teknik eğitime sahip kadroya muhtaç olacak. Şirketlerin büyük bölümü üniversiteve mesleki eğitiminin aynı anda yapıldığı çifte eğitim sisteminin bir fırsat olduğunu kabul ediyorlar, fakat bu bağlamda şirketlerin teşvik edilmesi gerekiyor. Yani vergi kolaylıklarının sağlanması veya bu tür eğitim için yapılan harcamaların tanınması ve vergi dışı tutulması gerekiyor. Bu şekilde sistemin çalışmaya başlayacağı ve okul ile iş yeri arasındaki yolun kısalacağına inanıyorum" diyor Bulgaristan Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı.

Çeviri:Tanya Blagova