İçinde renkli nakış ve çergeler, evde dokunan battaniyeler, tam bir emek, renk ve hatıralar dünyasını bulacağınız eski bir sandık açtınız mı hiç? Ukrayna’dan bir Bulgar - genç ressam Donka Minkovskaya, resimleri ile bizleri böyle bir dünyaya götürdü. Kendisi, anavatanına resim sergisini göstermek için geldi. Sergi, “Besarabya – Nine sandıklarından hazineler” adını taşıyor. Etkinliğin organizatörleri, Bulgaristan’daki Besarabya Bulgarları Merkezi ve Bulgaristan Bilimler Akademisi’ne bağlı Etnoloji ve Folklor Enstitüsü’dür.

Bulgaristan’daki Besarabya Bulgarları Merkezi’nin kurucularından biri olan Rayna Mancukova, Bulgaristan Radyosu’na demeç vererek serginin, uğruna Besarabya’dan çok Bulgarın çalıştığı büyük bir dava ile ilgili olduğunu, bu davanın da, “bu tarihi-coğrafi bölgeden yurttaşlarımızın anavatanımız Bulgaristan ile birleşmesi” olduğunu açıkladı.

Rayna Mancukova şunları da belirtti: “Donka’yı çoktan tanıyoruz. Hepimiz kendisini çoktan tanıyoruz. Odessa’daki sergilerini ziyaret ettiğimiz var. Onun resimleri, Odessa şehrindeki Ukrayna Bulgarları Merkezi’ni süslemektedir. Yine de Bulgaristan’da bir sergi yapmak, Donka’nın büyük bir hayaliydi. Bu aslında, yani sanatını, yaptıklarını anavatanında göstermek, sanatçı olan her Besarabya Bulgarının hayalidir. Bu, belki de genetik bir koddur”.

Rayna Mancukova’nın belirttiği gibi fikir, Bulgaristan’ın Osmanlı Egemenliğinden Kurtuluşunun 140’ıncı yıldönümünün arifesinde,eserleri eski Bulgarlar, eski Bulgar kültürü ile ilgili olan bir sanatçının tanıtılmasıydı.

Donka Minkovskaya, kolaj tekniği ile çalışıyor. Bu alanda faal olan çok sanatçı var. Ancak ilginç olan, Donka’nın kolajları için sadece doğal ve Bulgarların geçmişi ile ilgili olan materyaller kullandığıdır. Eserlerinde sık sık doğduğu Çiişiya (günümüz Ukrayna’sında Gorodnee) köyüne has olan özel eski kırmızı kumaş kullanılmıştır. Evde dokunmuş yünden yapılmış bu kumaştan halk giysileri hazırlanmıştır. Bu kumaş artık yapılmamaktadır, ancak Donka, geçmişin hatırasının korunması için kalmış olanı sandıklardan toplamıştır. Bu yüzden serginin organizatörleri, sergiye “Nine sandıklarından hazineler” adını verdi.

Rayna Mancukova, Donka Minkovskaya’yı şu şekilde tanıttı: “Donka, bir sanatçı olarak, kişi olarak hayranlığa layıktır. Küçüklüğünden beri resim yapmayı hayal ediyormuş. Donka’nın doğduğu ve yaşadığı Çiişiya köyü, büyük şehirlerden uzak, yani özel yeteneklerin geliştirilmesi için büyük imkanlar sunan yerlerden uzak bulunmaktadır. Büyük şehirlerde çocuğumuzun nerelerde müzik, dans, tenis veya yüzme derslerine gideceği üzerinde düşünüyoruz. Ancak büyük şehirlerden uzak olan bu köylerde imkanlar çok sınırlıdır. Donka ise, küçüklüğünden beri resim yapmaya özel ilgi duyduğunun farkına varmıştır. Hiç kimse ama bunu ciddiye almazmış. Bunun yanı sıra Donka’nın ciddi sağlık problemleri de vardı. Ancak orta eğitimini tamamladıktan sonra Donka, Odessa’da güzel sanat akademisinin sınavlarına girmeye karar verdi. Sınavları kazanmasına rağmen ve okutmanlar kendisini vazgeçirmeye çalışmasına rağmen Donka çok dik kafalı olduğu için eğitimini tamamladı, bu alanda çalışmaya başladı ve şu an Besarabya’daki köyünü Ukrayna’da, şuan Bulgaristan’da da temsil ediyor.”

Acaba Donka, nine sandıklarını ve geçmişten güzel giysileri nasıl sevdi? Donka, önce Odessa Sanat ve Tiyatro Okulu’nda diploma tezi yapmalıydı. Donka Minkovskaya şunları anlatıyor: “Kolaj tekniği ile pano yapmaya karar verdim. Bulgar olduğum için, annem babam da Bulgar oldukları için Bulgar konusunu en yakın buldum.”

Bulgaristan’daki Besarabya Bulgarları Merkezi, Donka için Sofya’daki Milli Güzel Sanatlar Akademisi’nde gelecek öğretim yılı için yüksek lisans eğitimini talep etmiştir.

Fotoğraflar: Veneta Pavlova

Çeviri: Rayna İvanova