Avrupa Parlamentosu Üyesi Petır Vitanov tarafından düzenlenen “Gençler için iş, gençler iş başında” konulu yuvarlak masa toplantısında sunulan verilere göre, Bulgaristan’da yaklaşık 140 000 genç ne okuyor ne de çalışıyor. Vitanov bunun nedeni şöyle özetledi “Bulgaristan, son yıllarda büyük bir işgücü sorunu yaratan bir dizi krizle karşı karşıya kaldı.”

“Tred” kamu yoklama ajansı tarafından ulusal düzeyde gerçekleştirilen temsili anket sonuçlarını bildiren sosyolog Evelina Slavkova “Ankete katılanların yüzde 88'i, işsiz gençleri hedefleyen daha fazla hükümet politikası olması gerektiğine inanıyor” dedi ve şöyle devam etti:

“Katılımcıların yaklaşık yüzde 60’ı eğitim sisteminin gençleri iş bulmaya yeterince hazırlamadığına inanıyor, yüzde 25’i ise bunun aksini düşünüyor. Ankete katılanların yüzde 75’i ücretin düşük olmasından dolayı gençlerin iş bulamadığını belirtirken, yüzde 51’i işsizlik nedenini işverenlerin kötü koşulları ve sözleşmesiz çalışmadan kaynaklandığını düşünüyor. Katılımcıların yüzde 50’si iş olmadığından şikayetçi olurken, yüzde 48’i deneyim eksikliğine dikkat çekti. Gençlerin yüzde 38’i ise iş aramak için hiçbir girişimde bulunmuyor. Çoğunluğunu 18-29 yaş arasında gençlerin oluşturduğu anket katılımcılarının yüzde 42’si, devletin iş sağlamakla yükümlü olduğunu belirtirken, yüzde 51’i iş bulmanın kişisel bir sorumluluk olduğuna inanıyor.

Gençlerin iş bulup, kendilerini kanıtlamaları için yeterince fırsat olup olmadığı sorulduğunda, katılımcıların yüzde 33’ü olumlu yanıt verirken, yüzde 55 karşıt görüş dile getirdi. Anket sonuçlarına göre gençlerin yüzde 34’ü yeterliliği arttırmak için daha fazla imkanların olması gerektiğini düşünüyor. Katılımcıların yüzde 13’ü ise yüksek eğitimde reforma ihtiyaç olduğuna inanıyor. Ankete katılanların yüzde 75’ine göre gençler sadece büyük şehirlerde iş bulabiliyor, yüzde 56’sına göre ise yurt dışında iş bulmak daha kolay. İnsanların yüzde 66’sı gençlerin iyi bir iş bulmak için bağlantıları olması gerektiğine inanıyor. Gençlere neden çalışmak ya da okumak istemedikleri sorulduğunda, anne babalarının yurt dışında olduğunu ve onları maddi olarak desteklediklerini söylediler. Özellikle daha küçük yerleşim yerlerinde, yurt dışındaki ailelerinden aldıkları para, o yerleşim yerinde alacakları maaştan çok daha fazla. Ankete katılanların yüzde 32’sine göre Bulgaristan’daki gençler tembel ve bu yüzden iş bulamıyorlar.”

Öğrenci Konseyleri Ulusal Temsilciliği Başkanı Daniel Paruşev, gençleri işgücü piyasasına hazırlamadaki sorunları özetledi ve giderek daha hazırlıksız gençlerin yüksek öğretim kurumlarına girdiğine, bursların düşük olmaya devam ettiğine ve yurtların çoğunda koşulların iyi olmadığına dikkat çekti. Paruşev öğrencilerin derslere katılmama sebepleri arasında hoca ve asistanların yenilikçi olmamasının da yer aldığına vurgu yaptı. Öğrenci Konseyleri Ulusal Temsilciliği Başkanına göre iş dünyası ile bağlantıların olmaması ve öğrenciler için yeterinde ücretli stajların olmaması da sorun yaratmakta. Paruşev, “Bulgaristan’da şirketlerin çok azı buna ilgi gösteriyor ancak yine de ülkemizde yüksek öğretim çok ilerledi” diye belirtti.

Avrupa fonlarının yönetiminden sorumlu Başbakan Yardımcısı Atanas Pekanov, küresel bağlamda işgücü piyasasının son derece yüksek bir hızla değiştiğini, teknolojik gelişmelerin ve yeniliklerin ortaya çıktığını söyledi. Pekanov, 21. yüzyılın böyle olacağını, yani “her gün edinmemiz gereken yeni yeterliliklerin, zorlukların yüzyılı olacak” yorumunu yaptı. Başbakan Yardımcısı, gençlerin bu yetkinliklere ulaşabilmesi için her geçen gün çalışmamız gerektiğine dikkat çekti. Pekanov, “Hepimiz için gerekli olacak bir şeyi, yaşam boyu öğrenme yeteneğini asla unutmamamız gerek” dedi.

Çalışma ve Sosyal Politika Bakan Yardımcısı Emil Mingov, 140 000’den fazla gencin istihdam edilmediğini ve herhangi bir eğitime katılmadığını belirtti. Mingov’a göre bu çok büyük bir rezerv ve “asıl mesele onu hareket ettirebilmekte”. Bakan Yardımcısına göre “Çalışmayan ve okumayan heterojen bir genç kitleyle karşı karşıyayız”. Mingov, bu gençlerin bir kısmının Roman topluluğu da dahil olmak üzere savunmasız durumda olduğuna, ancak her şeye rağmen çalışmak istemeyenlerin olduğuna dikkat çekti. Şu anda Roman topluluklarında, gençleri çalışmaya neyin teşvik edebileceğini ve bazı insanların düzensiz çalışıp, aynı zamanda sosyal yardımlar aldığı mevcut uygulamayı nasıl değiştirebileceğini inceleyen bir merkez modeli geliştirilmektedir.

Geçici hükümette Eğitim ve Bilim Bakanı Prof. Saşo Penov, “Şu anda öğrencilerin Bulgaristan’da kalarak ilk lisans derecelerini burada tamamlamaları ve ardından yüksek lisans yoluyla yabancı deneyimi de görmeleri yönünde bir eğilim var. Kayıtlı öğrencilerin yüzde 60'ı mezun oluyor, diğerleri okumak istemedikleri için vazgeçiyor” dedi.

KT “Podkrepa” Ekonomi Danışmanı Vanya Grigorova’ya göre gençlerin istihdam sorunu daha kapsamlı, ancak gençler arasındaki yüksek işsizliğin nedenleri oldukça sıradan:

“Bulgaristan’daki ortamı gençler için daha cazip hale getirdiğimizde, onların burada eğitim görmelerini, aile kurmalarını ve çocuk sahibi olmalarını bekleyebiliriz. Aksi takdirde Terminal 2’de sıraya girmeye devam edeceğiz. Özellikle yetkililer düşük ücret, sömürü, Bulgaristan’da normal eğitim görmenin imkansızlığı gibi temel sorunlara göz yummayı sürdürürler ise, bu şekilde devam etmemizin hiçbir yolu yok” dedi ekonomi uzmanı.

Derleyen ve çeviri: Bedriye Haliz

Kaynak: BNR Vidin Radyosu

Foto: BTA, unsplash, BGNES