Sofya bu hafta Yunanistan Başbakanı Alexis Çipras tarafından ziyaret edilmişti. Haziran ayında beklenen bu ziyaret bilinmedik nedenlerden dolayı şimdi gerçekleşti. Herhalde ertelenmeye değerdi çünkü bu ziyaret esnasında Bulgaristan ve Yunanistan hükümetleri arasında gerçekleştirilen üçüncü ortak oturum pek yoğun olmayan dört yıllık bir aradan sonra ikili ilişkilerde canlanma yarattı.

İlk ortak oturum 2010 yılındayken ikincisi 2012’de gerçekleştirildi. Her üç oturumda da Bulgaristan’ın Boyko Borisov diye aynı başbakan tarafından temsil edilmesi, Yunanistan’ın temsilciliğinin ise sırasıyla Georgios Papandreou, Andonis Samaras ve Alexis Çipras olmak üzere üç farklı başbakandan gerçekleştirilmesi ilginçtir.

Son iki oturum arasındaki dört yıllık ara her şeyden önce ekonomik krize bağlıdır. Alexis Çipras’ın da belirttiği gibi, bu kriz Yunanistan’ı Bulgaristan’dan daha fazla etkiledi.Aynı bu dönem içinde her iki devlet de göçmen krizinin etkisine maruz kaldı ancak ekonomik krize benzer bir şekilde Yunanistan Bulgaristan’a göre daha fazla etkilenmişti. İki ülke başbakanları Sofya görüşmelerinde şimdi dünyada mevcut güvenlik krizinin Yunanistan ile Bulgaristan’ı etkilemiş olmadığından memnuniyetini belirterek, bu durumun devam edeceği beklentilerini ifade etti.

İkili diyalogda yaşanan dört yıllık yavaşlama için sebep herhalde Sofya ve Atina hükümetlerinin gösterdikleri siyasi eğilimlerde de gizlenir.Bulgar hükümeti muhafazakar sağ olarak tanımlanırken Yunan hükümeti radikal sol olarak belirlenir. Ancak başbakan Borisov’un belirttiği gibi, farklı siyaset ailelerine mensup olmalarına rağmen, Sofya ve Atina iktidarları’ bütün kritik alanlarda tam bir görüş birliği sergiliyor’ ve bunalımlı durumlarda her zaman birbirini desteklemiştir.

Beklendiği gibi, Sofya görüşmelerinde enerji üretimi ve altyapı olmak üzere iktisadi sorunlara ağırlık verildi.Sıvılaştırılmış gaz terminali inşasının gerçekleştirilmesi öngörülen Yunanistan’ın Aleksandrupolis limanından Bulgaristan’a doğalgaz nakli projesi de ele alındı.

Söz konuısu terminalin inşasına katılmak arzusunu ifade eden Bulgar tarafı bu projeyi iki devlet arasındaki gaz bağlantısı ile bağlı olarak değerlendiriyor ve terminalin enterkonektöre yakın olması gerektiğini savunuyor. Bu niyetler yeni değil ancak Bulgar-Yunan konektörünün piyasa testlerinin bundan yararlanma niyetlerinin proje kapasitesini aştığını göstermesinden sonra özellikle büyük güncellik kazandı.

Bulgar Burgas ve Yunan Aleksandrupolis deniz limanları arasında hızlı bir demiryolu hattının kurulacağı konusunda ifade edilen niyet ise herhalde en büyük heyecan yarattı.Yeni olmayan bi fikir Çipras’ın ziyareti sırasında iki büyük lojistik merkezi inşa projeleri ile daha da geliştirilip tamamlandı. Yunan tarafı Selanik ile Aleksandrupolis arasındaki hat kesimi üzerinde artık çalıştığı, Bulgar tarafı ise artık Yunan demiryolu ağı ile operatif uyumu sağlamış olduğu için Karadeniz ile Ege Denizi’ni birbirine bağlayacak bir demiryolu hattı projesi, umut vaadediyor.Dahası, bu ağın bir kesiminde bağlantı artık gerçeğe dönüştürülmüştür ve yalnız Güneydoğu Bulgaristan’ın Karnobat-Burgas demiryolu kesimi çalışmalarının sürdürülmesi gerek.Bu projenin ‘Jünker’ Planı gereğince finansman başvurusunda bulunması için daha Eylül ayında bu fikirler Ulaştırma Bakanlıkları, deniz ve demiryolu idareleri düzeyinde daha da somutlaştırılacak. Protestoları süren Yunan çiftçilerinin ortak sınıra uyguladıkları devamlı ablukalar gibi açık bir sorunun çözümü de sonbahara bırakıldı.Bu sorun hiç de küçümsenemez çünkü geçen kış Sofya ile Atina arasında yüksek tansiyona sebep oldu, Bulgaristan nakliyecileri de cevaben ablukalar düzenleyeceklerini tehdit ettiler.Çözüm ise yine Eylül ayında Yunan makamlarının çiftçi ve sendikalarla görüşmelerinden sonra bekleniyor.Bulgar tarafı, Meriç Nehri’nin Yunanistan’da sebep olduğu su taşkınlarının önüne geçilmesi amacıyla ülkedeki bütün barajların yalnız % 80 oranında dolu olacaklarını vaadetti. Öte yandan Bulgaristan erken uyarı sistemleri konusunda da ek çalışmalarda bulunacak.

Çeviri:Neli Dimitrova