Günün Programı
Yazı Boyutu
Bulgaristan Ulusal Radyosu © 2025 Tüm hakları saklıdır

Rusya Devlet Kütuphanesi’nde eski Bulgar el yazıları korunuyor

БНР Новини
Filozof Aziz Kiril’in hayat hikayesi, XIV yy.
Photo: rsl.ru

Rusya Devlet Kütuphanesi’nde büyük sayıda eşsiz Slav yazıtlarının yanında 1000 kadar kadim Bulgar el yazısı da korunuyor. Kütuphanenin “El Yazıları” Bölümü uzmanı prof. Marina Krutova, ayrıntıları anlattı: Снимка

“Bulgar kökenli en eski el yazılarından biri, tarihi 12. asrın sonu olarak belirlenen pergament kağıdı üzerine yazılmış “Slepçe havarisi” yazısıdır. Bu yazının bütün sayfaları “palimpsesttir” yani üzerindeki yazı silinerek yeniden yazı yazılmış paşömendir. Yunan dilinde hayat hikayeleri derlemesi silinerek Havarilerin eylemleri ve mesajları yazıldı. Bu belge ünlü el yazısı toplayıcısı Viktor Grigoroviç tarafından 1844 yılında Slepçe köyündeki erkek manastırında bulundu. “Slepçe havarisi”, XII yy. sonlarıGrigoroviç’in topladığı belgeler arasında ayrıca Aynaroz, “Hilendarski” manastırında bulunduğu için “Hilendarski meseli” olarak bilinen belge de yer alıyor.

İlginç diğer bir yazıt da 13. asrın ikinci yarısından kalma olup üzerinde fal notları bulunan bir zebur olmaktadır. Kutsal metinlerin bu şekilde akide dışı kullanımına sadece Bulgaristan’da değil, Rusya’da da rastlamak mümkündür. Viktor Grigoroviç bu el yazısını yine 1844 yılında Aynaroz’da edindi." “Hilendarski meseli”  XII yy.Rusya Devlet Kütuphanesi’nde bu kadar eski olmasa da yine çok değerli olan bir dizi el yazısı korunmaktadır. Bu el yazıları, Bulgar yazarı ve Tırnovo Yazı Ekolü temsilcisi, Bulgaristan, Moldova, Sırbistan ve Rusya’nın kilise adamı, Kiev ve Bütün Rusya Mitropoliti Grigoriy Tsamblak’ın adı ile alakalıdır.

“Bulgar el yazıları söz konusu olunca aziz kardeşler Kiril ve Metodiy’in öğrencisi Aziz Kliment Ohridski’yi de anmak gerekir"  diyor prof. Krutova ve kütuphanede onun yazılarının muhafaza edildiğini de ekliyor. Aziz İoannis Klimakos'un Merdiven'i.“Zamanla bu önemli yazarın isminin unutulmaya yüz tuttuğunu belirtmek gerekir. 19. asırda kendisi artık az tanınıyordu mükemmel yazılarının ise başkalara ait olduğu düşünülüyordu. Fakat 19. yüzyılda uzun yıllar süren unutulmuşluktan sonra saygın Rus arşiv uzmanı Vukol Undolski, Bulgar piskoposlarının eski bir kataloğunda piskopos Kliment’in ismine rastaldı. Undolski’nin araştırmaları sayesinde Kliment Ohridski’nin kişiliği ve davası bilimcilerin dikkatini çekti”.

СнимкаBulgar el yazıları Viktor Grigoroviç, Petır Sevastyanov, kont Nikolay Rumyantsev gibi bir dizi Rus uzmanın ilgi odağında yer aldı. Sahada malzeme toplamak üzere Rus üniversiteleri tarafından Slav topraklarına gönderilen ilk Rus Slav dilleri uzmanlarından biri olan Grigoroviç, 3 yıl zarfında (1844-1847) gezerek eski yazıtlar topladı. Prof. Marina Krutova şunları anlattı:

Viktor Grigoroviç, bütün hayatını kitap toplanmasına adadı. Rusya’da, Balkanlar’da, Dubrovnik ve Leiptzig’te el yazıları aradı. Kendisine tahsis edilen kaynaklar ne kadar az olsa da kendisi görevini yapmak için çeşitli yollar buldu. Bazı el yazılarını para ile satın alırken, diğerlerini daha yeni olanlarla veya özellikle bu amaçla yanında bulundurduğu basılı kitaplarla değiştirdi. Bazı el yazıları kendisine rahipler tarafından armağan edildi, bazılarının suretlerini yazdı. İhmal sonucu yokolmaya yüz tutmuş el yazılarını nesiller için korumak üzere toplayan Grigoroviç, bir bölümü Bulgar kökenli olmak üzere toplam 200 yazı biriktirdi”.


Fotoğraflar: rsl.ru

Çeviri:Tanya Blagova




Последвайте ни и в Google News Showcase, за да научите най-важното от деня!

Kategorideki diğer yazılar

Yahudiler 25 Aralık’tan 2 Ocak’a kadar Hanuka mumlarını yakacak

25 Aralık’ta gün batımıyla birlikte Yahudi cemaati Hanuka’yı kutlamaya başlar . Hanuka Bayramı, yıla bağlı olarak Kasım veya Aralık ayına denk gelen, Kislev ayının 25’inci gününde başlar. Yahudiler, Hanuka'da 9 mum veya ritüel yağı..

Eklenme 25.12.2024 10:19
Foto: Amerika Birleşik Devletleri, Kanada ve Avustralya’daki Bulgar Doğu Ortodoks Piskoposluğu

Metropolit Yosif: Noel, ABD, Kanada ve Avustralya’daki Ortodoks Bulgarlar için çifte bayramdır

Bu yıl Noel bayramı Amerika Birleşik Devletleri, Kanada ve Avustralya’daki Bulgar Doğu Ortodoks Piskoposluğu için son derece heyecan verici oldu. Piskoposluk Metropoliti Yosif’in vekile sahip olması için uzun yılardan beri yaptığı duaları kabul oldu. Bir..

Eklenme 25.12.2024 06:10

Bulgaristan Patriği ve Sofya Metropoliti Daniil'in Noel arifesinde Hristiyanlara hitabı

Bulgaristan Patriği ve Sofya Metropoliti Daniil Noel arifesinde Ortodoks Hristiyanlarına hitap etti. Patrik Daniil “Sıcak aile ocağımızın etrafında toplanarak, dualar ederek yüzyıllar önce atalarımıza müjdelenen şeyin - Kurtarıcının..

Eklenme 24.12.2024 18:05