Yüzükler ve bilezikler, kemer tokaları ve beşibirlikler

Eklenme 14.11.2015 07:15]

БНР Новини

Gerek altın, gerek gümüş gerekse pirinçten yapılan kadın takıları her Bulgar kadının bayramlık kıyafetinin bir parçasıymış. Geleneksel halk hayatında yer alan herşey gibi onlar da birçok anlam taşımaktadır- süs için kullanılmakla birlikte bazen de bazı gelenek ve törenlerde yer alır. Halk inançlarında olduğu kadar halk tıbbında da yer almaktadır.

play

pause

stop

mute

unmute

max volume

/

“ Oğlan kıza altın veriyor” Koçan köyü kadın folklor topluluğu

Update Required To play the media you will need to either update your browser to a recent version or update your Flash plugin.

Kemer tokası, küpe, bilezik ve altın diziler, kötü gözlerden ve nazardan korumaktadır. Genelde bütün bu takılar, nazarın değebileceği yerlere takılıyor- kadının anlına, kulaklarına, boynuna, beline ve ellerine. Düğün töreni sırasında kadının bu bölgelerinin gizlenmesi de bir rastlantı değil, böylece kız, en önemli hayat sınırını da aşmış oluyor. Gelin olan kız, başında gelinlikle birlikte altın ve gümüş süs takıları da taşıyor. Anlına altın para takılıyor, öyle ki gittiği eve bereket ve huzur getirsin diye. Aslında kıymetli metallerin büyük bir güce sahip olduğuna inanılıyor. Bundan dolayı da yeni doğan bebeklerin şapkasına altın veya gümüş para takılıyor. Yüzükler ve bilezikler, kemer tokası ve beşibirliklerin kullanımı bölgeye göre değişse de ortak noktalar da var.

Снимка

“Vay, anam, vay”- yorum Binka Dobreva

Update Required To play the media you will need to either update your browser to a recent version or update your Flash plugin.

Mesela düğün törenlerinde bilezikler çok önemli. Kızlar, bileziklerini pınara götürüyor ve hamurun karılabileceği dereceye gelinceye kadar su dolu bakıra bırakıyorlar. Bu gelenek, gelinin nazardan ve kötü gözlerden korunması, aile hayatının tıkır tıkır yürümesi ve “herşeyin” dolu, herşeyin “yarı yarıya” olması amacıyla yapılıyor. Kadın ömür boyunca takılarını dikatlice korumaktadır. Kadının doğum yaptıktan üç gün sonra bir sofra kuruluyor. Sofraya tuz, ekmek ve şarap konuyor, onların yanına ise kemer tokası, bilezikleri ve diğer takıları konuyor. Bütün bunlar yeni doğan bebeğinin baş ucuna konuyor. Takılar, gece yarısı yeni doğan bebeğinin kaderini belirmek için gelecek olan iyi ruhlu perilere bırakılmıştır.

Снимка

“Kavallar çalıyor”- yorum Atanaska Staneva

Update Required To play the media you will need to either update your browser to a recent version or update your Flash plugin.

Bilindiği gibi, yüzükler, düğün öncesi gelenek ve törenlerde önemli yer alır. Yenı Yıl, Gergövden (Hıdrellez), Paskalya Yortusu, İsa'nın göğe çıkışını kutlanan günde (Spasovden), sözüm ona “yüzük çıkartması” geleneği, yani yüzüklere şarkı söyleme geleneği yerine getiriliyor. Böylece kızın kiminle eveleneceğine dair tahminde bulunuluyor. Gergövden (Hıdrellez) günü ilk süt sağma işi de yüzük arasından yapılıyor, koyunlar kötü gözlerden ve nazardan uzak kalsın ve yaz aylarında koyunlar fazla süt versin diye. Aynı gün yüzük, “sessiz su”, yani sessizlik içinde getirilen suya bırakılıyor. Aynı su, hayvan sürülerine serpiliyor, sütü toplamak için gelen kötü ruhlu büyücü kadınları uzak tutmak amacıyla. Aynı su, koyun sürüsünün bulunduğu avlunun direğinde bulunan at kafasının üzerine de serpiliyor. Böylece at kafasının kurtları sürüden uzak tutacağına inanılırmış. Buna benzer törenler hasat zamanında da uygulanırmış. Mesela harmanın dövüldüğü yere de su serpilir. Halk inançlarına göre, böylece rüzgar esecek ve buğday daha kolay dövülecektir.

“Rada kemer toka takiyor”-Gürgya Pancurova

Update Required To play the media you will need to either update your browser to a recent version or update your Flash plugin.

Kemer tokaları, yüzük, bilezik ve küpeler hem beraber, hem de ayrı ayrı olarak “büyü” bozmak için de büyücü kadınlar tarafından kullanılır. Öyle olur da genç gelin bu hayattan göç ettiyse, öbür dünyada ona eşlik edecek takıları da yanına konur.

Rüyanda parmağında yüzük görmek zenginlik ve bereket demektir.

Çeviri: Şevkiye Çakır

Fotoğraflar: BTA, BGNES

Последвайте ни и в Google News Showcase, за да научите най-важното от деня!