Bulgaristan’ın da yer aldığı AB’nin “Yeşil Anlaşması”na göre, 2030 yılına kadar enerjide kömür kullanımının kaldırılması öngörülmekte. Hedef, atmosferdeki net karbon emisyonlarının % 55 oranında azaltılması.

Ülkemizdeki siyasetçiler uzun zamandır Bulgaristan’ın ulusal güvenliğiyle de ilgili olan, bu önemli konudan kaçınıyorlar, ancak geçtiğimiz günlerde AB komiseri Mariya Gabriel, Avrupa Komisyonu’nun termik santrallerin kapatılması konusunda müzakerelerin nihai olarak sonuçlandırılmasını beklediğini hatırlattı. Bunun Toparlanma ve Sürdürülebilirlik Planı ile gerçekleşmesi tercih ediliyor, hatta Plan kapsamındaki mali yardıma ek olarak Bulgaristan’ın Yeşil Ekonomiye Adil Geçiş Fonu’ndan da 2,02 milyar avro alması bekleniyor.

Enerji Bakanı tarafından yayınlanan emirnameye göre, 240 km2 alana yayılan, kömür madeni üzerinde bulunan 2 nolu termik santral, ilkbahardan itibaren çalışmaya devam edecek, ancak kapasitesi ciddi olarak azaltılacak.

“Podkrepa” sendikası konfederasyon sekreteri Aleksandır Zagorov “Enerji uzmanlarının görüşüne göre, bu emirnameye göre, tesisin çalışma kapasitesinin, anormal derecede küçük bir oranla % 1’in altında kapasite ile çalışması anlamına geliyor” dedi ve devamında:

"Son derece düşük elektrik üretimi hem ekonomiyi, hem de termik santrallerinin teknolojisini tehdit edecek ve son derece ağır bir mali darbeye yol açacak” yorumunda bulundu.

Kabinenin feshedilmesinden günler önce (13 Eylül), Ekonomi Bakanı Kiril Petkov ve Maliye Bakanı Asen Vasilev, yaklaşık olarak 20 000 kişiyi istihdam eden Marişki havzasını (Stara Zagora) ziyaret ederek, madenciler ve enerji mühendisleri ile bir araya geldiler. Bakanlar, Bulgaristan Bağımsız Sendikalar Konfederasyonu KNSB ve "Podkrepa" Emeklilik Konfederasyonu tarafından başlatılan, maden ve kömür santrallerini koruma kampanyasında, imzaları ile yer aldılar. Bakan Asen Vasilev, geçici hükümet tarafından Ulusal Toparlanma ve Sürdürülebilirlik Planı’na dahil edilen “Maritsa İztok 2” termik santralinde buhar ve gaz santrali yapımına karşı çıktı. Bakanın sözlerine göre, orada çalışanlarla görüşmeler yapılmadan ve geri bildirimler alınmadan hiçbir plan yapılamaz.

Bulgaristan Bağımsız Sendikalar Konfederasyonu KNSB Başkanı Plamen Dimitrov Bulgaristan Radyosuna verdiği röportajda “Bu birçok boyutu olan, son derece karmaşık bir konu. Ulusal güvenliği etkileyen temel sorun, ülkedeki enerji sistemi ile ödemek zorunda kaldığımız elektrik fiyatıyla ne yapacağız” dedi ve devamında şunları söyledi:

"2 yılı aşkın süredir sendikalar, Bulgaristan’daki kömür madenciliğinin geleceğinin hükümet tarafından, kim olduklarına bakılmaksızın, açıkça tanımlanmasını istiyorlar. Aynı zamanda birçok farklı seçenekler de var ve biz bu büyük kaynakların kullanılmasında ısrarcıyız. Bulgaristan, Toparlanma ve Sürdürülebilirlik Planı ve Adil Geçiş Fonu araçlarının yanı sıra, yeni programlama döneminden itibaren Operasyonel Programlar kapsamındaki kaynakları da kullanabilir. Yedek güç bulunana kadar, kömür madenciliği ve termik santralleri şirketlerimizin çalışma kapasitelerini en üst düzeye çıkarmak için on milyarlarca dolar yönlendirilebilir. Bu son derece önemli bir konudur.

Gazdan bahsedecek olursak, fiyatının yıllık bazda % 200 oranında arttığını söylemeliyiz. Kömürün yerini gazın alacağını varsayarsak, elektriğin fiyatı ne olacak? Şu anda protesto eden sanayi alanları, enerjinin yeni fiyatlarına dayanabilecekler mi? Tüm ekonominin nasıl bir rekabet gücü olacak? İşte bunlar şu ana kadar cevap bulamayan en önemli sorulardır.”: 

Çeviri: Bedriye Haliz