Yılın sonuna geldik mi genelde gözlerimizi geri çevirip olup bitenleri hatırlıyor ve idrak etmeye çalışıyoruz. 2016 senesi, tarihe geçmek ve yerini 2017’ye bırakmak üzereyken şöyle bir arkaya bakıp yıl içinde yaşananları değerlendirecek olursak en önemli olay olarak cumhurbaşkanlığı seçimleri öne çıkıyor. Cumhurbaşkanlığı seçimlerinden alınan sonuç, sadece devlet başkanı değişikliğine değil, hükümetin de istifa etmesine yol açtı, çünkü GERB partisi, adayı Tsetska Tsaçeva’nın seçimleri kazanmaması halinde iktidardan çekileceğini bildirmişti ve BSP’nin desteğini alan Rumen Radev’in seçim galibiyeti üzerine “Borisov 2” kabinesi istifa etmek zorunda kaldı. Cumhurbaşkanlığı seçimleri, halkın ülkede mevcut siyasi öznelerle ilgili hayal kırıklığına uğramış olduğunu gösterdikleri ve sahneye yeni sübjelerin çıkmasına yol açtıkları için de epey önemli oldu. 2017 yılı kapıdayken siyasetin ufkunda iktidar adayı olan en az iki yeni sübje belirdi – işadamı Veselin Mareşki’nin “Volya” (İrade) partisi ve “Borisov 2” kabinesinden eski Adalet Bakanı Hristo İvanov’un “Evet, Bulgaristan” partisi söz konusu.

Toplumsal ve siyasi hayattan maalesef içimize ukde kalarak hatırlanacak olan diğer bir olay ise BMT Genel Sekreteri görevine Bulgaristan tarafından gösterilen adaylığın başarısızlığı oldu. Hükümet önce göreve UNESCO Genel Müdürü İrina Bokova’yı aday gösterdi, fakat bunun üzerine son anda alternatif aday olarak Avrupa Komiseri Kristalina Georgieva’yı ileri sürdü. BMT Genel Sekreterinin Bulgar olması gibi eşsiz bir şansın kaçırılması, arkada kalan yılla ilgili anılara burukluk kattığı gibi siyasetçilerimizin ulusal amaçlar uğruna aralarındaki görüş farklılıklarını gidermeye muvaffık olmadıkları da uzun zaman hatırlanacak.

2016 yılında gündemden inmeyen mülteci problemleri de akıllarda kalacak. Ülkemize yasa dışı yollardan girenlerin sayısı 19 bini buldu, mülteci kabul merkezleri dolup taştı, bazılarında yaşanan isyan dünya haberlerine girdi. Türkiye’den gelen göç baskısı azaldı, fakat buna karşın Bulgaristan’a girip burada kalmak istemeyen, zengin Batı Avrupa ülkelerine ulaşmak arzusunda olanların baskısı arttı. Yılın sonunda bu problem bir ölçüde kontrol altına alınmış gibi görünse de gelişmelerin ne yönde seyredebileceğini bilen yok. Örneğin Batı Avrupa’dan ülkemize toplu halde göçmenlerin iade edilmesi ihtimali, endişelere yol açıyor.

Dış ortam nispeten elverişsiz olurken Bulgar ekonomisi, 2016 yılında iyi performans gösterdi. Ekonomide yüzde 3’lük ekonomik büyüme, bütçe fazlası ve 10 milyon olmak üzere rekor sayıda yabancı turist gibi iyi sonuçlar alındı. Ancak bir bütün olarak olumlu olan bu sonuçlar, yola epey geride kalan bir noktadan çıkıldığı için kamuda güçlü bir olumlu algı oluşturmadı. AB’nin en yoksul ülkesinin vatandaşları durumunda olan Bulgaristan insanlarının ayrı ayrı göstergeler itibari ile kaydedilen belli belirsiz artıştan pek etkilenmemeleri gayet normal. Bu gerçek ne kadar acı olsa da arkada kalan yılda maalesef yapılmayan yapı ve kalite reformlarının olmazsa olmaz şart olduğu bilincine yol açtığı için aslında bu tarafı ile olumlu olarak ele alınabilir.

Yine 2016’da alınan bir sonuç, karma duygulara yol açtı. Bulgar tarafı, Rus tarafında Belene NES projesi için yaptırılan, fakat ödenmeyen nükleer tesislerden dolayı Uluslararası Tahkim tarafından belirlenen tazminatı ödedi. Yapılan ödeme ile Bulgaristan’ın en büyük ekonomik ortaklarından biri olan Rusya ile ikili finansal ilişkiler düzeldi. Fakat şimdi iptal edilen bir proje için üretilen nükleer tesislerin maliki durumunda olan Bulgaristan, bunları ne için kullanacağını bilmiyor. Bu durumun ülke insanlarında yol açtığı karmaşık duygular, yeni 2017 yılında alınacak siyasi kararlara göre olumlu veya olumsuz yönde gelişecek. Bu kararların ne olacağı ve kimin tarafından alınacağını yeni yılın ilk yarısında yapılacak erken seçimlerin ve yeni parlamento ve hükümetin oluşturulması neticesinde netleşecek.

Çeviri:Tanya Blagova