Evsiz barksız insanlara her gün rastlıyoruz. Onlar, çöpleri tarıyor, param parça ve kirli elbiselerinde geceleri alt geçitlerde ve bahçelerde geçiriyor. Onları fark ettiğimizde toplumumuzun durumu hakkında soru işaretleri ortaya çıkıyor. Sıklıkla çalışabilen bir insan niye hayatını bu duruma getirmiştir sorusunu soruyoruz kendi kendimize.

Bu soruya “Şehir Göçebeleri” projesine bağlı gönüllülerin Sofya’da onlarca evsiz insan arasında yaptığı bir anket cevap veriyor. Ülkemizde sokaklarda geçiş yıllarındaki koşulların kurbanı olan insanlar yaşıyor. Onlardan hiç kimse evsiz olarak dünyaya gelmemiş, ama mülk dolandırıcılığı, aile veya sağlık problemleri yüzünden desteksiz kalmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre evsiz insanların dörtte biri yüksek eğitimli insanlardır, büyük bir kısmı ise artık var olmayan fabrika ve işletmelerde yıllarca çalışmıştır. Buna rağmen bu kişilerin devletten yardım veya emeklilik maaşı alması çok nadirdir. Son 25 yılda bu insanların çoğu, adalet mücadelesini ve layık hayat hakkını kaybetmiştir. “Şehir Göçebeleri” projesini başlatanlar arasında olanlardan biri Mia Agova, “Ülkemizde istediği için sokakta yaşayan insanlar söz konusu değildir. Bu yüzden onlar her şeyi yapabilir yeter ki hayatını değiştirsin” diye düşünüyor. Mia Agova ve arkadaşları, bu insanların yaşam şartlarını iyileştirmeyi amaç gütmektedir. Onlar, evsiz insanlar için küçük mobil evler inşa edecek ve banyo ve çamaşır yıkama ile ilgili başlıca sorunlarını giderecek.

İlk küçük mobil evler artık gerçek oldu. Evler, başkentlilerin çöp kenarında bıraktığı malzemelerden oluşturulmuştur. Evciğin maliyeti 150 avro, ama küçük ve sade olmasına rağmen evcik artık sahibi Bobi’nin hayatını değiştirmiştir. Bobi, kendisine iş bile bulmuştur. Mia Agova’nın sözlerine göre “Şehir Göçebeleri” girişimi hakkındaki fikir, evsiz insanlara yiyecek, elbise ve ilaç ile yardım eden kişilerin tesadüf görüşmeleri sonucu ortaya çıkmış.

Mia Agova sözlerine devamla şunları söyledi: “El ele vermeye ve daha geniş çaplı ve örgütlenmiş halde yardım etmeye karar verdik. Finansman için Norveç “Yerküresi İçin” fonuna başvuru yaptık. Projemiz onaylandı ve finansman olarak küçük bir para miktarı aldık, ki bu kaynaklar bize işimize başlamamız için yardım etti. Bize tahsis edilen 1000 avro ile çöplerde bulunan malzemelerle Sofya’dan bir adam için bir küçük mobil ev yapmayı başardık. Kaynaklarla ayrıca toplanan atıkları naklettiğimiz iki arabacık satın aldık ve yardım ettiğimiz insanların hayatını gösteren iki film yaptık. Girişimimizde anlam buluyorum ve hayatımı sosyal yardımlaşmaya vermek istiyorum. Evsizler arasında her tür insan var. Bazıları bunu sisteme karşı koymak için yapıyor. Onlar çok akıllı ama sokakta yaşayanlar arasından çok az sayıdadır. Evsizlerin yüzde 24’ünün yüksek eğitimi var. Çoğunlukla onlar 50’nin üzerinde erkeklerdir. Dolandırıldığı için ve evleri yasal olmayan bir yolda alındığı için sokağa düşmüştür. Bazıları ise boşanmadan sonra veya ailede farklı sorunlar yüzünden konutsuz kalmıştır. Toplum dışında kalanlar arasında psikolojik ve sağlık problemleri olan kişiler de var. Onlara hayatlarındaki amaçlarının ne olduğunu sorduğumuzda hepsi bir gün kendilerine iş ve ev bulmayı hayal ettiğini paylaştı. Bazen, sadece arkadaş selamının veya karşılıklı sohbetin özlemini çekiyor. Bazıları bizden onlara iş bulmalarında yardım etmemizi rica ediyoruz. Evsiz arkadaşlarımızdan birine Rodoplarda bir turizm merkezinde iş bulduk. Şimdi, geleneksel Bulgar ekmeği fırınında çalışıyor ve turistler önünde zanaatı gösteriyor. Şimdi kendisinin kendi konutu var ve yıllarca görmediği iki kızının saygısını geri almış durumdadır. Bu kişi, evsizlerin bir kısmının biraz yardımla yeni bir hayata başlayabildiği kanıtıdır.”

Çeviri: Rayna İvanova