XIX. yüzyılda ulusal devrimin ideologu ve organizatörü olan Vasil Levski’nin doğduğu ev, geçmişte de günümüzde de ülkemizde en çok ziyaretçi çeken anıt müzelerinden biridir. Özgürlük Havarisi Levski’nin Karlovo şehrinde bulunan evi, XVIII. yüzyılın sonundaki erken Uyanış Dönemine özgü tarzda inşa edilmiştir. Yatakhane, misafirhane, kışlık, çalışma atölyesi ve boyama bölümünden ibaret olan ev, Bulgaristan’ın Osmanlı hakimiyetinden kurtulduğu yıllarda boş kaldığı için kendiliğinden tahrip olmaya başladı. 1933 yılında ise onarılıp yenilendi ve 4 sene sonra müze olarak kapılarını ziyaretçilere açtı. Uzun yıllar boyunca burada Vasil Levski’nin ailesi ile, hayatı ve davası ile ilgili eşyalar, belge ve resimler toplandı ve muhafaza edildi. Levski’nin hayatına dair yapılan araştırmalar ve edebiyat ile ressamlık eserleri de bu evde korunuyor.

Karlovo’da bulunan “Vasil Levski” müzesi, Bulgaristan’ın ulusal önem taşıyan 100 turistik yerinden biri olunca yılda 35 bin kadar kişi tarafından ziyaret edilmeye başladı.

Müzenin sorumlu görevlisi Dora Çauşeva, şunları anlattı:

“Vasil Levski’nin doğduğu evin kundaklanıp bilerek yok edildiği yönünde yaygın bir hikaye var, fakat böyle bir şey hiç olmadı, yaşanmadı. Ev, Vasil Levski’nin bütün ailesi tarafından doğal olan nedenlerle terkedildi. Levski’nin hayatı erken söndü. İki kardeşi Hristo ve Petır, doğdukları şehri terkedip göçmenlere katıldılar. Tek başına kalan annesi Gina Kunçeva ise çok yaşlı olduğu için kızının ailesinin yanına gitti. Ev, sahipsiz kalınca doğal olarak birkaç yıl içinde çöktü. Bu Bulgaristan’ın Kurtuluş yıllarında oldu. 1933 yılında ise Karlovo halkı, Levski’nin evini orijinal hali ile restore ettiler. Ülkenin farklı köşelerinden vatandaşlar bağışlarda bulundular.

Evin önüne Levski’nin annesi Gina Kunçeva’nın anıtı kuruldu. Kapıda gelenleri karşılıyormuş gibi duran heykel, 1973’te Prof. İvan Mandov tarafından yapıldı. Müzede teşhir edilen büyük sayıdaki sanat eseri de büyük ilgi çekiyor. Farklı nesillerden olan Bulgar ressamları, Özgürlük havarisinin simasını kendilerine özgü farklı şekilde yorumladılar” diyor müzenin görevlisi.

Artık yaklaşık 80 yıldır müze olarak varlığını sürdüren evde, Vasil Levski’nin, ailesi ve yakınlarının, hem Karlovo’da hem de bütün Bulgar topraklarında o dönemde yürütülen devrimci faaliyetlerinin anısı korunuyor.

Çeviri: Tanya Blagova

Fotoğraflar: BGNES