Cumhurbaşkanı Rosen Plevneliev, Tiran’da Arnavutluk mevkidaşı Buyar Nişani’den Güneydoğu Avrupa İşbirliği Süreci’nin dönem başkanlığını devraldı. Bu Süreç’in 1996’daki Sofya kuruluşundan şimdiye kadar Bulgaristan 1996-1997 ve 2007-2008 yılları arasında başkanlığını üstlenmişti. Birinci başkanlığının önceliği istikrar ve güvenlik, ekonomik gelişme, adalet ve organize suçla mücadele alanındaki işbirliğinin pekiştirilmesiydi.İkinci başkanlığı sırasında bunlara AB ile ilişkiler bağlamında bölgesel işbirliğinin artırılması, bölge ülkelerinin Avrupa ve Avrupa-Atlantik geleceğinin sağlamlaştırılması, Kosova’nın statüsü konusunda uluslararası tanınan bir kararın alınması eklendi. 2015-2016 döneminde gerçekleştirilecek üçüncü Bulgar başkanlığı ise enerji ve altyapı bağlılığı, medya ve ifade özgürlüğü, göç sorunu ve sığınmacı akını ile başetmek diye üç işbirliği alanına odaklanacak.

Bulgaristan’ın yeni başkanlığının başlangıcında altyapı alanındaki işbirliğini artırma şansları büyük görünüyor. AB Komisyonu 2020 yılına dek ulaşım ve enerji projelerine neredeyse 50 milyar Avro yatırmak niyetindedir. Mali kaynaklar sağlandığında Sofya gelecek aylarda planlı paraların genellikle bölgesel altyapının modernleştirilmesi,enerji kaynaklarının ve nakil güzergahlarınıın çeşitlendirilmesi ve ulusal gaz ve elektrik şebekelerinin birbirine bağlanmasına eğilim gösterecek. Başkanlığımız  bölgenin bazı ülkelerine yönelik görülmedik bir sığınmacı baskısı koşullarında gerçekleştirilecek. Bu bağlamda çabaları bu süreçten etkilenenlerle dayanışmaya dayalı bir bölgesel siyaset üretilmesine,  sığınmacı dalgası ve demografik meydanokumalarla başedilmesine yönelik olacak.

Bu başkanlığın faaliyetinin, bu ülkenin komşu devletler arasında bölünme endişeleri de dahil, dünyada çelişkili tepkilere yolaçan Makedonya’daki dramatik gelişmeler ışığında geçmesi bekleniyordu.  Güneydoğu Avrupa İşbirliği Süreci’nin Tiran zirvesinde bu endişeler Cumhurbaşkanı Plevneliev’in ‘Balkanlar’daki sınırların değiştirilmemesi, düşmesi gerektiği’ beyanatı ile kesinlikle dağıtılmıştı ve Bulgaristan’ın, bölge sınırlarının bölünmezlik ilkesini yeniden teyit edecek Ortak bir bildirinin kabulü için çalışacağı teminatı verildi.

Zirvede Batı Balkan devletlerinin AB entegrasyonundan bu kadar büyük bir ısrarla bahsedilmediği izlenimi de kaldı. Bu arada iktisadi kriz devam ediyor, yeni devletlerin kabulünden yorgunluk var ve yeni Avrupa Komisyonu  genişlemede mola verme eğilimi gösteriyor.

Bu arada Bulgar başkanlığı Güneydoğu Avrupa İşbirliği Süreci ile AB’nin Tuna Stratejisi, Adriyatik bölgesi stratejisi, Karadeniz Ekonomik İşbirliği Teşkilatı gibi diğer bölgesel diyalog formatları arasındaki ilişkilerin genişletilmesi gereği görüyor. Ancak aynı zamanda bu etkileşimin dikkatleri Batı Balkanların AB’ne katılması gibi temel hedeften çevirmeyeceği umut ediliyor.

Çeviri: Neli Dimitrova