“Sveti Kliment Ohridski” Sofya Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nden bir grup öğrenci, bundan yaklaşık iki yıl önce bir araya gelerek Bulgaristan’da ilk “Vatandaşlık Eğitimi Akademisini” kurdular. Akademinin amacı öğrencilerin hukuk kültürününün arttırılması, hak ve özgürlüklerini öğrenmeye ve savunmaya teşvik etmek.

Akademi kurucuları, bunun daha adil bir toplumun inşaa edilmesi yolunda atılması gereken adımlardan biri olduğuna inanıyor ve bu ideale ulaşmak için etüt derslerinde 11. ve 12. sınıf öğrencilerine yönelik kolayca anlaşılabilir bir dilde açık oturumlar düzenliyorlar. Devlet ve hukuk konularına dair bilgilerin verildiği bu oturumlar tamamen ücretsizdir. Akademinin kurucularından Sofya Üniversitesi'nin hukuk bölümünden mezun ve Sofya’nın “Miguel de Servantes” İspanyol Lisesinde “Etik ve Hukuk” dersleri veren Vasil Lozanov oturumlar ile ilgili şunları ifade etti:

“Çalışmalarımızda tüm sürecin çift yönlü olması bizim için çok önemli. Burada kullandığımız “açık oturum” kavramı da kazara seçilmiş bir kavram değil. Ders veya panel ifadelerini özellikle kullanmıyoruz. Öğrencilere konuları tanıtırken sıklıkla bir çok soru soruyoruz. Bu yolla onların düşüncelerini, tepkilerini provoke etmeyi amaçlıyoruz. Bu yöntemin son derece verimli olduğunu gördük. Öğrenciler ya yanıtı hali hazırda biliyor ya da tartışma ortamında yanıta ulaşıyor. Öğrencilerin büyük bir bölümü büyük motivasyonla geliyor. Bir şeyi yanlış yaptıklarında onlara kızmadan, bunun böyle olmadığını anlatıyor, yasama organının mantığnın ne olduğunu açıklıyoruz. Buluşmalarımızda meslektaşlarımızla birlikte adını şakasına “çığ” koyduğumuz bir fenomene tanık oluyoruz. Genellikle oturumun ilk dakikalarında aktif bir şekilde katılmak için cesaret gösterenlerin sayısı az oluyor. Ancak bir müddet sonra bir iki kişi sözü alıyor ve ardından herkes birden bire konuya katılıyor. Teneffüslerde ve oturum sonrası da çok sayıda soru alıyoruz. Sosyal medya üzerinden de sorular geliyor. Daima arzu eden herkese özel ilgileniyoruz”.

Vasil Lozarov, projede “300 saniyede hukuk” adlı eğitim amaçlı bir görsel videonun da kullanıdığını aktarıyor. Şu ana kadar başkent Sofya ve Gotse Delçev’den 230’dan fazla öğrenci akademinin düzenlediği kurslara katılmış, ancak kurslara yönelik ilgi her geçen gün daha da artıyor.

“Akademi, bu ders yılında toplam 7 şehirde oturumlar düzenleyecek. 2018 yılında daha küçük yerleşim yerlerindeki öğrencilere ulaşmak istiyoruz. İnisyatifimiz Velingrad, Haskovo, Vidin, Velingrad, Gorna Malina, Dolna Malina ve Kostenets gibi bir çok farklı yerden ilgi görüyor.”

Akademinin ikinci vurgusu vatandaşlık eğitimine yönelik. Yani öğrencilerin kendi düşüncelerini oluşturma ve onları savunmaları konularında desteklemek. Oturumlarda ele alınan konular arasında genellikle zorunlu eğitim müfredatında bulunmayan, ancak her bir vatandaş için özel önem taşıyan konular yer alıyor. Bu konular arasında devlet kurumları, yetkilerin biribirinden ayrılması, temel insan hak ve özgürlükleri, ifade özgürlüğü, suç eylemleri ve cezalar yer alıyor. Akademi ekibi, okulladaki eğitim programında belli sayıda ders saatinin vatandaşlık ve hukuk eğitimine ayılması fikrini kararlılıkla destekliyor.

“Biz, bireyi tam vatandaşlığa götürecek hukuk eğitiminin, okullarda arzu edilen düzeyde verilmediğini düşünüyoruz. Bu ortak görüşümüz, başından beri çalışmalarımızın ana motorunu oluşturuyor. Tematik konular içeren oturumlarımızın çalışmaları 10. ve 12. sınıf ders programlarına dahil edilmişken, aralarında bir yıllık devasa bir boşluğa yer bırakmış oluyor.

Diğer yandan 12. sınıfta öğrenciler hayatlarında belirleyici bir seçim yapmak üzere oldukları için “Dünya ve birey” dersinde işlenen konulara pek ilgili duymuyorlar.

Hukuk okur yazarlığı öğrencilere olduğu  kadar  yetişkin vatandaşlara da uzak bir konu gibi görünüyor. Ancak öyle ya da böyle bir yerlerden başlamak lazım. Biz bu anlayış tohumunun mümkün olduğunca en erken yaşlarda ekilmesi gerektiğine inanıyoruz ki, bu tohumlarından sadece bilgi değil, aynı zamanda bir düşünme tarzı da filizlenebilsin”.

İnisyative ilgi gösteren herkes eğitim gördükleri okullarda oturum, tartışmalar ve paneller düzenlemeleri için hukuk akademisi ekibine www.ago-academy.org internet adresinden ulaşabilirler.

Çeviri: Nur Sena Radoykova