Ders çalışmak, ev ödevi yapmak, birçok öğrencinin zoruna gidiyor. Hele lisede dersler iyice zorlaşınca geçim sıkıntısı çeken ve motivasyondan yoksun olan bazı gençler, diploma almadan okuldan ayrılıyorlar. Resmi istatistik verilerine göre her sekiz vatandaştan biri, eğitim sisteminden erken ayrılıyor. Onlardan biri olan Zoya, Ruse'de oturan genç bir kadındır. 16 yaşındayken Zoya, okula gidip gelmekle vakit kaybettiğine karar vererek okuldan ayrıldı ve işe girdi. Çok geçmeden genç kadın okulu terketmekle hata ettiğini anladı. Lise diploması almayan Zoya, daimi iş bulamayacağına ikna oldu.

Uzun zaman bir sola bir sağa savrulan Zoya, son dönemde konfeksiyon sanayinin merkezi haline gelen Ruse'de terzi mesleğinin rağbette olduğunun farkına vardı, ancak sektörde işe başlamak için profesyonel eğitim aldığına ilişkin belgeye muhtaçtı. Kalifiye edinmenin tek yolu okula dönmekti. Böylece genç kadın açık öğretim şeklinde Ruse Profesyonel Giyim Lisesinde okumaya başladı. Okulda aynı durumda olan birçok kadınla tanıştı. Hepsi eğitimini sürdürmek için hiçbir zaman geç olmadığına inanıyordu, yeter ki yetişkinlere yönelik uygun eğitim programları olsun. Zoya, okul arkadaşlarının çoğunun yaşı 25 ila 30 arasında değişen kadınlar olduğunu paylaşıyor. Ruse bölgesinde akşam eğitimi ve bireysel eğitim veren tek okul olan Giyim Lisesinde her yıl 100 kadar genç terzi mesleğini ediniyor. Lisenin müdürü Bayan Nedka İvanova, şunları anlattı:

"Öğrencilerimiz lise diploması ve profesyonel kalifiye belgesini alıyorlar. Maalesef nüfus krizi bu sektörü de olumsuz yönde etkiledi. Oysa 10 yıl kadar önce öğrenci sayısı iki kat büyüktü. Lise mezunlarının sayısı, Ruse ve bölgede iş gücü gereksinimlerini karşılamak için son derece yetersiz kalıyor. Biz işveren örgütleri ve konfeksiyoncular birliği ile sıkı işbirliği içinde çalıştığımız için kursiyerlerimiz daha diploma almadan bile kolayca işe girebiliyorlar" diyor okul müdürü.

Haskovo'da da "Büyükler okulu" var. Haskovo'da "Orman ve av işletmeciliği" bölümüne yoğun talep vardır. Eğitim belgesine sahip olan fakat kalifiye edinmek isteyen insanlar geliyor buraya. Çünkü yeni yasal düzenlemelere göre sertifikası bulunmayanlar, ormancılık ve kerestecilik sektöründe çalışamazlar.

Mineralni Bani şehrinden Dimitır Danailov, okulu çoktan bitirmiş olmakla birlikte yakında Haskovo Kerestecilik ve İnşaat Lisesi nezdinde 18 aylık eğitim kursunu tamamladı. Dimitır aslında yıllardır ormanda ağaç markalama ve patika açma işini yapıyor, fakat orman işçilerinin yeni bilgiler edinmelerine ilişkin düzenlemeler okula dönmesine sebep oldu

"Edindiğim bilgileri sürekli, günlük çalışmalarımın her etabında uyguluyorum, diyor Dimitır. Öğretim üyelerinden ikisi ile irtibat halindeyim. Ormancılık mühedisi olan bu öğretmenlerim Haskovo'da duayen durumundadır. Yardıma muhtaç olduğumda onlarla görüşüp yardım alıyorum. Biz ormancılar sert şartlar altında çalışıyoruz, bölgeyi yürüyerek dolaşıyoruz. Çalışmak ve gelişmek arzusunu duymak çok önemlidir. Oysa kurs görmek okula dönmek demektir. Ders kitaplarımız var. Okuyup devlet imtihanına giriyoruz. Uzun yıllık pratiğe sahip olduğum için bu denli zor olmadı benim için, ama yine de bayağı okumam gerekti. Diploma sahibi olmadn ormana girip ağaö kesimi yapamazsın. Bu çok sorumlu bir iştir" şeklinde konuştu Dimitır.

Çeviri: Tanya Blagova