Enerji kaynakları çeşitliliğinin çevre sağlığı ve küresel ısınma ile mücadele ile bir arada olmasını istiyorsak eğer petrole olan bağımlılığımızı azaltmak zorundayız. Çin, Hindistan ve Japonya dahil sanayileşmiş ülkelerde bu hedefe ulaşma araçlarından biri, elektrikli araçların kullanımı olmakta. Avrupa’da bu konuda en büyük mesafe alan devlet olan Norveç, Yaşlı kıtada en büyük petrol üreticisi olmakla birlikte tercihini elektrikli araçlardan yana yapmıştır.

Elektrikli araçların desteklenmesinin klasik şekli, konvansyonel araçlar üzerindeki vergilerden alınan kaynakların yeniden dağıtılması olmaktadır. Ancak Bulgaristan’da bu kaynaklar yeterli bütçe oluşturacak büyüklükte değildir.

Ülkemizde satın aldığı elektrikli aracın tescilini yaptıran ilk kişi olan Martin Zaimov, aynı zamanada Elektrikli Araç Sanayi Kümesinin ve Bulgaristan Elektrikli Taşıt Araçları Birliğinin de faal bir üyesidir.

“İş sektöründe büyük bir süredurum vardır, çünkü büyük şirketler kolay adapte olup işlevlerini değiştiremiyorlar. Elektrikli araç kullanımı önündeki en büyük engel, büyük kovansyonel araç üreticileri ve bayileri olmaktadır. Onların yedek parça temin eden binlerce şirketle oturmuş bir iş modeli vardır. Uzun yıllık karmaşık bir tasarım ve yapım, bayilik, ticaret ve finansman sistemleri vardır” diyor Martin Zaimov ve esas zorluğun alışkanlıkları değiştirmek olduğunu da ekliyor:

Bazı şirketler kendi inisyatifi ile ve hiçbir teşvik almadan araç filosunu elektrikli araçlarla değiştirdi ve hallerinden çok memnun görünüyorlar. Böyle bir aracın kullanılması konvansyonel araç kullanımına göre büyük bir zevk veriyor. Tabii, sürücü, tek gayesi gürültü çıkarıp gürleyen motoru ile etraftakileri etkilemek bir genç değilse.

Elektrikli taşıt araçlarının kullanılması konusunda örnek olması gereken biri varsa, o da devlet ve belediyelerdir. Bilindiği üzere bir yıl boyunca Sofya belediyesinde deneme amaçlı olarak elektrikli bir otobüs dolaşıyor. Son derece yenilikçi bir modeldir. Pillerle değil, kondezatörlerle besleniyor. Şarj istasyonlarının bulunduğu iki uç durak arasında gidip gelecek kapasiteye sahip olan kondenzatörlerin şarj işlemi 2-3 dakika sürerken elektrikli pillerde bu işlem çok daha uzundur.

Şu anda Sofya, Plovdiv, Gabrovo ve Veliko Tırnovo olmak üzere birkaç belediye, pilli veya kondenzatörlü modellere ilgi gösteriyorlar.

Devlet desteği şeklindeki teşviklerin ne ölçüde belirleyici olmasına dair yürütülen tartışmaya ilişkin Martin Zaimov, Alman modelinden, yani devlet ve belediye düzenlemelerinin olması, ancak doğrudan desteğin sağlanmamasından yana çıktığını paylaşıyor:

Sübvansyon iki nedenden dolayı kötü bir şeydir. Bir – ancak belirli sayıda vatadaşın yararlandığı bir şeyin yükünü tüm vergi mükelleflerine yüklenmiş oluyor. İki – sübvansyon temelinde iş kurulduğunda işin bütün mantığı desteğin alınmasına dayanmış oluyor, yani bütün süreç devlete bağlı ve istikrarsız oluyor.

Martin Zaimov’a göre Paris, Nice ve Lion kentlerindeki Autolib sisteminden örnek almamız gerekiyor. Orada kısa mesafede kullanılmak ve paylaşılmak üzere elektrikli araçları vatandaşlara belediyeler veriyor. Tabii böyle bir proje için lojistik, şarj altyapısı ve araçların el değiştireceği istasyonların kurulması gerekiyor.

Çeviri:Tanya Blagova

Fotoğraflar:  BGNES ve  emic-bg.org