1 Kasım Bulgaristan’da aydınların, öğretmenlerin, ulusun manevi önderleri olmuş Bulgarların bayramıdır. Bu tarihte asırlar içinde Bulgar kimliğini korumuş, milli kurtuluş mücadelesini başlatmış, halkın moralini, inancını aşılamış adamları anıyoruz. Bu bayram “Aydınlar Günü” olarak adlandırılmış. Bulgarca’dan tercümeyle “uyandıranlar” anlamına gelen “buditel”- halkın gözlerini açan, aydın yapan kişi anlamı taşıyor. Aydınlar Günü 110 yıllık tarihi geçmişe sahip. Plovdiv öğretmenleri toplanmış ve Aziz İvan Rilski gününde Kurtuluş yıllarındaki aydınların anısına bir bayram oluşturulmasını kararlaştırmışlar. Büyük şahısların unutulmaması için bu girişim, kısa sürede benimsenmiş. Dönemin Eğitim bakanlığı girişimi önce Plovdiv’de, sonra da bütün ülkede kutlanacak şekilde onaylamış. Milli kurtuluş ve bağımsızlık yıllarında halkı ayakta tutan ve ışık veren ise, bu aydın kişilerin örneği olmuş. Geçmişten gelen bilgelik ve yazdıklarının gücüyle, halkı karanlık yıllardan çıkaran ve yabancı egemenlikten kurtaran kişiler anılmaktadır.

Bugün teknolojik çağda yaşıyoruz, bilgi denizi içinde çok kolay kaybolabiliriz. O yüzden yine çağdaş aydınlatıcıların örnek ve gücüne güveniyoruz. Hayatın anlamı ve değerlerini taşıyan kişiler var. Paraya, şöhrete tapmadan, halk ve vatana tapan insanlar var. Çağdaş aydınlatıcılar bunlardır. Onlar açık ve net konuşuyor, vatan şiirleri okurken gözleri yaşarıyor. En büyük bilgiyi kitaplardan alıyor ve bu ilgiyi başkalarına da aktarmak istiyorlar.

Karlovo’nun Kırnare köyünde yaşayan işte tam böyle bir adam var. Günümüzün aydınlatıcı karakterlerinden biri. Ana Vılkova 30 yıldan beri zamanını köy kütüphanesinde geçiriyor. Oradaki çocuklar, onun her gün orada okuduğu masallarla büyümüş. Ana Vılkova Kırnare’nin tam bir Avrupa köyü olduğunu, harika öğretmenlerle beraber aydın bir yer olduğunu söylüyor:

“Ne yazık ki artık daha az kişi okuyor. Hatta daha büyük çocuklar bile okurken tekliyor. Bu yaygın bir eğilim. Çocuklar ve genç nesi okumak yerine tablet ve telefonları tercih ediyor. Ben ise her zaman, özellikle tatil dönemlerinde çocukları kütüphanenin okuma salonuna topluyorum ve onlara okuyorum. Çocuklara da sesli okutuyorum, onları yönlendiriyorum, yazılı testler yapıyorum, hatalarını gösteriyorum. Bazıları önceden korkuyor, ancak ben kimseye bağırıp, kızmadığımı görünce gelmeye devam ediyorlar, merakla kütüphaneyi ziyaret ediyorlar. Köy civarında tarihi yerleri geziyoruz, doğa yürüyüşleri yapıyoruz. Bizim bölgemizden tarihi ve kahramanları anlatıyorum. Çocuklar arasında her dakikam çok değerli ve anlamlı. Tam saat 13’te çocuklar beni kütüphane kapısı önünde bekliyor ve derslerimize başlıyoruz. Çocukların gelip, kütüphane kapısının kilitli olduğunu düşünmek bile istemiyorum, o yüzden yazları izne ayrılmıyorum”.

Çeviri: Sevda Dükkancı