Bu yıl doğa kolza, akasya ve ıhlamur ağaçlarının çiçek açmasına iyi koşullar yarattı ve iklim arıcıların iyi ürün almasına elverişli oldu. Bal arılarının tercih ettikleri bu çiçeklerin açmasıyla, bereket de bol oldu.  

Arıcılar bu yıl rekor miktarda bal üretmeyi beklemeseler de, bal hasadının daha yüksek olması, kovanlarının donatılıp beslenmesi için gerekli daha fazla masrafları karşılamalarını sağlayacak.  Bal fiyatı kuşkusuz yıl sonuna kadar durmadan yükselecek. 

Arıcılık iklim koşullarına ve tarlaların suni gübre ve tarım kimyasalları kullanılarak işlenmesinin olumsuz sonuçlarını üzerinde en çok hisseden sektörlerden biridir.  Nitekim, devlet arıcılık sektörüne sembolik denebilecek destekeler sağlıyor.  

Bu durumda arıcılar ürünlerine piyasa bulmak için sadece iç pazara bel bağlayabiliyor. Covid salgını sırasında arıcıların bal ürünlerine artan talep arttı, iç piyasada belli bir toparlanma yaşandı. Tabii, bu Bulgaristan bal üreticilerini yurt dışında da piyasa aramaktan caydıracak, sabit gelirlerini garantileyecek bir durum değildi.

 “Lipa” – “Ihlamur” Arıcılar Derneği Başkanı Rostislav Raşev BNR Stara Zagora’ya konuşurken şöyle dedi: 

„Bal fiyatı bir kavanoz başına 1.00 – 1,50 leva zamlanacak. Şu an polifloralı (çok çiçekli) bal en yaygındır ve fiyatı kilo başına 10 levadan (5 avro) satılıyor. Stara Zagora bölgesinde üretilip satılan orman balının fiyatı biraz daha yüksek, akasya balının fiyatı ise en yüksek olup 13.00- 14.00 leva (6,50 – 7.00 avro) arasında değişiyor. Ülkemizde buna mükemmel koşular mevcut olduğu için organik arıcılığı geliştirmeye devam ediyoruz.

Ürettiğimiz bal çeşitleri dış piyasada iyi rağbet bulurken Bulgaristan’daki tüketimi sınırlı kalıyor. 

Dış pazarlarda gerçek bir rekabet ortamında bulunuyoruz. Arjantin’li bal ürünleri ve diğer ülkelerin daha düşük fiyatlı ballarıyla boy ölçüşemeyiz. Bu bağlamda, bal kalitesinin artırılması, balın monoflorik (tek çiçekli) olması gibi etkenlere önem vermeliyiz.  Şimdilik toptan bal fiyatları yok, hep beklemedeyiz ve bu durum bize sıkıntı veriyor.  

Ukrayna, Avrupa’nın en büyük bal üreticisi olduğundan, ülke topraklarında yürütülen savaş bütün Avrupa piyasasını olumsuz etkiliyor.Ne mutlu bize, bal bozulmayan bir üründür ve süre bekletilebilir”. 

Başkentin büyük tüketim piyasasına bağlı olarak Sofya ilinde arı ürünlerine talep yüksek ve satışta problem yok.  

Ancak, kovan malzemelerinin fiyatlarında görülen ani, spekülatif zamlar her zaman problem yaratıyor. Balın Bulgar mevzuatında hayvansal bir ürün olarak tanımlanması arıcılar için önemli bir problemdir ve beraberinde birçok sorunu da getiriyor. 

Sofya’ya bağlı Lozen köyünden genç arıcı Yavor Kirilov şöyle konuştu: „Bulgaristan ticaret ağında bal satılması için, belirli bir lobinin çıkarlarına hizmet eden şartlar mevcut. Hayvansal menşei olarak kabul edilen bal, marketlerde satılmadan önce termik olarak işlenmelidir.  

Bu akıl almaz bir istemdir, çünkü daha yüksek sıcaklık derecesi ortamında bal faydalı niteliklerinden mahrum kalır. Bu, 7-8 işlemenin hiç denebilecek düşük bir fiyatla balı satın alması ve büyük kazançlar elde etmesi için yapılmıştır. Halen ben Sofya’da balı 12- 20 leva (6-10 euro) arasında değişen bir fiyatla satarken, aracılar arıcılardan kilosunu 5 levaya (2.50 euro), hatta daha düşük fiyatla alıyorlar.  

Eninde sonunda bu bal tüketiciye katkı maddeleriyle ya da termik işlenmesi sonucu aslı zedelenmiş bir biçimde ulaşıyor, fiyatı ise 12 ila 15 leva arasında seyrediyor.  

Organik bal üretmek için arıcılar çok emek ve çaba sarf eder, bal arılarının sağlığı için ellerinden gelen her şeyi yapar. Ne yazık ki, sonunda kazançları aracıların elinde kalır.’ 

Sıralanan bütün bu sebeplerden dolayı arıcılar mevzuattaki kısıtlamaların ortadan kaldırılarak, piyasada gerçek bal üreticilerinin ürünlerine erişim sağlanması için zamanın geldiği ortada.

Sektöre göre, arıcıların ödemek zorunda kaldıkları ücret ve kayıt parası ne kadar düşük olursa, Bulgaristan’daki arıcılık bu kadar daha iyi gelişecek, tüketici ise kaliteli bal yiyecek!

BNR Stara Zagora’dan Rositsa Semercieva’nın söyleşisi

Çeviri: Neli Dimitrova