Bela Rada köyü, Kula-Zayçar Sırbistan yolu üzerinde Vidin şehrine 10 km mesafede bulunuyor. İlginç olanı da, köyün girişinde Byala Rada, çıkışında ise Bela Rada tabelasının yer alması. Hangisinin doğru olup olmadığı da bilinmiyor. Köyde yaklaşık 500 ev, sağlık ocağı ve muhtarlık binası var.

Vidin Radyosundan Katya Borisova’nın programına konuk olan Bela Rada köyü muhtarı Krasimira Stefanova şunları anlattı:

“Köydeki hayatımız çok sakin. Bizler köyde hepiniz aramızda akrabayız, birbirimize yakınız ve köydeşlerimizden birisi zora düştüğü zaman yardımına koşacak kimse var. Çünkü hepimiz burada doğduk, beraber büyüdük ve yıllardır biribirimizi tanıyoruz. Köyümüzde yaklaşık 400 kişi yaşıyor.

Bela Rada, Vidin şehrinden 10 km’lik mesafede bulunduğundan dolayı, bu durum bize bazı öncelikler sağlıyor. İşin kötü tarafı, Vidin bölgesinin tüm köylerinde olduğu gibi, bizim köyde de nüfusun yaşlanması. Gençlerin büyük bir bölümü Vidin şehrinde çalışırken 10 genç çiftçimiz, yaklaşık 1000 dka arazi çalışarak geçimini tarım ile sağlıyor ve hasat zamanında yerlileri geçici olarak işe alıyorlar. Tek sözle, kim isterse, geçimini sağlamanın bir yolunu bulur. Köyümüzde sosyal yardımları beklemeyip yoksulluk içinde  yaşamayı ve bu durumu değiştirmek için herangi bir çabada bulunmayan köydeşlerimiz de var. Her yerde olduğu gibi Bela Rada’da da hayatta kalma mücadelesi veriyoruz.”

Pandemi dönemindeki zorluklara değinen Bela Rada muhtarı “Hele hele pandemi döneminde durum daha da zor” dedi ve  şunları ekledi:

“Emeklilerle birlikte yaşayan gençler için durumu biraz daha iyi. Örneğin bir evde 2 emekli varsa, en azından faturlar ödenebiliniyor. Bizim köyde insanlar bağ bahçe yetiştiriyor, damında hayvanına bakıyor, toprağı olup icarla, yani kiralık toprağını işlemeye verenler ya tahıl alıyor, ya da kirasını. Bu da bir şekilde bir gelir sayılır ve aile bütçesine katkıda bulunuyor. Yaşlı köydeşlerimiz sözüm ona “ısınma parası” yardımına başvuruyor. Köyün büyük bir bölümü de, ya elektrik, ya da odun parası yardımdan yararlanıyor. Köyümüzde yalnız yaşayan birkaç yaşlımız var ve birşeye ihtiyaçları olduğu zaman muhtarlığı telefonla arayıp yardım istiyorlar. Bizler onların alış-verişini yapıyor ve evlerine teslim ediyoruz.

Ben sık sık ilaçlarını satın alıp getiriyorum, çünkü doktor köyümüze haftada iki kez geliyor ve hastaların reçetelerini yazıyor. Bir  sözle, onları yalnız bırtakmıyoruz. İhtiyacı olup da muhtarlığı arayıp ve bizim yardım etmediğimiz bir kişi yoktur. Ben muhtar olarak, sekreterimiz ve kütüphaneci olmak üzere, 3 kişilik bir ekibiz. Ne de olsa hem kadın, hem de birer anneyiz. Yardım eli uzatmamız gerekiyor.

Telefonlarımız hiç susmuyor. Biri bizden akıl danışır, diğeri ekmek satın almamızı söyler, üçüncüsü ilaçının satın alınıp almadığını öğrenmek ister, başka birisi Vidin’deki doktordan muahayene kağıdı ister, başka biri emekli maaşının alınmasını ister.

Artan vakalar ve aşılama kampanyası gibi gündemimizi meşgul eden konuyla ilgili de konuşan Bela Rada köyü muhtarı Krasimira Stefanova, şöyle dedi:

“Köyümüzde ne yazık ki, hastalanan oldu ve maalesef birkaç yakınımızı kaybettik. Onlar zamanında doktora gitmedi, tıbii yardıma başvurmadı veya bu tehlikeyi hafife aldı. Ben şahsen, çevremdekiler bu hastalığı atlattık. Koronavivirüs ile ilgili durum korkutucu. Köydeşlerimizin hepsi televizyon seyrediyor ve doğal olarak endişeleniyor. Emekli maaşlırını almaya geldiklerinde, bakıyorum, aralarında mesafeyi koruyorlar, maskelerini taşıyorlar. Yani korkuyorlar. Kesinlikle daha yaşlılar daha fazla korkuyor ve endişeleniyor.

Hatta bana göre, yaşlılar salgın önlemlere daha sıkı bir şekilde uyuyor, oysa gençler bu durumu daha hafife alırlen “bu hastalık beni yakalamaz” düşüncesiyle hareket ediyor ve salgın önlemlerinin gereksiz olduğunu düşünüyor. Fakat sadece bu hastalığa yakalanmayan bilmez kapıda bekleyen tehlikeyi!

Aşılara gelince, yine daha yaşlılar daha olumlu yaklaşıyor aşılama konusuna. Onlar hastalığa karşı daha savunmasız oldukları için haklı olarak endişeleniyor”

Vidin Radyosundan Katya Borisova, Vidin’in Bela Rada köyü “Probuda 1928” Halk Kültürevi sekreteri Tsvetelina İvanova ile de görüştü:

“Halk kültürevi 1928 yılın önce özel bir evde kuruldu. Köyün önde gelenleri biraraya gelerek 200 çilt kitap topladı ve kütüphanenin temellerini attı. Bu durum 1956 yılına kadar böyle devam etti. Bu tarihten sonra halk kültürevi, okulun hemen yanıbaşnda inşa edilen küçük bir binaya taşındı. Ayrıca halk kültürevinde bir kütüphane de köydeki halkın ihtiyaçlarını karşılamak için  yaratıldı. Kültürevi, 1990’lı yıllarda okulun kapanmasıyla birlikte kütüphaneyle birlikte muhtarlık binasına taşındı. Bugün 10 500’den fazla cilt var. Maalesef bugün kitap almaya gelen çok az insan var. Daha fazla öğrenciler kapımızı açıyor. Fakat yaşlılar hala kitap okumayı seviyor”

Kaynak: BNR Vidin Radyosu, Katya Borisova

Çeviri: Şevkiye Çakır​

Fotoğraflar: Vidin Radyosu