11 ve 12 Şubat günlerinde balerin Maşa İlieva Sofya Operası’nda sahneye koyduğu Çaykovski’nin ‘Uyuyan Güzel’ temsiliyle 40’ıncı yaratıcılık yılını kutluyor.  

Bale sanatseverleri için Maşa İlieva Çaykovski’nin ‘Kuğu Gölü’ balesinde Odeta/Odilia rolünde, Adolf Adam’ın ‘Jizel’ eserinde aynı isimli kahramanın rolünde alkışladıkları ‘prima ballerina’ olarak öne çıkıyor. Ayrıca Sofya opera ve bale evinin afişinden birçoktemsilin koreografı olarak da biliniyor. Son yıllarda Maşa İlieva Ulusal Müzik Akademisinde ders veriyor, son 25 yılda ise öncelikle amatörlere dönük eğitim veren ‘Maşa İlieva’ bale okulunun yöneticisidir. Başkentin ‘Sredets’ kültür evinde açılan bu okuldaki çalışmalardan bazıları bugüne dek sürüyor.  

Maşa şunları anımsıyor:„Bu gerçekten büyük bir sınamaydı. Bale okuluna katılmak üzere çocuk ve öğrencilerden başka 18 yaşını tamamlamış üniversiteli, doktor, avukatlar da katılıyordu bu grubuma. Onlar bale hakkında her şeyi bilmek istiyordu.“

Maşa İlieva’nın kendisi küçük yaşta disiplinli olmayı, sanata karşı profesyonel tutum göstermeyi öğrendi. Leningrad’da dünyaya gelen Rus annesi çocukluğundan beri Mariinski Tiyatrosu’nun temsilerinde hazır bulunuuyordu. İlk önce Maşa’yı ritmik jimnastik antrenmalarına, daha sonraları piyano ve bale derslerine yazdırdı. 10 yaşında Ulusal dans sanatı okuluna kabul edilen Maşa 11 yaşındayken‘’Vaganova’ bale akademisine gönderildi. 18 yaşını tamamlamadan önce Sofya Opera’sının bale grubuna katıldı, 1990 yılından itibaren ‘prima ballerina’ oldu. Maşa İlieva belirli bir zaman Dans Sanatı Ulusal Okulu’nda bir sınıf yönetti. Şimdi Sofya Müzik Akademisi’nde öğrenim görenlere ders veriyor. 

„Geleceğin bale öğretmenlerinin öğrenim gördüğü ‘Bale pedagojisi’ bölümünde ders veriyorum. Diğer çalışmalarım opera sanatı, şan eğitimi görenlere yönelik. Onlar, sahnedeki temsillerine gerekli dansları öğreniyorlar. ‘Tarih Boyunca Dans Sanatı’ başlıklı kitabım böylece doğdu. Öğrencilerle çalışmalarım çok ilginç geçer. Akademiyi bitirdiklerinde bile benimle irtibat kuruyor,ben de gerektiğinde onlara yardımcı oluyorum. Bu şekilde can sıkıntısı için zamanım kalmıyor’ diyor Maşa.

‘Bale ustası’ teriminin bir yandan dansçılarla temsil hazırlanışı sırasında çalışan pedagog, öte yandan ilgili eserin sahneye konulması sırasında koreografiyi yapan kişidir. Maşa İlieva’nın Sofya Operas’ındaki çalışmaları her iki yöndedir.

„Ben çoğu hallerde çocuk temsilleri hazırlıyorum. Örneğin, 100’den fazla dansçının katılımıyla gerçekleşen Çaykovski’nin ‘Uyuyan Güzel’ balesi. Ulusal baleden dansçılarla her gün çalışıyorum. ‘Repetitör’ adıyla bilinen kişinin emeğinden çok seyrek bahsediliyor. Bir temsilin bir bütün olarak hazırlanışının ne kadar zor geçtiğinden de söz edilmiyor. Bale ustasının görevi dansçılardan her birisi ile koreografiyi yapmasıdır.“

‘Bale uğraşının güzel yürüyüş ve vücuttan ziyade çok daha derin bir anlamı var’ diyen Maşa İlieva, sözlerini şöyle sürdürüyor: 

„Aristokratların çocuklarını piyano ve erken yaştan itibaren dans derslerine yazdırmaları bir rastlantı değildir. Müzik insan ruhuna dokunur, dans ise vücut ile ruh arasında tam uyum sağlar. Erken yaşında karşılaştığın sanat yaşamının daima ayrılmaz bir parçası olacaktır.’ 

Çeviri: Neli Dimitrova