Bulgaristan'da çiftçi olmak kolay mı? Orta ölçekli iş yürütmeyi gözealan her vatandaşımızın kaçınılmaz olarak karşı karşıya geldiği binbir idari engel ve sıkıntının üstesinden ancak ısrarcı olmak ve hayal gücünü kullanmakla gelinebilir. Yurt dışından finansman almak için proje kazanmayı başaranlar ise çiftçilik işinden kar edebilir bile.Troyan'ın Dobrodan köyünde yaşayan Rositsa ve İvan Dançev çifti, bunun bir örneğidir. Aile, ülkemizde inek sütü üreten ilk sertifikalı bioçiftliğin sahibi olmaktan gurur duyuyor.

110 sağmal ineğe bakan ailenin ürettiği süt, yerli mandırlara satılıyor. Çiftçi ailenin doğal çayır ve otlakları, ayrıca da yem kültürlerinin yetiştirliği arazileri vardır. Bu arada Rositsa ve İvan, zor ekonomik şartlar altında işini başarılı bir şekilde yürütebilek için girişimciliğe ve içlerindeki iyimserliğe güvenmekle kalmadılar. Ailenin bundan bir süre önce çiftliğe modern donatım satın alınmasına yönelik iki AB projesini kazanması üzerine, gerekli biçme makinaları, römorklar, karıştırıcılar temin edildi. "İlk başta AB subvansyonlarından yararlanmakta zorlanıyorduk, ama son zamanda, belki de artık alıştığımız için daha az engelle karşılaşıyorız" diyor İvan.

Çiftliğin en son yeniliği de yurt dışından finansmanla sağlandı. Sütün soğurken verdiği ısının güneş enerjisi ile birlikte kullanıldığı su ısıtma tesisi söz konusudur. Bulgar bilimadamları tarafından geliştirilen sistem, çiftliğin elektrik masrafını üçte iki oranında düşürüyor. Proje, Norveç'te en büyük hükümet dışı örgüt olan Norges Vel örgütünün katkıları ile ve "Yeşil Endüstri için İnovasyonlar" adlı Norveç Finans Mekanizmasının desteği ile uygulanmaktadır.

Norges Vel temsilcisi Jorunn Tonnesen, proje ile ilgili şunları açıkladı:

"Süt işleme sektöründe iş ortamı ve hijyen büyük önem taşıyor. Çiftliklerde dev miktarda sıcak su tüketiliyor ve elektriğin fiyatı çok yüksek olduğu göz önüne alındığında yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanılmasında büyük yarar var. Bu çiftlikte bunu ispatlamayı başardık. Burada her gün 400-500 litre sıcak su kullanılmaktadır".

İvan ve Rositsa ailesi, bundan bir süre önce Norveç hükümetinin yeşil sanayinin desteklenmesine yönelik bu inisyatifini öğrenince, aday olup onay aldılar. Dançevi ailesi, tesisin alımına kendi kaynakları ile de katıldılar.

"Ortak inisyatifimizin tutarı 22 bin leva kadardır. 10 yıl içinde bu yatırım iade edilecek. Oysa büyük bir kolaylıktır. Göstergeler var, sistemlerin çalışmasını sağlamak için su 72 dereceye ısıtılıyor. Her şey moderndir. Çiftlikte yıllık süt üretimi 530-550 bin litre kadardır. 110 inek için büyük bir miktar değil bu, fakat biyolojik ürün şartlarını karşılamak üzere bazı kısıtlamalara uymak zorundayım. Genetik modifiye yem ve soya ürünlerini kullanamam. Her şey ilkel şekli ile üretildiği için epey pahalıdır. Herbesid ve pestisid kullanamayız. Bitkilerin yetiştirilmesi de gayet zor, örneğin mısırı 5 kere kazıyoruz. Dolayısıyla verim de daha küçük, ürünlerin maliyeti ise yüksek oluyor" diyor İvan ve şunu da ekliyor: Ülkemizde hayvancılar toplu halde bu işten vazgeçiyorlar. Çünkü sütün alım fiyatları böylesine düşük olunca masrafı karşılayıp kazançlı çıkmak zordur. Bize koşulan istemler Avrupa düzeyinde olurken devletçe sağlanan destek, Avrupa'dan çok uzaktır.

Çeviri:Tanya Blagova