Bulgar kökenli olduğu iddia edilen İtalyan yerleşim yerleriyle mevkilerinin sayısı en az yüzdür. Çoğu Roma’nın güneyinde bulunur. En meşhur olanı Salerno eyaletindeki Celle di Bulgharia’dır. Yerli halk kendilerini ‘ Bulgarların evlatları’ olarak gururla tanımlıyor. Kimdir bu insanlar ve onları Bulgaristan’a bağlayan nedir? Bu sorunun cevabını 10 Eylül günü prömiyer gösterimi düzenlenen ‘Altsek ve Ortaçağ İtalyası’ndaki Bulgarlar’  konulu yeni belgesel araştırıyor.

Belgesel senaryosunu hazırlayan Bulgaristan Radyosu gazetecilerinden İvo İvanov şunları anlatıyor:

"Belgesel çekiminin sebebi Güney İtalya’da bulunan küçük Campochiaro yerleşim birimindeki iki ilginç nekropol oldu. Arkeologlar 20. yüzyılın 80’li yılları sonlarında bunlara rastlıyor. Arkeolojik kazılar sırasında Campochiaro’da atları ve tam muharebe donanımı ile gömülen erlerin mezarları görülüyor. Bu mezarların İtalya’daki eski Bulgarlarla ilintili olduğu yüzde 99 kanıtlanmıştır.. Bütün gizem buradan başlar!"

Bilim insanları yerli halkın kökenlerini, han Asparuh’un kardeşi olduğu tahmin edilen Altsek ile bağlıyorlar. Onlar, Asparuh’un 681 yılında Birinci Bulgar devletini kurmadan biraz önce Altsek’in Langobardya Krallığı topraklarına yerleştiğini ileri sürüyorlar.  

İvo İvanov devamla şunları izah etti: "Öyle oluyor ki, 7. yüzyılın başlarında bu Bulgarlar Molise bölgesine ulaşıyor. Onlar paralı asker olarak kullanılıyormuş. Belgesel bu bölgeye nasıl yerleştiklerini anlatıyor. Aslında kaderleri hiç te kolay olmamıştır! Avar Haganatı’ndan kaçtıkları için bugünkü İtalya topraklarına göçmen olarak yerleşiyorlar. Bavyera’daki Frank devletinde eziyet gördüklerinden Langobardyalıların müttefiği oluyorlar. O dönemde Langobardyalılar ile Büzanslılar Güney İtalya’da savaştıkları için onlar Bizans’a karşı cepheye gönderiliyor."

‘Altsek ve Ortaçağ İtalyası Bulgarları’ belgeseli, bizi merkezinde dikilen Altsek Anıtı’nın boy attığı Celle di Bulgheria kasabasına götürüyor.

İvo İvanov şunları anlattı:"Orada, doğum yerlerinin isminin yanısıra yakınlarında bulunan Monte Bulgheria’ya bağlılığını ifade eden çok ilginç insanlarla görüştük. Yerli halk bu bölgede eskiden yaşayan Bulgarlar ile ilgili rivayetleri koruyorlar.’ Büyük bir ihtimalle atalarımız bu bölgeye Altsek’ten önce yerleşmiştir,’ diyorlar. Gotlarla savaşlar esnasında Velizariy yönetimindeki askerlere para karşılığında katılan Bulgarların olduğu tahmin ediliyor. Ama bütün bunlar zamanın içinde karmaşık bir örgü gibidir."

İtalyan tarih uzmanı Prof. Vincenzo d’Amico daha 20.yüzyılın 40’lı yıllarında Apenin Yarımadası’nda 700’den fazla yerleşim yerinin Eski Bulgarlar tarafından kurulduğunu bildiriyor. 

İvo İvanov bundan 30 yılı aşkın bir süre önce Sofya’daki Milli Kütüphanede onun eserlerine nasıl rastladığını anlatıyor:

"Dr. D’Amico, ileri görüşlü, geniş kültürlü olan bir etnografya uzmanıdır.  Çevre köylerinden insanlara nereden geldiklerini, kökenlerini sorarken onlardan ‘Biz Bulgarların evlatlarıyız!’ cevabını alması tarihsel araştırmalarını başlatan bir teşvik oluyor. Molise’deki etnografya müzesinde çektiğimiz görüntülerden seyirciler 20. yüzyılın başlarına kadar korunmuş mükemmel halk elbiselerinde Bulgar folklor varlığının belirgin olduğunu görecekler.

Fotoğraflar: İvo İvanov, mfa.bg

Çeviri: Neli Dimitrova