14 Eylül - 22 Kasım tarihleri arasında Sofya şehir galerisinde 'Christo ve Jeanne Claude: grafikler ve tesisler 1963-2014' sergisi düzenleniyor.Sergi dünyaca ünlü sanatçıların Bulgaristan'da açılan ilk sergisidir. İkisi aynı tarihte doğdu - 13 Haziran 1935. Christo Gabrovo'da , sanayiciler sülalesinde. Jeanne ClaudeCasablanka'da Fransız subay ailesinde. İkisi de ABD vatandaşı. 2009 yılında Jeanne Claudevefat etti. Sanat araştırmacısı Mariya Vasileva Christo'yu çağdaş sanatta bir klasik olarak değerlendiriyor:

'Bu insan özgürlük kavramının nereye kadar varabileceğini, sona kadar istediğini savunabilmenin örneğidir.Onun sanattaki yeri 20. ve 21. asırda azami şekilde özgür olma fikri ile belirlenmektedir. Christo ve Jeanne Claudedemeçlerinde sık sık çalışmalarının onların istediği için ve sadece istedikleri için gerçekleştirildiğini vurguluyorlar.Başkasının istediği veya sipariş ettiğinden dolayı değil. Bu insanlar gerçekten kendi sanat özgürlüğünü eşsiz görülmedik bir şekilde savunuyorlar. Her türlü sponsorluğu , her türlü parasal ilişkileri reddedenlerdir. Bence çağdaş sanat tarihinde, hatta bütün sanat tarihinde benzer olay yoktur. Ffikirlerini savunmanın en parlak örneği. Bunun temelinde iki sanatçının tamamen bağımsız olma hissi yatıyor. Bu sergide de bunu nasıl korumaya başardıkları, hayallerini nereye kadar uçabileceğinin bir kanıtıdır. Onlar ise hayal edebiliyor, çünkü özgür ve bu hakkı kazanmışalrdır'.

Sergide ikisinin eseri ve Wolfgang Volz’un yaptığı fotoğraflar var. 1963 yılından başlayın 2014 yılına kadar. En ünlü yapıtları arasında geniş çaptaki Reichstag paketlenmesi, ABV ve Japonya'daki şemsiyeler . New York’taki parkta yaptıkları kapılar, California'daki koşan duvar,Almanya'daki duvar...İki sanatçı 22 proje beraber gerçekleştirdi. 37 projesi reddedilmiştir. Ama herşeye rağmen sabahtan akşama kadar çalışmaya devam etmişler:

'Yaratıcılık süreci en önemlidir.Bu sergi işte bu uzun süreyi tanıtttığı için çok değerlidir. Fikirlerin nasıl doğuduğunu anlatıyor, beyaz kağıttan başlayarak, gerçekleştirilmesi imkanlarını da veya gerçekleşmemesini de gösteriyor. Sergide hiç bir zaman gerçekleşmeyen eserler de var. Hatta bunun denemesi de yapılmamış. Ama bütün sergide bu muhteşem ikilinin yaratıcılık gücü, aralarında harika denge yansıyor.'

Jeanne Claude ve Christo projelerinin özelliğinden dolayı toplumda çok yoğun bir şekilde tartışılan sanatçıdır. Yıllar içinde projeleriyle ilgili siyasetçiler, çevreciler, gazeteciler ve topraklarında birşeyler yapmak istedikleri sıradan vatandaşlar ile görüşmeleri gerekti. İşte bu yolla çağdaş sanatının reklamını, izah edilmesini de yaptılar.
Sergi aslında çok kolay ve ansızın gerçekleşti. Christo finansmanının büyük bölümünü üstlendi. Sofya belediyesi ve 'Bulgaristan için Amerika' vakfının da yardımı var. Ve bir ayrıntı daha, sanatçı uzaktan da serginin tam olarak düzenlenmesini yaptı:

'Sergide gördüğünüz her bir eserin yerini Christo kendisi belirledi. Uzaktan da olsa sergiyi yönetti.Salonun planını kendisi yaptı eserlerin yerlerini tam olarak çizdi gönderdi. Bu nasıl bir profesyonel olduğunu da kanıtlıyor. Üstelik ne asistanı ne de yardımcısı var. Christo kendisi de dediği gibi, 'Sağ sağlam oludğum sürece her bir sergim benim sorumluluğumdur'.
Olağanüstü profesyonel ve insan olarak mütevazi bir kişinin çalışmalarını yansıtan sözler.

Türkçesi: Müjgan Baharova

Fotoğraflar: BGNES ve BTA