Günün Programı
Yazı Boyutu
Bulgaristan Ulusal Radyosu © 2025 Tüm hakları saklıdır

“Kar yılı, var yılıdır“-halk inançları, atasözleri ve şarkılar

БНР Новини
Photo: BULFOTO

“Nice yıllara“- Ocak ayının boyunca Bulgaristan`da bu selamlama duyulur. Belki de, asırlara dayan ve ilk ayın dilekleri geri kalan 11 ayın bereketini belirler gibi inançtan kaynaklanıyor. Bu arada çetin soğuk, sağlıklı bir yılın habercisidir. Ülkemizde çok yaygın bir atasözü var: “Kar kalın-ekmek dilimi kalın“ veya “Kar yılı, var yılıdır“. Tek sözle kar kalınlığına göre, yılın o denli bereketli olacağı tahmini yapılır. Beyaz örtü ağaçların köklerini ve ekili tahıl tohumlarını koruyor. Buz ise, suları ve balıkları “örtüyor“. Halk masallarında kar, sıcak yorgana benzetiliyor.

Bir zamanlar Ocak ayında hakim olan havaya göre yılın hava tahmini yapılırmış. tahminler kısa ve net imiş:“Ocak-karsız, Temmuz-yağmursuz“, veya „Yılbaşında kar-29 Haziran’a (Petrovden)kadar yağmur“. Ocak ayındaki hava ve hele hele yılın ilk günü çok önemliymiş. Ağaçlarda don varsa- yıl bereketli olacak. Eğer hafif kar yağıyor ise, arılar çok bal toplayacak. Eğer kar lapa lapa yağıyor ise- yaz aylarında çok böcek olacak, diye.
Снимка

Karla ilgili en yaygın efsanalere göre, ilk başta kar una benzermiş. Ancak bir gün özensiz bir kadın onunla çocuğunu silmiş. Tanrı çok sinirlenmiş ve unu soğuk bir örtüye dönüştürmüş. Hıristiyanlıktaki folklor inançlarında kar, Tanrının (meleklerin) gömleğinden düşen parçalardır. Aziz Dimitır, Aziz Nikola ve Aziz Atanas, kış azizleri olarak adlandırılıyor. Herbiri için ayrı bir efsane var, ancak ortak noktaları, kar tanelerinin uzun sakallarından veya gömleğinin geniş yenlerinden düşmesi. Bazı bölgelerde, zamanı geldiğinde Aziz Dimitır ve Aziz Atanas`ın karı çuval içinde taşıdıkları ve yere serptiklerine dair efsaneler yaygın. Gününe ve ayına bakmaksızın ilk karın dertlere şifa olduğuna inanılır. Bugün de hala insanlar ilk karda tekerlenir veya en azından yüzlerini yıkarlar. Bir zamanlar bu hareketlerle yaz aylarında baş ağırılarından ve tarlada ağır çalışmalar sırasında bel ağırılarından kurtulacaklarına, inanılırmış. Karın zamanında yağması ve zamanında erimesi, herkes için iyidir. Aksi takdirde, tarımdaki döngü yanlış yönde gelişiyor ve tüm canlıların hayatı alt üst oluyor. Ardından açlık, yoksulluk ve sefalet meydana geliyor. Hele hele fakirler için.

Son kara “leylek“ karı denir, çünkü baharın ve göçebe kuşların gelişini müjdeler. “Leylek“ karı iri ve lapa lapa yağar. Halk inançlarına göre, „bu iri kar taneleri“ leyleklerin ülkemize doğru yola çıktıklarını gösteriyor. Halk dilinde birkaç tür kar var: rüzgarsız kar yağıyorsa, „sakin kar“ deniyor. Kar rüzgar eşliğinde yağıyorsa – fırtınalı kar denir. Yağyıp da hemen eriyen kara „Güney karı“ denir, çünkü Güney rüzgarı ile birlikte gelir. Karla ilgili birçok deyim de var: mesela, dünyadaki geçici şeyler için „geçen seneki kar kadar kalıcı”, sözü kullanılır.


Çeviri: Şevkiye Çakır


Последвайте ни и в Google News Showcase, за да научите най-важното от деня!

Kategorideki diğer yazılar

Todorovden halk bayramında gözler yaza çevrilir

Ete Veda Pazarı’ndan sonra gelen Cumartesi günü Aziz Theodoros yortusunda kutlanan halk bayramı Todorovden bu yıl 8 Mart tarihine denk geliyor. Halk inançlarında Aziz Theodoros, doğanın yeni hayata uyanmasında önemli rol alır . Rivayete göre..

Eklenme 08.03.2025 06:05
Foto: Filip Kutev Ulusal Halk Sanatları Okulu

Dört kuşak yetenek ya da Kotel Halk Sanatları Okulu Bulgar ruhunu nasıl koruyor?

Filip Kutev Ulusal Halk Sanatları Okulu sıradan bir okul değil, gerçek bir yetenekliler fabrikasıdır.  Hem ülkemizde, hem Balkanlar’da folklor alanında profesyonel eğitim veren ilk eğitim kurumdur.  Mimari ve tarihi sit alanı ilan edilen Uyanış dönemi..

Eklenme 16.02.2025 05:00
Костадин Гугов

Ünlü halk sanatçısı Kostadin Gugov’u doğumunun 90. yılında anıyoruz

12 Şubat 1935 tarihinde Sofya’da Kılkış göçmenleri ailesinde dünyaya gelen Kostadin Gugov, Makedonya folklor bölgesinden halk şarkılarını en otantik şekli ile seslendiren ses sanatçılarından biri olarak tanındı . Sevilen halk sanatçısı,..

Eklenme 12.02.2025 12:59