Çıkan ön bilgilere göre bugün yapılan AB-Türkiye zirvesinde Avrupalı liderler, Batı Balkanlar’da yer alan devletler üzerinden Batı ve Kuzey Avrupa’ya yönelik mülteci akınına son vermek niyetindedir. Son dönemde bu güzergah üzerinden seyreden mülteci akını büyük ölçüde sınırlandırıldı ve bu durum mültecilerin ve kaçakçıların AB’ye giden dolaylı yollara olan ilgisini artırıyor. Bu yolların bazılarının Bulgaristan üzerinden geçmekte olduğunun bilincinde olan hükümet, Ulusal Bayramımız 3 Mart’la ilgili tatil günlerinde ülkemiz üzerinden alternatif mülteci güzergahının oluşturulmasına müsaade etmemek konusunda kararlı olduğunu gösterdi.

Başbakan Boyko Borisov’un talimatı üzerine Yunanistan’la olan sınırda “Kulata” hudut kapısı bölgesinde “Sınır – 2016” kod adlı tatbikat düzenlendi. Acilen yapılan tatbikatın amacı, artan göç baskısı ortamında içişleri ve savunma bakanlıkları ve Bulgar Kızılhaç örgütünün eylemleri arasında eşgüdümün sağlanması oldu. Toplam sayısı 400’ün üzerinde olan ordu, jandarma ve polis görevlileri, göçmenlerin yasa dışı yollardan ülkeye girmeyi deneyebilecekleri büütün yerlerde ortak eylem antremanı yaptılar. Sınırı koruma güçlerinin saha kampları kuruldu, il ve belediye idarelerine ise kendilerine geriden destek sağlama talimatı verildi. Bu geniş çaplı eylemlerin finansmanı için hükümet, Şubat ayı itibari ile 130 milyon avroyu bulan bütçe fazlasını kullanmaya yatkın olurken olası hümaniter çalışmalar için AB tarafından sağlanacak kaynaklara da güvenilebileceği yönünde teminat verildi. Tatbikat katılımcılarının yarısı, sınır bölgelerinde kalırken Bulgaristan’ın güneybatısında konuşlandırılan birlikler ihtiyaç halinde acilen sınıra yönelebilir.

Göç baskısının artması halinde sınırı koruyan güçlerin esas görevi, göçmenleri resmi sınır kapılarına yönlendirmek olur. Hükümet, göçmenlerin Batı Avrupa’ya devam etmelerine ancak parmak izlerinin alınmasının, sağlık kontrolünün yapılmasının ve kabul edilecekleri bir ülkeden teyit alınmasının üzerine müsaade etmek niyetindedir. Başbakan Borisov, AB-Türkiye zirvesinin yapıldığı Brüksel’e giderken bu tür işlem usulünün desteklenmesi beklentisi ile yola çıktı ve bu desteğin verileceğine dair iyimser olduğunu açıkladı. Başbakan Avrupa Konseyi Başkanı Donald Tusk’un yazılı teminatlarında da, Fransa Cumhurbaşkanı ve Almanya Şansolyesi tarafından yapılan bazı açıklamalarda da bu iyimserliğe bahane görüyor. Somut olarak Boyko Borisov, serbest insan dolaşım alanı Schengen’in yenilenmesi, yasa dışı göçmen terminalinin yasada öngörüldüğü şekilde kalması gerektiği, yasa ihlallerine ise hoşgörü gösterilmemesi gerektiği anlayışının Avrupa Konseyi tarafından kabul edilmesini beklemektedir.

AB Sınır Ajansı FRONTEX’in raporuna göre “Balkan güzergahı” dışında baharın yaklaşması ile gerek Bulgaristan ve Sırbistan üzerinden, gerek Yunanistan’dan Arnavutluk ve İtalya üzerinden, gerekse de Ukrayna üzerinden AB’ye yönelik mülteci akınının tüm yollarında hareketlenme izleniyor. Bu arada dolaylı yollar henüz “mülteci otobanı” haline gelmiş değil ve bunun olmasını önlemek hala mümkün.

AB-Türkiye zirvesi öncesinde Yunanistan’a gelen ekonomik göçmenlerin Türkiye tarafından geri kabulü konusunda Brüksel ve Ankara’nın görüşleri arasında önemli bir yakınlaşma sağlandı. AB Komisyonundan kaynaklara göre bu anlaşma Brüksel zirvesinde resmileştirilirse eğer bu mülteci krizine çözüm getirilmesinin ilk belirtilerinden biri olur. Yine Brüksel zirvesinin arifesinde NATO, Yunanistan ve Avrupa’ya insan kaçakçılığı yapanlara karşı Ege misyonunu genişleteceğini ve FRONTEX ile olan işbirliğini yoğunlaştıracağını bildirdi. Ege’de artık geçerli olan bu işbirliği yakında Yunanistan ve Türkiye açıklarında da uygulanacak. Bu durum büyük ihtimalle Avrupa kıyılarına teknelerle yol almayı düşünen mültecileri yıldıracak. Kendi açıklarında yakalanan tüm göçmenleri geri kabul etmek konusunda Türkiye’nin rızasının da buna benzer etki sağlaması bekleniyor. Ankara’nın bazı Afrika devletleri ile olan vize rejimine getirdiği değişikliklerin de göç akınını azaltması lazım.

Mülteci sorununun sınırlandırılması ve etkin bir şekilde düzenlenmesine yönelik yapılanlar nihayet eşgüdümlü ve ortak bir politikaya yönelik bir görünüm aldı. Böyle bir politikanın gerçekten oluşturulup oluşturulmayacağı ve sonuçlarının da ne zaman hissedileceğini de AB-Türkiye zirvesi gösterecek.

Çeviri: Tanya Blagova