Piyasa Ekonomisi Enstitüsü’nün illerin ekonomik, sosyal ve demografik gelişimini inceleyen “Bölgesel Profiller: Kalkınma Göstergeleri” adlı yıllık çalışmasında ortaya çıkan sonuca göre, Covid salgınının yol açtığı kriz, başkent ile diğer bölgeler arasındaki ekonomik eşitsizlikleri derinleştirdi. Avrupa’nın en yoksulları arasında yer alan ve krizden en çok etkilenen yerlerden biri Kuzeybatı bölgesi oldu.

Araştırma sonuçlarına göre Tuna Nehri boyunda bulunan Vidin şehrinin, gelir ve yaşam standartları açısından, en zayıf göstergelere sahip olduğu anlaşıldı.

Vidin Radyosu dinleyicilerinden biri şunları söyledi: “İki nedeni var. Devlet bölgeye yeterince yatırımda bulunmuyor. Yerli yönetim ise ne şehrin altyapısı, nede genel kalkınması yönünde yeterince proje geliştirmiyor” dedi.

Kötü ekonomik göstergeler, demografik sorun dahil olmak üzere birçok soruna yol açmaktadır. Yüksek ölüm oranı ve şehri terk etmeyi seçen çok sayıdaki sakin nedeni ile Vidin erimeye devam ediyor. Böylece sadece 10 yılda şehrin nüfusu % 18 oranında azaldı. Yani insanların beşte birinin artık burada yaşamadığı anlaşıldı. 

Ekonomi uzmanı Zornitsa Slavova konu hakkında şunları belirtti: “Vidin krizden en çok etkilenen nüfusa sahip illerden biri oldu. Sağlık sistemi kötü durumda ve bu, Covid-19 nedeni ile en yüksek ölüm oranına sahip, baskın gelen yaşlı nüfusla açıklanabilir. 2020 yılı sonu göstergelerine göre Bulgaristan vatandaşlarının yaşam süresi ortalama üç ay ile azalırken, Vidin’de yaşayanlar için bu gösterge bir yıl iki ay oldu. Eğitimdeki sonuçlar da hiç iç açıcı değil. Uzun süre uzaktan eğitimin ardından yapılan, Bulgarca dili ve Matematik derslerinden dış değerlendirme sınavı puan sonuçları düşük çıktı” dedi. 

Kuzeybatıdaki diğer iki şehir, Montana ve Vratsa en yoksul bölgeler arasında kalmaya devam ediyor ve aynı zamanda kendi özelliklerine de sahipler. Ülkedeki en yüksek ekonomik faaliyet Montana’da kaydedilirken, böylece istihdamda en önemli artış ve işsizlikte düşüş yaşandı. Vratsa’ya gelince – kişi başına düşen GSYH 2019’da küçüldü – ancak gelirler artmaya devam etti ve yükseliş ortalamanın üzerinde oldu.

Avrupa Parlamentosu milletvekili Radan Kınev’e göre, Kuzeybatı Bulgaristan’ın sorunlarının ihmal edilmesi, bölgeye yatırım yapmayı imkansız hale getirdi ve devamında şunları söyledi:

“AB finansmanının anlamı, yaşam standardı ve farklı bölgelerde yaşayan gençlere eşit şans sağlanmasıdır. Ancak Bulgaristan’da bunun tam tersini görüyoruz – en yoksul ve geride olanlar en az alıyor ve aradaki fark sürekli artıyor. Bugünkü kritik duruma neden olan, bir taraftan eğitim sorunları, diğer yandan demografik tablo ve sağlık hizmetlerine erişimin olmaması tüm Kuzeybatı’ya yatırım yapma sürecini son derece zorlaştırmaktadır. Yatırımcıları çekmek kolay, ancak orada insan potansiyeli tükenmeye başladı” dedi.

Avrupa Parlamentosu milletvekiline göre Toparlanma ve Sürdürülebilirlik Planı’nda ve ulusal bütçede Sofya-Vratsa-Montana-Vidin demiryolunun inşaatının bulunmamasını “skandal” olarak nitelendirdi. Kınev’e göre daha da önemlisi, sonuç alınabilmesi için eğitime uzun vadeli yatırım yapılması gerekiyor.

Bölgesel Kalkınma Ajansı'nın Vidin İş Merkezi Başkanı Kameliya Lozanova’ya göre, yerel düzeyde daha fazla kaynak yönlendirmek için ademi merkeziyetçilik sağlanana kadar belediyelerin güçsüz olacak. Lozanova devamında şunları belirtti:

“Bir bölgenin toparlanması için bir politika başlatmak için asla geç değildir. Faydalı hamlelerden biri bölünmüş yol inşaatı ve şu an kadar neden bir otoyolu haketmediğimizi anlamak mümkün değil. Bu bölünmüş yol taze bir nefes getirecek, çünkü yol olan yerde iş ve ekonomi de vardır. Bu küçük bir adım olabilir, ancak iş dünyasına kesinlikle yeni bir soluk getirecek. Aynı zamanda küçük yenilikçi işletmeler yaratmak için adımlar atılırsa, bu, bazı gençleri geri dönmeye, diğerlerini ise şehirde kalmaya teşvik edecek” dedi. 

Hazırlayan: Diana Tsankova, BNR Vidin Radyosu röportajından uyarlama

Çeviri: Bedriye Haliz