‘Bir iş alanında çok başarılı olduğun anda bunun karşılığı da gelecek. Dünyanın çok farklı işler gören insanlara ihtiyacı var.’

Bu, ülkemizdeki kariyer gelişimi uzmanlarından birinin tavsiyesidir. Ama şu an iş piyasasının bize önerdiklerinin de önemi var. İstihdam Ajansı’nın 2022’nin sonundan verilerine göre, son zamanlarda IT uzmanları talebi azalmaya başlıyor. Bu verilerden anlaşıldığı üzere, boş işyerlerinin büyük bölümü endüstride ve özellikle işleme sanayiindedir. Aslında bütün sanayi sektörlerinde kadro yetersizliği mevcuttur. Makine operatörleri, orta ve yüksek vasıflı teknik işgücüne talep en büyüktür. Tıp uzmanları, hekim ve hemşire açığı, eğitim sisteminde ise öğretmen yetersizliği yaşanıyor. Kara, deniz ve hava ulaşımı gerçekleştiren şirketler da keskin bir işgücü açığı ile karşı karşıya. İktisadi uzmanları, muhasebeci, maliyeci ve sair işgücüne de büyük ihtiyaç var.

„Yapılan araştırma, 2023 yılında Bulgar iş piyasasının, farklı iş alanlarında bilgili ve vasıflı 200 binden fazla işçi ve uzmana muhtaç olacağını gösteriyor’ diyor Bulgaristan’da sanayi sermayesi derneği yürütme müdürü Dobrin İvanov ve şöyle devam ediyor:

„Вulgaristan’da işsizlik şu an dibe vurmuş durumda, şimdiye kadar hiçbir zaman bizdeki işsiz sayısı bu kadar az olmadı. Sayıları 150 binin altındadır. Bu gerçek işsizlik sayılmaz çünkü onların büyük bir kısmı iş aramıyor, yani ekonomik bakımdan aktif değil. İstihdam rekor seviyeye ulaştı, iş piyasası yıllardır işgücü açığı ile yüzyüzedir. Boş işyerlerinin sayısı büyük iken vasıflı ve vasıfsız personel yetersizliği ortadadır. 

Ücret artışına yansıyan bu etkenler  son yılda bu artışın rekor seviyeye ulaşmasını sağladı. Derneğimizin 864 küçük, orta ve büyük işletmede gerçekleştirdiği araştırmadan işverenlerin yüzde 30’unun yeni işgücü kiralamayı planladığı anlaşılıyor. Nitekim, iş piyasasının böylesi bir istihdamın temini için olanak verip vermeyeceği önemlidir.

Şimdi işgücü talebi arzına göre daha büyüktür ve bu durum bütün 2023 yılında mevcut olacak.”

Ulusal İstatistik Enstitüsü verilerine göre, Bulgaristan 2022’de AB’de ortalama iş ücretinin artışı bakımından birinci sıradadır.  Bu artış, maaşların çok daha yavaş yükseldiği Batı Avrupa ülkelerine göre 3 defa büyüktür. „Bu da rekabet gücü yüksek olan iş piyasamızda açılan yeni istihdam olanaklarına ve bunlara gerekli insanların sağlanmasında yaşanan güçüklere bağlıdır” – diyor Dobrin İvanov ve şunları ekliyor:

„Asgari ücretin 1 Ocak itibariyle neredeyse yüzde 10 oranında artırılması az değil. Sendikalarla Meclis’te temsil edilen bazı partilerin talepleri daha büyük artış yönündeydi. Ancak bu 780 levaya ilgili hizmet süresine dair hesaplanan para eklendiğinde ücret neredeyse 900 levaya ulaşıyor, buysa ortalama ücretin neredeyse yüzde 50’sinden fazladır. Çalışanlara çağrımız, daha büyük iş verimliliği sağlamak, daha etkin ve kaliteli çalışmak için kalifiyelerini artırmalarıdır. Ücretleri artırma eğiliminin hızla devam etmesini anket sonuçlarımız da gösterdi. 2023’teki iktisadi büyüme konusunda karamsar olmalarına rağmen, işverenlerin büyük bir bölümü ücretlerin yılda yüzde 10’luk bir hızla artmaya devam edeceği görüşündedir.”

İşverenler rahat ve öngörülebilir bir ortamda çalışmayı yeğliyorlar, ne ki, bunun yakın zamanda sağlanması beklenmiyor. Ülkemizdeki istikrarsız siyasi durum işverenler arasında kuşkucu eğilimler yaratıyor. Dobrin İvanov, gözlemlenen bu olumsuz eğilimlere şunları ekledi:

„Çalışan maaşlarının artırılması işletmeleri yatırım kaynaklarından yoksun bıraktığı için bu Bulgar işletmelerini yıpratıyor. İstatistik dairesinin işletmelerin uzun vadeli aktiflerine dair verileri de bunu kanıtlıyor. Ücret artışlarından dolayı bunlar her yıl azalıyor. 2022’de elektrik fiyatına gelen zam ve yaşanan enerji krizi, devletin iş sektörüne tazminat ödemelerini geciktirmesi diğer negatif etkenlerden bazılarıdır. Bakanlar Kurulu ve Halk Meclisi’nin bütün 2023 yılı  boyunca tazminat kararlarının bu yönde sorun oluşturmayacağını umuyoruz.”

Çeviri: Neli Dimitrova