Nikolay Todorov Bulgar çizgi filmleri dalında ustalardan biridir. 1952 Sofya doğumlu, Güzel sanatlar okulundan mezun. Rus Devlet Sinema sanatı enstitüsünde Sovyet animasyonun babası sayılan İvan İvanov – Vano’nun sınıfında okudu. ‘Sofya’ animasyon stüdyosunda, Almanya , ZDF stüdyosunda çalıştı. 90’dan fazla çizgi film yarattı. ‘Grandomaniya’ filmi Kan sinema festivalinde ödül adayı oldu.’Odiseya’ filmi Japonya’da en iyi on çağdaş çizgi film listesine girdi. New York modern sanatlar müzesi Todorov’un eserlerini satın aldı. Bir çok uluslararası animasyon filmi festivalinin jürilerinde yer aldı .
Nikolay Todorov çocukluğunu hatırlarken, o sıralarda ‘Disney’ gibi Batılı animasyona ulaşımımız yoktu, ama Bulgaristan’da 3-4 bin sinema salonu vardı’ diyor ve İnternet ile sanatçılar arasında ilişkiyi, telif haklarını yorumluyor:
‘Bunlar hırsız, bütün yayınlama haklarını aldılar, hiç sormadan kültür denen her şeyi yağmaladılar. Burada ne gibi telif hakları yasasından bahsedebiliriz? İnsanların yarattığı herşeyi İnternette bulabilirsin. Ve Batı Avrupa’da insanların terbiyesi hırsızlık yapmayı önler , eski sosyalist ülkelerde herşeyi yağmalar, her şeyi pazara çıkarırız. Cahil insan yağmalar. Ama yağmaladığı şey ile ne yapacağını bilmez.‘
Sanat dalında çalışan olarak iki dönemde çalışan olarak, hem komünizm hem demokrasi döneminde ne zaman kendini daha özgür hissettiğini ve özgürlüğün sınırları nereye kadar?
‘Bakın. Özgürlük mevcut olma yöntemidir, soluk almak. Zorla hiçbir şey yaptırılamaz. Bu sadece sanat için de geçerli değildir. Sanattan büyük kazanç bekleyemezsin. Para için yola çıkarsan, bu sanat olmayacak. Çünkü bu başka boyuttur. Şimdi artık herkes özgür sanat dalında bir şeyler yapmak isteyen, özgürdür. Yasaklar acayip bir şey. Aptallar içindir. Kimse sana soluk almayı, güneşe sevinmeyi yasaklayamaz’.
Sanatta devamlılık var mı?
‘Bir akıllı tolumun gelişiminin bir parçası devamlılıktır. Benim için bunun bir parlak örneği , kültüre karşı ilginin örneği Rusya. Bundan dolayı sanatta büyük başarıları var.Batı toplumunda da var. Ama bizde yok. Bizim Bulgar vatandaşımız herşeyin onun ile başladığı görüşünde. Biz hep bisikleti keşfederiz.’
Nikolay Todorov ‘Made in Brachycera’ başlıklı 70 dakikalık film üzerinde çalışıyor. Senaryosu yazar Viktor Samuilov’a ait.
Çeviriı: Müjgan Baharova
Fotoğraflar: özel arşiv ve Nikolay Todorov
Orhan Kemal’in doğumunun 110. yılında onu BNR “Altın arşivinden” bir eserinin radio piyesiyle anacağız. 1968 yılında Sofya Radyosu’nun stüdyolarında yazılan eser, bugün de muhafaza ediliyor ve adeta yayınlarımızın tarihçesine de ışık tutuyor...
10 ila 13 Eylül tarihleri arasında Paris’te düzenlenen Bulgar Sineması Festivali Sofya’da devam edecek. Başkentteki Fransız Kültür Enstitüsü, yıllar içerisinde festival seçkisinde yer alan filmleri ülkemizdeki Frankofon izleyicilere sunacak...
Gazeteci Milena Milotinova’nın, Yurtdışı Bulgarlar Ajansı’nın kuruluşunun 30. yıldönümüne ithaf edilen “ Diğer Bulgarstan’ın Kalbi ” başlıklı belgesel filminin galası Sofya’daki Merkezi Askeri Kulüp’te yapıldı. Filmde, Ajansın bugüne..