Online ticaretin konforu ve kıskaçları

Photo: arşiv

15 Mart Dünya Tüketici Hakları Günü olarak kutlaıyor. Birleşmiş Milletler Genel Kurulunda 1985 yılında alınan bir kararla Tüketici Hakları Evrensel Beyannamesinin ilân edildiği gün olan 15 Mart tarihi, Uluslararası tüketici örgütleri tarafından Dünya Tüketici Hakları Günü olarak kabul edilmiştir.

Bulgaristan’da 1991 yılından beri tüketicileri korumadan bahsedilir oldu. Bu 30 yıl içinde Bulgaristan vatandaşları tüketim ve alış veriş alışkanlıklarını değiştirdi. Bu yıl 15 Mart Tüketici haklarını Koruma Günü küresel pandemi ortamında geçiyor. Bu yıl günün teması plastik atıklar ve plastik atıkların yol açtığı kirlilikler mücadele bağlamında gerçekleşiyor.

“Aktif Tüketiciler” Birliği Yürütme Müdürü Bogomil Nikolov: "İnternet ticareti birçok risk teşkil ediyor. Tüketiciler alışık olmadıkları bir ortamdan bu pandemi döneminde sanal alışverişe yöneldi:

"Bu uygulamalar özellikler salgın korkusundan dolayı yoğunlaştı. Binlerce reklam ve ürün reklamına şahitlik ettik, yalan bilgi ve salgın karşıtı güya yararlı olan ilaçlar ve tedaviler gündeme geldi. Son olarak koronavirüsü tedavi eden bir hipnoz ürünü sanal ortamda satışa sunuldu. İnternet ticareti ve online alışverişi yeni keşfeden tüketiciler riskleri değerlendirememe tehlikesiyle karşı karşıya. Genelde AB dışından ülkelerden küçük satış ilanları sanal ortamda yaygınlaştı. Satıcı bilgisi, iletişim ve adres bulunmayan Bulgar alış veriş siteleri de görmek mümkün.

Bir tüketici herhangi bir şey almadan satıcının kim olduğunu kontrol etmelidir. Tüketicinin en temel ve güçlü hakkı, ürünü geri çevirme hakkıdır, fakat eğer satıcı irtibat bilgilerini gizlediyse bu haktan yararlanmak neredeyse imkansız oluyor. Bogomil Nikolov

Tüketiciyi koruma anlamında atılan yeni bir adım ise dijital içeriğe yönelik yeni yasanın kabul edilmesi oldu. Tüketici olarak artık ürünlerin satıldığı online platformun yazılım programı hakkında da itiraz ve şikayet sunabiliriz. Bogomil Nikolov şu an en büyük problemin turizm şirketlerinin aldığı ve gerçekleşemeyen turistik tur ve paket paralarının tüketicilere nasıl iade edileceği sorusudur.

"Bu soru bir yıldan beri askıda duruyor. İnsanlardan bazıları kupon alsa da, bir kısmı onları kullanmadı. Bu sorun sadece erteleniyor ve paralarını alamayan kişliler bu yaz artık daha fazla isyan etmeye başlayacak. Bu soruna nasıl çözüm bulunur bilemiyorum. Tur operatörlerin verilerine göre, gerçekleşmeyen turistik paketlerden müşterilere 150 milyon leva geri iade edilmeli. Bu parayı bekleyen müşteriler var. Yasanın uygulama süresi bu yıl Mayıs ortasında başlıyor.

Tüketicileri Koruma Komisyonu Başkanı Dimitar Margaritov da 15 Mart- Tüketicileri Koruma Günü dolayısıyla açıklamada bulundu ve son yılın bazı eğilimlerini aktardı.

Koronavirüs pandemisinin başlangıcından bir yıl geçti. Bulgaristan’da tüketiciler bu yeni sınamalara alıştı mı ve tüketici hakları konusunda bilgi sahibi oldu mu?

“Bu sorunun cevabı bence “evet”. Tüketiciler haklarını iyi biliyor. Son yıllarda haksızlığa uğrayan ve ihlal yada şüpheye kurban düşen tüketiciler , haklarının çiğnendiğini düşünen insanlar artık daha fazla tepki göstererek, gerekli mercilere şikayet edebiliyor. Online ticarete karşı artan ilgi o kadar yoğunlaştı ki, bazı usulsuzlukler ve suistimal eden satıcılar ve hilekâr ticareti de beraberinde getirdi. Tüketicilerin beklenmedik bazı dolandırıcılık veya yanıltıcı satış bilgilerine maruz kalma riski yükseldi.

Pandemi ilan edildiği bir yıldan beri tüketici ihbarları ve şikayetleri çoğaldı mı?

"Net şikayet sayısında artış yok. Onlar yıllık 20 000 ihbar ve şikayet olarak kayda geçti. 2019’a kıyasla çok hafif bir artış var. Ancak pandemi aylarında tüketimin daraldığı göz önüne alınırsa, gerçek bazda şikayet ve ihbarlarda artış olduğunu düşünüyorum. Tüketiciler her hangi bir ihmalkarlık veya kendilerine karşı haksızlık gördükleri durumlarda onlar gelip, bizi haberdar ediyor ve haklarını komisyon bazında arıyor”.

Çeviri: Sevda Dükkanci

Fotoğraflar: arşiv ve BGNES

Последвайте ни и в Google News Showcase, за да научите най-важното от деня!