Günün Programı
Yazı Boyutu
Bulgaristan Ulusal Radyosu © 2024 Tüm hakları saklıdır

Rusya Devlet Kütuphanesi’nde eski Bulgar el yazıları korunuyor

БНР Новини
Filozof Aziz Kiril’in hayat hikayesi, XIV yy.
Photo: rsl.ru

Rusya Devlet Kütuphanesi’nde büyük sayıda eşsiz Slav yazıtlarının yanında 1000 kadar kadim Bulgar el yazısı da korunuyor. Kütuphanenin “El Yazıları” Bölümü uzmanı prof. Marina Krutova, ayrıntıları anlattı: Снимка

“Bulgar kökenli en eski el yazılarından biri, tarihi 12. asrın sonu olarak belirlenen pergament kağıdı üzerine yazılmış “Slepçe havarisi” yazısıdır. Bu yazının bütün sayfaları “palimpsesttir” yani üzerindeki yazı silinerek yeniden yazı yazılmış paşömendir. Yunan dilinde hayat hikayeleri derlemesi silinerek Havarilerin eylemleri ve mesajları yazıldı. Bu belge ünlü el yazısı toplayıcısı Viktor Grigoroviç tarafından 1844 yılında Slepçe köyündeki erkek manastırında bulundu. “Slepçe havarisi”, XII yy. sonlarıGrigoroviç’in topladığı belgeler arasında ayrıca Aynaroz, “Hilendarski” manastırında bulunduğu için “Hilendarski meseli” olarak bilinen belge de yer alıyor.

İlginç diğer bir yazıt da 13. asrın ikinci yarısından kalma olup üzerinde fal notları bulunan bir zebur olmaktadır. Kutsal metinlerin bu şekilde akide dışı kullanımına sadece Bulgaristan’da değil, Rusya’da da rastlamak mümkündür. Viktor Grigoroviç bu el yazısını yine 1844 yılında Aynaroz’da edindi." “Hilendarski meseli”  XII yy.Rusya Devlet Kütuphanesi’nde bu kadar eski olmasa da yine çok değerli olan bir dizi el yazısı korunmaktadır. Bu el yazıları, Bulgar yazarı ve Tırnovo Yazı Ekolü temsilcisi, Bulgaristan, Moldova, Sırbistan ve Rusya’nın kilise adamı, Kiev ve Bütün Rusya Mitropoliti Grigoriy Tsamblak’ın adı ile alakalıdır.

“Bulgar el yazıları söz konusu olunca aziz kardeşler Kiril ve Metodiy’in öğrencisi Aziz Kliment Ohridski’yi de anmak gerekir"  diyor prof. Krutova ve kütuphanede onun yazılarının muhafaza edildiğini de ekliyor. Aziz İoannis Klimakos'un Merdiven'i.“Zamanla bu önemli yazarın isminin unutulmaya yüz tuttuğunu belirtmek gerekir. 19. asırda kendisi artık az tanınıyordu mükemmel yazılarının ise başkalara ait olduğu düşünülüyordu. Fakat 19. yüzyılda uzun yıllar süren unutulmuşluktan sonra saygın Rus arşiv uzmanı Vukol Undolski, Bulgar piskoposlarının eski bir kataloğunda piskopos Kliment’in ismine rastaldı. Undolski’nin araştırmaları sayesinde Kliment Ohridski’nin kişiliği ve davası bilimcilerin dikkatini çekti”.

СнимкаBulgar el yazıları Viktor Grigoroviç, Petır Sevastyanov, kont Nikolay Rumyantsev gibi bir dizi Rus uzmanın ilgi odağında yer aldı. Sahada malzeme toplamak üzere Rus üniversiteleri tarafından Slav topraklarına gönderilen ilk Rus Slav dilleri uzmanlarından biri olan Grigoroviç, 3 yıl zarfında (1844-1847) gezerek eski yazıtlar topladı. Prof. Marina Krutova şunları anlattı:

Viktor Grigoroviç, bütün hayatını kitap toplanmasına adadı. Rusya’da, Balkanlar’da, Dubrovnik ve Leiptzig’te el yazıları aradı. Kendisine tahsis edilen kaynaklar ne kadar az olsa da kendisi görevini yapmak için çeşitli yollar buldu. Bazı el yazılarını para ile satın alırken, diğerlerini daha yeni olanlarla veya özellikle bu amaçla yanında bulundurduğu basılı kitaplarla değiştirdi. Bazı el yazıları kendisine rahipler tarafından armağan edildi, bazılarının suretlerini yazdı. İhmal sonucu yokolmaya yüz tutmuş el yazılarını nesiller için korumak üzere toplayan Grigoroviç, bir bölümü Bulgar kökenli olmak üzere toplam 200 yazı biriktirdi”.


Fotoğraflar: rsl.ru

Çeviri:Tanya Blagova




Последвайте ни и в Google News Showcase, за да научите най-важното от деня!

Kategorideki diğer yazılar

Paleontologlar Trın yakınlarında dinozorlar zamanından kalma 30’un üzerinde hayvan fosili bulular

Bulgaristan Bilimler Akademisi(BAN) Ulusal Doğa Bilim Müzesi’nden paleontologlar, günümüz Trın şehri bölgesinde 80 milyon yıl önce hayvanlar dünyasının nasıl göründüğü sorusuna yanıt arıyor. Trın yakınlarında bu yıl yedincisi düzenlenen..

Eklenme 06.10.2024 06:35

Cuma öğleden sonra

Cuma öğleden sonra dini konulardaki sohbetimizde Vedat Ahmet ile birliktesiniz.

Eklenme 04.10.2024 14:00

Çar III. Boris doğumunun 130. yıldönümü münasebetiyle Sofya’da sergi

Ulusal Tarih Müzesi’nin, merkez lobisinde Çar III. Boris’in doğumunun 130. yıldönümüne adanan “Çar III. Boris Şahsiyet ve Devlet Adamı” başlıklı sergi açılac ak. Sergide, Çar Boris’in yaşam yolunu gözler önüne seren, Bulgaristan tarihi için..

Eklenme 03.10.2024 05:40