Bir hafta booyunca Bulgaristan toplumu, Bulgaristan Elektrik Kurumu (NEK) için onaylanan krediile ilgili siyasi ve parlamento tartışmalarına şahit oluyor. Söz konusu kredi ile Rus “Atomstroyeksport” şirketine iptal edilen “Belene” Atom Elektrik Santrali için ürettiğiünitelerin cezasının kapatılması öngörülüyor. Daha Halk Meclisi konuyla ilgili kararını almadan Başbakan Borisov, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile gerçekleştirdiği telefon görüşmesinde hükümetin konuyla ilgili attığı adımlar hakkında bilgi verirken Rus tarafının söz konusu borçun faizlerini tekrar gözden geçirmesi talebinde bulundu. 

Yürütülen şiddetli tartışmaların aradından Parlamento,Bulgaristan Elektrik Kurumu (NEK)’e faizsiz ve süresiz olmak üzere tam rakamı açıklanmayan kredi sağlama kararı aldı. Saatler sonra Başbakan Borisov’un Enerji bakanı Temenujka Petkova’dan ödemeye itiraz edilip edilmemesi konusunda hukuki bir görüşü araştırmasını istediği de ortaya çıktı. “Belene” Atom Santrali yüzünden meydana gelen cezalar konusu, hala açık olup 6 Kasım’da düzenlenecek Cumhurbaşkanı seçimleri öncesi ülkedeki siyasi gerilimin artmasına neden oluyor.

Fakat Enerji Bakanının hukuki araştırması nedenleri hala meçhul. White & Case Uluslararası Hukuk Bürosunun tavsiyesi üzereBulgaristanElektrik Kurumu(NEK) Uluslararası Tahkim Mahkemesinin “Belene” Atom Santrali ile ilgili faizi ile birlikte 620 milyon avroluk kararını itraz etmeyecektir. Nedenleri de gayet açık, İsviçre mahkemeleri bu tür itirazları çok nadir olarak geçerli sayıyor ve böyle bir olası davanın maliyeti, NEK şirketinin hesaplarına daha büyük yük olabilecektir.

Uluslararası Tahkim Mahkemesinin kararlaştırdığı cezalar, ancak ve ancak Parlamento’nun NEK için kredi onayından sonra gerçek olabilir. Fakat Avrupa Komisyonu, “kabul edilemez bir devlet yardımı” olduğu gerekçesiyle böyle bir krediyi onaylamaz ise, söz konusu kredi sağlanacak mi?

Hükümet, Avrupa Komisyonunun tüm prosedürlerini çok iyi tanıdığını beyan ederken Bulgaristan Elektrik Kurumu (NEK) için devlet yardımı sağlama niyetinden AK’nu haberdar edeceğini açıklıyor. Fakat böyle bir yardımın mümkün olup olmadığını ve ne kadar olacağını ancak AK’nu karar verebilir, oysa AK’nun cevabı da ne zaman gelecek kimse bilmiyor.

Bulgar Sosylaist Partisi- BSP’nin Parlamento'nun kararında kredi miktarının ve ödeme süresinin bihassa belirtilmesi talebi, seçimöncesi tartışmalarda yeni bir konuya imza attı.

Aslında bugün iktidarda olanların Rus tarafına boş bir çek imzalayıp imzalamadıklarını veya böyle bir çekin daha 2006-2008 yılında iktidarda olan Sosyalistler tarafından mı imzalandığı, sorusunun cevabını seçimöncesi kampanyası sırasında alacağız.

Fakat konuyla ilgili soru işaretleri seçimleri de aşmaktadır. Sosyalistler, Uluslararası Tahkim Mahkemesinin kararı üzerine ödenmesi gereken cezalara itiraz etmezken bundan sonra ne yapılacağını merak ediyorlar. Aynı zamanda BSP, projenin yeniden gözden geçirilmesi ve hükümetin anlaşmaya varabileceği yatırımcıların celbedilmesi konusuna katıldıklarını, fakat iktidar arasında ülkenin yeni bir atom elektrik santraline ihtiyacı olmadığı görüşünün hakim oldukça bu söz konusu görüşmelerin ne tür görüşmeler olacağını merak ediyor.

Tek sözle Parlamento tarafından NEK için onaylanan kredi, bırakın “Belene” Atom Santrali için cezalarla ilgili soruna çözüm getirmesi, Bulgaristan’da olası 2. atom santrali ile ilgili tartışmalara da cevap vermiyor. Çünkü bu tür tartışma için nükleer enerji konusunda ülkede fikir birliği gerekiyor, oysa böyle bir fikir birliği şu anda

Çeviri: Şevkiye Çakır