2023 yılı, yapay zekanın gelişimi için dönüm noktası olma yolunda. OpenAI şirketinin yeni ücretsiz chatbotu internette çok hızlı bir şekilde yayılıyor ve uzmanlara göre, yakın gelecekte hayatımızı tamamen değiştirecek. Kullanıma sunulmasının ardından sadece iki ay içinde bu chatbot 100 milyon tüketiciyi çekerekek tüm zamanların en hızlı büyüyen uygulaması haline geldi.Şimdiye kadar eşi benzeri görülmemiş bir teknolojik devrimden söz edildi.

Yapay zeka uzun zamandır hayatımızı değiştiriyor, ancak değişimlerin birçoğu gizli veya farkedilmiyor.Örneğin, ilaç ve gıda takviyesi ürünlerin üretiminde kullanılır.

Ancak şimdi insanların yapay zeka ile neredeyse doğrudan diyebileceğimiz biçimde etkileşimi olacak. Örneğin chat GPT sayesinde tamamen lehçe ağızında yapay zeka ile konuşabiliriz.Yakın gelecekte yapay zekanın bazı uzmanların yerine tamamen geçeceği biraz şüpheli, ancak yapay zeka uzmanı Hristo Tomov’a göre, bu daha banal işlerimizden bazılarını yapmak için bizim özel asistanımız haline gelecek.

Örnek olarak uzman Hristo Tomov, habercilik mesleğini gösterdi. Yapay zeka ile artık metin “üretebiliriz”, ancak yine de hala önceden metinde ne olması gerektiğini belirtmemiz şart.Habercinin işi haberi bulmak, bu haberde neyin önemli olduğuna karar vermek; yapay zeka ise bu işi metnin ilk varyantını hazırlayak yapabilir. Aynısı diğer meslekler için de geçerli.Şimdilik yapay zeka ile çalışan yeni uygulamalar, yayın diller olan İngilizce, İspanyolca, Almanca ve başka dillerde son derece geniş çaplı veri paylaşımı imkanı sunuyor. Ancak Bulgarca gibi “küçük” diller biraz geride kalıyor. Ancak otomatik teknik makine çevirisinin hızlı ilermesi sayesinde bu uzun süre devam etmeyecek.

Asıl soru Bulgaristan halkının yapay zeka ile beraber gelen teknolojik patlama ile başa çıkma yönünde nekadar hazır olduğu sorusu?

Hristo Tomov, “Bence hazır değiliz, fakat şu an itibarı ile hiç kimsenin de hazır olmadığını söyleyebilirim” dedi ve şöyle devam etti:

“Bulgaristan halkı arasında sanki yeni teknolojilere karşı biraz daha fazla güvensizlik var, yeniliklere geçiş daha yavaş oluyor ve bu alanda doğru ve yerinde olan denetimin de yürürlüğe girmesi yavaş oluyor.

Yakın gelecekte yeni teknolojileri kötüye kullanmayı önlemek ve denge sağlamak için denetleyici kurumların değişimlere nasıl karşılık vereceği çok önemli olacak. Diğer yandan daha genç kuşağın bu değişimlere daha açık olduğunu ve bu konuda iyi düzeyde bilgili olduğunu söylemek lazım”.

Bulgaristan’da yapay zeka alanında gelişim için son derece ciddi çabalar sarfediliyor. Bunlar sadece şu an itibarı ile mevcut teknolojilerin geniş kullanımı ile ilgili olmakla kalmıyor, aynı zamanda bu alanda geliştirme faaliyetlerini de kapsıyor.

Bu yönde iyi örneklerden biri de yakın zamanda devletin maddi desteği ile açılan Bilgiyasar Bilimleri, Yapay Zeka ve Teknolojiler Enstitüsü (INSAIT).Hristo Tomov, “Bu enstitünün amacı dünya düzeyinde en yüksek seviyede yeni teknolojiler alanında bilimsel çalışmalar yürütmek” dedi.

Bu durumda yeni gerçeklik içinde ülkede sayıları yüksek olan yaşlılar ve eğitimsiz kişilerin “dışlanması” riski var mı?

Hristo Tomov bu soruya şöyle cevap verdi: “Yapay zeka, bu insanlar için de kapıları açabilir. Şimdiye kadar internette bir bilgiye erişim için özel bilgi gerekiyordu. Fakat, yapay zeka enformasyon, veri ile çalışma şeklini değiştirecek, onu her türlü eğitim ve teknik okuryazarlık seviyesinde olan insanlar için erişilebilir kılacak”.

• Sofya'da yapay zeka merkezi kuruldu

Foto: Hristo Tomov, arşiv

Çeviri: Özlem Tefikova