“Bulgaristan’ı yaşa” dergisinin 2019 yılındaki ilk sayısı yayınlandı. Bulgar folkloru, geleneksel zanaatlar ve giysiler ile yakından ilgilenenler, ellerinde zengin resimli iki dilli dergi ile eğlenceli ve yararlı saatler geçirme şansına sahip.

"Geleneksel yaşam ve kültür konusunda Bulgarca ve İngilizce’de modern bir dergi", diyor yayıncı Svetlana Radeva ve şunları ekliyor:

“Derginin okurlar için bir sürpriz olacağına inanıyoruz. “Filip Kutev” Folklor Topluluğunu takdim ediyoruz. Ünlü besteci Filip Kutev’in kızı ve topluluğunun şimdiki yöneticisi Prof. Elena Kuteva ve solistlerden Sorina Bogomilova ile röportajlar var. Sayının ana teması maskeli folklor oyunları.

Yazı ve harika fotoğraflar bu alanda uzman olan Tsvetana Manova’ya ait. Resimler 13-14 Ocak günlerinde Pernikl köylerinde geleneksel şölenler sırasında yapıldı.

Bu sayıda Tırgovişteli usta Miglena Terzieva çağdaş tarzda gaytanla süslenmiş bir yeleğin videosunu sunuyor. Videoyu derginin web sitesine ve facebook sayfasına yükledik. Bu sayıda Targovişte Bölgesel Tarih Müzesi’ni tanıtıyoruz.”

Targovişte bölgesinin tarihini araştırmak ve tanıtmak ile uğraşan bağımsız bir kurum olan müze 1960'lı yıllardan beri faaliyet gösteriyor.

Müzede Neolitik döneminden günümüze dek muhafaza edilen 25 binden fazla buluntu muhafaza ediliyor. En ünlüsü Kralevo altın hazinesidir. Hazine 1979 yılında, M.Ö. 3. yüzyılda yaşayan üst düzey bir aristokrat mezarında keşfedilmiştir.

Hazine 47 altın gravür, başlık, altın plakalar, Herakles görüntülü madalyonlar, küpeler, el bilezikleri, at koşum takımı süslerinden oluşmaktadır.

Targovişte şehri Svetlana Radeva’nın doğduğu şehirdir ve “Bulgaristan’ı yaşa” dergisinin son sayısı, Svetlana’nın atalarının miras bıraktığı gelenek ve kültüre bir saygı duruşudur.

Dergi sayfalarında nine ve dede oyunları gibi bir başka ilginç konuyu işleyen uzman etnoloğun da kökenleri aynı bölgeden. Radeva devam ediyor:

“Oyunla ilgili yazı, etnolog İvelina Velçeva'nın Popovo'daki tarihi müzedeki uzun zamandır devam eden çalışmalarının bir sonucudur. Konu çok büyük, bu yüzden iki veya üç parça halinde birkaç sayıda yayınlayacağız.İvelina uzun yıllar boyunca köyleri gezip dolaştı, yaşlı insanlara eski oyunları sordu, araştırdı. Mesela çelik çomak oyunu hakkında, sobe hakkında bilgi toplayarak yaşlı kadınlarla röportaj yaptı. Bu oyunlarda kullanılan elementlerin resimleri de dergi sayfalarında.”

Dergide önemli bir vurgu da "Geleneksel sanata Avrupa finansmanıdır”. Radeva devam ediyor:  

“Herkese faydalıdır. Çok az sayıda Bulgaristan vatandaşı, AB fonlarının kendi çıkarlarını takip ettiği sürece, her vatandaşa fırsatlar sunduğunu biliyor. Çok ciddi bir uzman tarafından yönetiliyor ve bu konuda derginin son sayısında Küstendil’in Slokoşitsa köyünde saraçlık zanaatını köy turizmine dönüştüren bir genç ailenin hikayesi anlatıyor. Aile Avrupa fonlarına başvurdu ve köy yerinde de geçim kaynağı olduğunu kanıtlıyor. Dergide Alexander Saparevski değişik Avrupa programlarına başvurma olanaklarını izah ediyor.“

Berlin’den Dr. Vanya Velkova'nın Bulgar halk giysilerinden oluşan zengin koleksiyonu da derginin sayfalarında yer buldu.

“Nakışa olan ilgi çok büyük, son yıllarda çok moda oldu. Derginin ikinci sayısında yer alan Bulgar nakış kursu benim fikrim. Bu alanda çalışan diğer meslektaşlarım ile olan bağlantılara çok güveniyorum.Bu konuda, Küstendil’den Stefka Mihaylova'nın "Bulgar nakışlarında semboller, işaretler ve şemalar" başlıklı kitabından alıntılara yer vermemiz tesadüf değildir, çünkü bu alanda her araştırma her yaştan daha fazla kişiye ulaşmalıdır. “Bulgaristan’ı yaşa” dergisinin ekibi geleneksel halk giysilerinin büyük bir bölümünün evlerde, ailelerde muhafaza edildiğine kesin bir şekilde inanıyor. Bunların çoğu hakkında müze çalışanlarının dahi bilgisi yok. Bu konuda “Ninemin ve dedemin eski kostümü” adı altında bir yarışmanın duyurmamızın nedeni budur. Söz konusu kostümün fotoğrafını ve öyküsünü bekliyoruz. Bir ödülümüz var, “Bulgarski Goblen” şirketinin "Beyaz kırlangıç" adlı goblen seti”, diye sözlerine ekliyor Svetlana Radeva.  

Fotoğraflar Svetşana Radeva tarafından temin edildi.

Çeviri: Sevda Dükkanci