Birbirimize martenitsa taktığımız 1 Mart gününü hepimiz severiz. Bu kırmızılı-beyazlı muskaların başka bir anlamı da var – 1 Mart aynı zamanda Bulgaristan’da Amatörler günü olarak da kaydedilir. Baba Marta adlı eski putperest geleneğe bağlı kaldığımız günün rastgele seçilmediği söylenir. Değil mi ki, amatör sanat etkinliklerinin temel görevlerinden biri gelenek ve görenekleri muhafaza etmek, bunları gelecek kuşaklara devretmek, yaşlılarda değerli anılar uyandırmak, gençlere ise ülke kültürünün tarihine ilişkin bilgi vermektir. Amatör sanatçılar boş zamanlarının önemli bir bölümünü toplumsal çalışmalara ayırıyor. Separeva banya’daki ‘Prosveten lıç 1905’ okumayurduna bağlı ‘Germaneya’ kadın folklor grubundan iki şarkıcı amatör sanatla ilgili duygularını paylaştı.
Özgün folklor örnekleri sunan ‘Germaneya’ topluluğu yöneticisi Stoyka Kostova halk şarkısının büyüleyici etkisine maruz kalmaya devam ediyor. Bir bayan soydaşlarının Separeva banya’ya adanmış besteleri topluluğun repertuarında yer alıyor.
„Nevena Geleva adlı bu bayan iki şarkı besteledi. Tsvetanka Terzieva ile ben geçen yaz bunları öğrendikten sonra Kiten’deki ‘Avro Folk’ yarışmasında sunduk ve birinci ödülü kazandık. ‘Germaneya’ folklor topluluğu 2005’te kuruldu ama ben daha öğrenciyken halk şarkıları söylüyordum. Büyük teneffüste okul avlusuna çıktığımızı, hora halk oyununa tutunarak şarkı söylediğimizi hatırlıyorum. Provalarımıza büyük zevkle geliyor, şarkıları canı gönülden söylüyoruz.’ ‘
‘Germaneya’ folklor topluluğunun okumayurdunda kendi klübü var. „Pandemi yüzünden şimdi toplanmıyoruz ancak herkes evinde şarkı söylüyor, açık hava festivallerinin zamanını bekliyoruz’ diyor Stoyka. Neredeyse bütün ulusal folklor festivallerinde layık görüldükleri ödül ve diplomalardan gururla bahsediyor.
„Otantik halk şarkılarını çok beğenirim. Bir zamanların yaşamının tasviri, iki sesli söyleyiş tarzından her halde. Stoyka teyzeyle diğer duetlerimiz de var. Şarkı söylerken sanki bambaşka bir insan oluyorum.’
‘Germaneya’ folklor topluluğundan kadınlar okumayurdunun düzenlediği yerel töre ve geleneklerin, kutlamaların yeniden canlandırılmasına, bölgede ve ülke genelinde yapılan festival ve konserlere katılıyorlar. Bunu da büyük bir özveri, fedakarlık ve samimiyetle yapıyorlar. Sahneye çıkınca ise yüzlerinin ifadesi tamamen değişiyor.
Çeviri: Neli Dimitrova
Fotoğraflar: özel arşiv
Sofya'ya yakın Pernik kasabasında Bulgaristan’ın en renkli, en gürültülü, en kalabalık festivale ev sahipliği yapıyor. “Surva” adı taşıyan bu eski gelenekte bellerinde çanlarla, yüzlerinde maskelerle, birbirinden farklı ürkütücü kostümlerle giyimli..
Her yılın başında Pirin bölgesinin Razlog kasabasında ve çevre köylerinde Babinden için yoğun hazırlıklar başlar. Bu halk bayramı, gelinlerin doğumuna yardımcı olan ebelere ve kadınlara adanmıştır. 21 Ocak'ta kutlanan bu gün, Razlog'da en çok saygı..
İsviçreli etnolog ve müzik yapımcısı Marcal Cellier (1925-2013) bundan 10 yıl önce aramızdan ayrıldı. Cellier ülkede ve ülke dışında Bulgar müzik kültüründe derin izler bıraktı. Marcal Cellier ve eşi Chatrin hayatının büyük bölümünü..