Ulusal Tahıl Üreticileri Derneği, bu yıl kuraklık nedeniyle hasar gören bölgelerde “mücbir sebep” düzenlemesi yapılmasında ısrar ediyorlar.

Birkaç haftadan beri, tahıl üreticileri, Hükümet ve Bulgaristan Bankalar Birliği arasında kriz karşıtı önlemler için görüşmeler yürütülüyor. Bu önlemlerden birisi, maliyetin altında çalışan ve mali kayıplarını kanıtlayabilecek çiftçilerin geçici olarak KDV vergisi ödememeleri.

Aynı şekilde yeni kredi verilmesi ve geçici olarak eski kredilerin vadesinin uzatılması yönünde de çalışılıyor. 

2020 yılı son 20 yılda en kurak ve problemli yıllardan birisi oldu. birçok çiftçi ve tarım işletmecisi bu kuraklığı şimdiye kadar görülmemiş bir şey olarak niteliyor, tahıl üreticileri ise bu yılın “mucbir sebep” düzenlemesi yapılmasını istedi. Bu tam olarak ne demek oluyor? sorusu üzerine Ruse Tahıl Üreticileri Birliği İvan Karaivanov, şu cevabı verdi:

"Son derece zor ve ağır bir yıl. Tarımda son 20-30 yıl içerisinde böyle yıl olmadı. Çok zor koşullar altında bütün çiftçiler, ektikleri ürünleri yetiştirmeye çalıştı, ancak bu neredeyse imkansızdı ve bütün sektör için endişe verici sonuçlar var. Bulgaristan’da bazı bölgelerde hasat o kadar düşük ki, tarım işletmecilerinde büyük endişeye yol açıyor. Ve bu insanlar durumdan çıkmak için her türlü yol arayışına giriyor.”

Peki Kuzeydoğu Bulgaristan’da durum ne? Sorusu üzerine İvan Karaivanov şunu söyledi:

“Ben Ruse Tahıl Üreticileri Birliği Başkanıyım. Ruse’de, bölgenin batısında durum biraz daha iyi. Orada yağmurlar yağdı ve daha normal bir hasat için koşullar yarattılar. Ancak doğuda, Vetovo, Slivo pole, Ruse, Dve mogili bu bölgelerde 3 ay boyunca bir damla yağmur yağmadı. Bu ise buğday, mısır ve ayçiçeği için yıkıcı hasarlara neden oldu.”

Peki “mucbir sebep” düzenlemesi ilan edilme kararını kim verebilir?

“Ben, Tarım Bakanlığı’nın bizler işimizi yapabilmemiz için koşul yaratma yönünde yeterince çalıştığını düşünüyorum. bizler bu durumdan çıkış yolları arıyoruz. 50 kg veya 150 kg buğday elde edip de 70, 80 levalık tarım alanı kirası ödemek imkansız. 100 kg ayçiçeği elde edip de tohum, gübre ve ilaç satın aldığın firmalara borçlarını ödeyemezsin. Bu ise bütün sektör için zor bir durum ve ben bu durumdan herkes kendi başının çaresine bakarak çıkılması modeli ile olacağını zannetmiyorum."

Peki tarım arazisi kiralarında fiyatların böyle uçlarda olması koşullarını yaratan ne oldu? Haksız rekabet mi acaba? Sorusuna şu cevabı verdi İvan Karaivanov:

“Bu tek yönlü cevabı olmayan, karışık bir mevzu. Şu bölge için durumlar böyle gelişti, öbür bölge için şöyle gelişti diyemeyiz. Her iş sektörünün kendi gelişmesi var ve bu gelişmeyi rekabet koşullarında yapıyor. Kullanılan bazı metotlar tabi ki yolsuzluk, haksızlık içeriyor. Bu tabi ki bahane değil, ama sorunun çözümü de değil.”

2020 yılında “mucbir sebep” düzenlemesi ilan edildiğini varsayalım. Tarım işletmecileri böyle bir durumla karşı karşıya olduklarını nasıl kanıtlayabilecek?

İvan Karaivanov şu cevabı verdi:

“Böyle bir düzenleme ilan edilmesinin ardından ne geliyor? Tarım arazisi kiraları ödenmiyor, bir diğer gübre aldığı firmaya ödemeyi yapmıyor, firma ise gübreleri satın aldığı daha büyük şirkete ödemeyi yapamıyor. Bu iflas ilan etmede zincirleme bir gelişme oluyor. ben bunun üzerine çok dikkatli varılması gerektiğini düşünüyorum. çünkü bölgelerdeki tarım işletmeleri, tarım arazilerini işleterek sadece bölgeye bakım yapmakla kalmıyor, onlar kendilerine tarım arazisi kirası veren toprak sahiplerine karşı da dürüst çalışıyor. Bu dürüstlük bozulmamalı. Ödemenin ertelenmesi için bir yol mu aranacak? Aransın. Ancak toprak sahibin hakkı olan parayı ödememe yolu aranmamalı.”

Birçok tarım işletmecisi kendilerine yaptırım uygulanacağından korkuyor. Bu yıl iflasların olacağı bir yıl olması yönünde beklentiniz var mı? sorusu üzerine şunu söyledi İvan Karaivanov:

“Sonbaharda, ödeme gücümüz olmayan o ödemeleri yapmamız sonbaharda bekleniyor. Bankalarla ek krediler çekmek için görüşmeler yapacağız. Ancak kredilerin teminat ile verildiğini biliyorsunuz, bu teminat ise likiditesi olan tarım arazileridir. İzlenecek yol budur bana göre.” Dedi Ruse Tahıl Üreticileri Birliği Başkanı İvan Karaivanov.

Haber: Ayşe Latif